Inuussutissarsiortut periarfissat atorluarpaat

Kalaallit Nunaat ukiuni makkunani – immaqalu ingammik massakkut – nunanit tamalaanit annertuumik maluginiarneqarpoq.

Tusagassiortut, politikerit, ilisimatuut, silmiliortartut takornariallu imaaginnavipput, nunanullu allanut mittarfissuit nutaat nuna siunissami tikikkuminarnerulersissavaat.

Kalaallit Nunaata soqutigineqaraluttuinnarneranut malussartut ilaat tassaavoq Tupaarnaq Kreutzmann Kleist, Nunatta kujataani Qassiarsuup eqqaani savaateqarfimmi Qorlortup Itinnerani najugaqartoq. Savaatilittut namminersorlunilu siunnnersortitut ilinniartitsillunilu, takornariartitsillunilu oqaluttaasarpoq. Kalaallit Nunaata soqutigineqaraluttuinnarnini najukkani aningaasaqarnerit nukittorsarnissaannut piujuartitsillunilu takornariaqarnikkut piorsarsimassutsimik siammarterinissamut atorsinnaagaa Tupaarnaq Kreutzmann Kleist isumaqarpoq.

- Kalaallit Nunaat maannakkut sammineqartorujussuuvoq, tikeraartullu qanorluunniit pisoqaraluarpat tikissapput, tamanna unitsinniarsinnaanngilarput. Taamaammat iliuuserisinnaasarput pitsaanerpaaq tassaavoq isumassornissaat, naleqartitatsinnik isiginnittaatsitsinnillu takutitsinissaat inuussutissarsiornikkullu periarfissanik pilersitsinissaq, taanna oqarpoq. 

Nunaqavissut aqutsisuussasut

Nunanit allanit soqutigineqarneq Tupaarnaq Kreutzmann Kleistip ulluinnarni inuunerani takuneqarsinnaalereerpoq, tassami filmiliortunit, tusagassiortunit ilisimatusartunillu ullut tamaasa saaffigineqartarpoq. UNESCO-mit piviusulersaarusiortunik ungasinngitsukkut tikeraartoqarpoq, maannalu takornariartussat tulliisa tikilluaqqunnginnerini ulluni marlussunni sulinngiffeqarluni.

- Tikilluaqqullugillu Kalaallit Nunaat sumik isumaqarnersoq takutittariaqarparput. Nammineq nunarput takutinngikkutsigu nunanit allanit immikkut ilisimasallit Kalaallit Nunaat pillugu oqaluttualiussapput, taamaalillutalu kukkusumik takutinneqalersinnaavugut, oqarpoq.

Nunaqavissut Kalaallit Nunaat nittarsaassagaat Tupaarnaq Kreutzmann Kleistip, aamma Itinnera Guesthousemik ingerlatsisuusup, pingaaruteqarnerarpaa – kalaallit tuniniarnissaat pissutiginagu, kisianni nunaqavissuinnaat kalaallit kulturiannik, naleqartitaannik pinngortitamullu isiginnittaasiannik oqaluttuarsinnaammata.

- Inuiattut kinaanerluta, sunik pingaartitaqarnerluta, suullu naleqartinnerlugit ersersittariaqarparput. Tuniniarneqarneq pissutiginagu, kisiannili uagut kisitta pinngortitarput ilisimaaralugulu kulturerput paasisinnaagatsigu, nassuiaavoq.

Tusagassiuutitigut eqqartorneqarneq tunissutaasoq

Kalaallit Nunaat soqutigineqaraluttuinnartoq Nuummi takornariartitsisarnermik ingerlatsivimmi aallartillaami Raw Arcticimi aamma malugineqarpoq. Raw Arctic, angalatitsiviusoq takornarianillu sullissisartuusoq, siorna juunip naanerani siullermeerluni angalavoq, taamanimiillu piumaneqarneruleraluttuinnarsimavoq, pisortaq Casper Frank Møller oqaluttuarpoq. Kalaallit Nunaanni mittarfiit nutaat nunaniillu tamalaanit soqutigineqarneq – ilaatigut Donald Trumpip Kalaallit Nunaannik tigusiniarluni oqaaseqarnera – pissutigalugit soqutiginninneq annertusiartortoq, taassuma atorluarniarpaa.

