Pingaarutilimmik angusaqarpugut

Amaroq Mineralsip Nalunami kuultisiornissamut akuersissutaateqartup, Avatangiisinut Sunniutinik Naliliinermut aamma Inuiaqatigiinnut Sunniutissatut nalunaarusiani akuersissutigiteqqammerpai, taakkunani piiaanissamut pilersaarummi avatangiisinut inuiaqatigiinnullu sunniutigineqartussat kiisalu aatsitassarsiortitseqatigiiffiup sunniutissat pitsaanngitsut qanoq killilersimaarniarnerai nassuiarneqarlutik.

 Nunaqavissut sulisorineqartut

Nalunaarusiat akuersissutigineqarnerannut atatillugu aatsitassarsiortitseqatigiiffiup siulittaasuata tullia Joan Plant Sermitsiamut oqarpoq, 2020-mi aallartinneqartoq sivisuumik suliarineqarsimasoq, suliassamullu pilersaarutaasumut tapertaasunik teknikikkut nalunaarusiarpaalunnik malitseqartinneqarluni.

– Maannamut angusarput uagutsinnut pingaaruteqarpoq. Avatangiisinut Sunniutissanik Naliliinermut atatillugu oqaluttuarisaanermut tunngasunik paasissutissarpassuaqarpoq siunissami nakkutilliinissamut tunngavissaalluartunik. Avatangiisinik nakkutilliinermik aallartitsereerpugut, tamatumanilu sumiiffimmi siornatigut suliarineqarsimasut malinneqarlutik. Inuiaqatigiinnut Sunniutissanut nalunaarusiap suliarinerani, kommunimut Namminersorlutillu Oqartussanut Suleqatigiinnissamut Isumaqatigiissutissamut aallaavittut atorneqarsinnaasunngorlugu suliarisimavarput. Tassani pineqarput suliffissanik, ilinniarfissanik pilersitsineq aamma najukkami suliffeqarfinnik suleqateqarneq, tamannami maannakkut ingerlatereeratsigu. Assersuutigalugu qillerinermik teknikeritut ilinniartumik sulisoqarpugut, taannalu tapersersorparput, taamaalilluni ujarassiuutut ilinniagaqarsinnaaniassammat. Aamma aatsitassarsiornermut ingeniøri ukiut kingulliit marluk sulisoraarput. Tamatuma saniatigut universitetit suleqatigivavut ilinniartut paarlaateqatigiissinnaalernissaannut atatillugu. Sumiiffimmi qaffasissumik ilinniartunuinnaanngitsoq suliffinnik pilersitsivugut, aammali suliffinnik atuuffinnik allarpassuarnik pilersitsilluta tamatumanilu ilaatigut Kommune Kujalleq suleqatigineqarluni. Kommunimik ikiorneqarnitsigut najukkami piumasarineqartut paasisinnaalerpavut. Suliassap tamaanga killinnera nuannaarutigeqaarput aamma Suleqatigiinnissamut Isumaqatigiissutissarput qilanaaraarput, taassumalu ukioq naatinnagu piareerneqarsinnaanissaa naatsorsuutigaarput.

 Milliardit affaannik aningaasaliisimasoq

Piiaaffiup eqqaani maannakkut 70-90-it akornanniittut sulisorineqarput, tassanilu aamma sulisunut najugaqarfissamik tammaarsimaffeqarluni, aqquserngit ataqatigiissitsisut pilersinneqarlutik, talittarfiliortoqarluni umiarsualiviliortoqarlunilu. Aatsitassarsiortitseqatigiit naliliinerat naapertorlugu Canadamiut dollarii 100 millionit missaat (qallunaat koruuninngorlugit 500 millionit koruunit missaat) piiaaffissamik, tigooraavimmik Nalunamilu piiaaffiup pilerseqqinnissaanut atorneqarlutik, taamaalillunilu Nunatsinni piffissami matumani namminersortuni aningaasaliisuni annerpaalluni. Taama oqaluttuarpoq pisortaq Eldur Olafsson, maannakkut suliniuteqarfiusumiittoq.

– Nammineq sulisuvut amerliartuinnarput. Aamma nunaqavissut suliffiutaat suleqatigisarpavut, soorlu Sermeq Helicopters aamma South Greenland Boat Charter. Taakku saniatigut aammattaaq Scott Steel, piiaaffimmik sanaartortoq, kiisalu Thyssen Schachtbau piiaaffimmik pilersitseqqittoq, taamaattumik inuit tikittarlutillu aallartartut imaaginnavillutik. Sumiiffimmi sulisut 50-60 procentii nunaqavissuupput, taakkulu pingaartinneqarluinnarlutik, Eldur Olafsson oqaluttuarpoq. Aatsitassarsiortitseqatigiiffik Kujataani akuersissutinik piginnittut ullutsinni annersaraat, katillugit 6.000 km2-nik annertussusilimmut akuersissutaateqarlutik, Nalunami piiaanissamut akuersissutip saniatigut Nanortalimmi, Vagarimi Tartumilu kiisalu Nunarsuarni Paatasullu kitaani, ilaatigut saffiugassanik qaqutigoortunik kanngussamillu piiaanissamut akuersissutinik pigisaqarluni.