- Takornariartitsineq Kalaallit Nunaata namminiilivinnissaanut aqqutissatut taaneqarajuppoq, suliffeqarfiillu sukkanerpaamik ineriartortut ilaattut aammattaaq nutaanerpaat ilaattut nunatsinni politikerinit nunarsuarmilu tusagassiuutinit saaffigineqartarpugut, Casper Frank Møller oqarpoq.

Trumpip oqaaseqaataasa kingorna Kalaallit Nunaanni takornariaqarneq namminiilivinnerlu eqqartortarlugit nunani soorlu Frankrigimi, Tysklandimi, Sverigemi, USA-mi, Kinami, Japanimi, Indonesiami, Tyrkiami Tuluit Nunaannilu tusagassiuutinut 15-init amerlanerusunut qaammatini kingullerni peqataasarpoq.

- Tusagassiuutitigut saqqummiunneqartarneq tunissutaavoq angingaartoq, Kalaallit Nunaata suliatigut pikkorissumik saqqummiunneqarnerata nunarsuaq tamakkerlugu tusarliunneqarnissaanut periaaserineqarluarsimavoq, Casper Frank Møller oqarpoq.

Aammattaaq nunatta takornariaqarnerullu nunani tamalaani qanoq saqqummiunneqassaat pillugu akisussaaffeqarluni misigivoq.

- Kalaallit Nunaat takornariaqarnerlu eqqartoraanni akisussaaffeqartarpoq. Tamanna uagutsinnut qanoq iluaqutaasinnaanersoq periarfissaq atorluarlugu eqqarsaatigaara, inuussutissarsiutigalugu takornariartitsinerup ineriartortinnera nunanillu allaneersunit Kalaallit Nunaanni sulisinnaasunik soqutiginnilersitsisnissaq.

Kalaallit Nunaata soqutigineqarnera ersarippoq, 2025-milu aasaanerani angalanissat siumoortumik inniminnerneqareerlutillu 2026-mut inniminniinerit aallartereerput.

- Piumaneqarneri taamaalillutik erserput, Casper Frank Møller naqissusiivoq.

Kalaallit Nunaat pillugu oqaatigineqartartut ilumuunnginnerarai

Tupaarnaq Kreutzmann Kleist qanittukkut Avannaanut angallassissaaq, ilaatigut qimussimik takornariartitsisarnermi kulturi misigisassallugu. Aammattaaq takornariartitsinermik suliaqarnini nunanit allaneersut Kalaallit Nunaat pillugu oqaatigisartagaasa ilaasa ilumuunngitsut uppernarsarnissaannut iluaqutigissallugu kissaatigaa.

- Kalaallit inunnut immikkut nunaliussami inuusugut inuppassuit isumaqarput. Taamaammat uagut pilluta oqaatigineqartartut ilaat ilumuunnginnerartariaqarlugillu kinaassutsitsinnik ersersitsisariaqarpugut, aamma sooq inuiattut siunissami namminiilivinnissamik kissaateqarnerluta takutittariaqarparput, oqarpoq.

Nunanit pissaanilissuarnit soorlu USA-mit, Ruslandimit Kinamiillu soqutigineqaraluttuinnarneq aamma ernumanermik pilersitsivoq. Periarfissanik atorluaanerup aamma Kalaallit Nunaata nunanit allanit soqutigineqarnerata oqimaaqatigiisinnissaattaaq Tupaarnaq Kreutzmann Kleistip oqaatigaa.

- Trumpip Ruslandillu Kalaallit Nunaat soqutigiinnarpassuk uannut niuernikkut ajortuunavianngilaq, tassami amerlanerusut Kalaallit Nunaannut tikeralissapput. Aammali ernumavunga, namminerli iliuuseqanngikkuma pitsaanerulernavianngilaq.

Kalaallit Nunaanniittut inuiattut ataatsimoornissaat tassunga aaqqiissutaavoq:

- Suleqatigiissaagut. Ilaannikkut inniminniisoqartangaarama takornariat suliaqartunut allanut ingerlateqqittarpakka, massakkummi unammillernani inuiattulli ataatsimoornissaq pisariaqarpoq, Tupaarnaq Kreutzmann Kleist oqarpoq.