Nathanielsen illersorpoq:
Nunarsuup sinnerani nunat Kina niuerfigilluarpaat

Kalaallit Nunaat inuussutissarsiornermik ingerlataqarnermik ineriartortitsillunilu assigiinngiiaarnerulersitserusuttoq, tamatumalu avataanit aningaasaliisoqarnissaanik pisariaqartitsiviunera Inuussutissarsiornermut Aatsitassanullu Naalakkersuisoq Amerikamiut tusagassiorfiannit Finansial Timesimit apersorneqarnermini oqaatigaa.aningaasaliinerillu Kinaminngaaneersinnaanerannik aperineqarami Kalaallit Nunaat Europamiunik Amerikamiunillu peqateqarumasoq akivoq. ”Taamaaliunngippatali, allat qissimittariaqassavagut”. 

Kina USA-mut kamannartoq 

Taama oqaaseqarnera qallunaat tusagassiorfiinit arlalinnit saqqummiuteqqinneqarpoq, Sermitsiallu nunanut allanut ministereqarfimmi tusarfii naapertorlugit Kalaallit Nunaata Kinamik suleqateqarnerminik maanna annertusaanera aarlerisitsivoq, tamannalu USA-p præsidentiata kamassaatigiinnassagunarpaa. 

Kalaallit Nunaata Kina USA-mut patsisilersuutitut atussallugu mianerissagaa, Illersornissamut ilisimatusarfimmi ilisimatusartoq Camilla Tenna Nørup Sørensen qanittumi Sermitsiamut oqarpoq. ”Amerikamiut aalassassutigisinnaasaat ataatsimoorfiallu tassaavoq Kinap issittumi USA-mullu qanittumi najuunnerulerneranik sunniuteqarnerulernissaanillu ersiorneq”.

Allatut oqaatigalugu Kina USA-mut kamannartuuvoq, taamaammallu immikkut ilisimasalik naapertorlugu piffissami USA-p Kalaallit Nunaannik aallussiffigisaani, Kinamik niueqateqarnermik annertusaarusulluni avammut oqariartorneq isumatusaarnerunngilaq. 

Soqutigisat arlalippassuit pineqartut 

Naaja H. Nathanielsenip oqaaseqaatinik taamaattunik saqqummiivigineqarnermini soqutigisat amerlasuut pineqarnerat ersarissoq, kikkullu tamarmik Kalaallit Nunaata qanoq isumaqartariaqarneranik iliortariaqarneranillu isumaqarnerat, ”ikittuinnaalli Nuup qanoq isumaqarneranik Kalaallillu Nunaata sunik pisariaqartitsineranik aallaaveqartarnerat”, oqaatigaa. 

– Kinamik niueqateqarnerput iluarisimaartorujussuugipput oqaatigissallugu uannut pingaaruteqarpoq. Avammut niuerneq taanna nunatta aningaasaqarneranut sunniuteqartupilussuuvoq. Peqatigisaanillu Kinamiut Kalaallit Nunaannut aningaasaliinissamut soqutiginninnerannik takusaqarsinnaanngilanga. Kinamit soqutiginnittoqanngitsoq Aatsitassarsiortitseqatigiiffiit Kalaallit Nunaanni akuersissuteqartut marluinnaat Kinamiunik piginneqataaffigineqarnerat Naaja H. Nathanielsenip innersuussutigaa, tassalu London Mining aamma Greenland Minerals (Energy Transition Minerals), taakku tamarmik Namminersorlutik Oqartussanut maannakkut eqqartuussivilersuussipput. 

– Kinamiut aatsitassarsiortitseqatigiiffiinit annertuumik nukittuumillu Kalaallit Nunaanni soqutigisaqartoqarnera takusinnaanngilara. Tamannalu aamma namminersorluni inuussutissarsiornermut atuuppoq. Tassungalu ilanngullugu aningasaliisunik misissuineq pillugu inatsimmik suliaqaleruttornerput, taassumalu aasaanerani sulinngiffeqarnissaq sioqqutilaarlugu tusarniaassutigineqartussaanera, eqqaamassavaput. Aningaasaliisunik misissuisarnermik inatsimmi pisuni aalajangersimasuni aningaasaliinerit ataasiakkaat naapertuunnerat naapertuutinnginneralluunniit aallunneqassaaq. Misissuisarnermik inatsisip saniatigut nunanut allanut, isumannaallisaanermut illersornissamullu politikikkut periusissiaq 2024-33-mi atuuttussaq piuvoq, tassanilu nunanit uatsinnut sanillersuussinnaasunit aningasaaleerusutsitsinerput allassimareerpoq”, Naaja H. Nathanielsen oqarpoq. 

USA-mut atassuteqaatit 

Periusissiami, 2024-mi februaarimi saqqummiunneqartumi, USA-mik suleqateqarnerup annertusarnissaanik kissaateqartoqarnera erseqqissumik allassimareerpoq, tassani niuernermi, assartuinermi, attaveqaasersuinermi, ilinniartitaanerni, ilisimatusarnermi, takornariaqarnermi, aatsitassani, peqqinnissaqarfimmi, silallu pissusia ilaalu ilanngullugit pineqarput.

Kingornalu USA-p præsidentiata Donald Trumpip USA-p Kalaallit Nunaannik nakkutiginnillunilu piginnittuulernissaanik oqariartortareernerani USA-mut attaveqarneq pitsaajunnaarpoq. 

– Kalaallit Nunaannik nakkutiginnillunilu piginnittuulernissamik oqariartortarnerup kingorna USA-mik attaveqarneq maannakkorpiaq ajornakusoorpoq. Tamanna attaveqarnitsinni avaanngusutsitsivoq. Peqatigisalli uatsinnut assersuunneqarsinnaasut, EU-p Danmarkillu saniatigut aamma USA-mik ilaqarnerannik, taakkulu uatsinnut aningaasaliillutillu suleqateqarumanerannik suli neriuuteqarfiupput, Naaja H. Nathanielsen oqarpoq, taassumalu Kinap Kalaallit Nunaanni attaveqatinut pingaarutilinnut aningaasaliinermut tunngatillugu soqutiginninnermik takutitsinanilu isumalluutaannginnera tikkuarpaa. 

EU-mik attaveqarneq 

– Attaveqaasersuutit pingaarutillit nammineq pigissavagut. Taamaalillunilu Kina allalluunniit maani Kalaallit Nunatsinni mittarfiliornanilu, umiarsualiviliornanilu aqqusinniornanilu taakkunannga aamma piginnittuusinnaanngilaq. Aalisarnermut takornariartitsinermullu tunngatillugu, Kinamiut maani akuusinnaanerannik ilimanartoqanngilaq, tamatumanilu inatsisit atuuttut ilaatigut peqqutaapput. Taamaammallu kikkut tamarmik Kalaallit Nunaata Kinamut tunngatillugu soqutiginninnerujussuat, peqatigisaanillu nunarsuup sinnerata Kinamik annertoorujussuarmik niueqateqarnera, immaqa qungujuutigiinnarsinnaavara. Tassanilu soqutigisarpaasuit akuunerat uterfigeqqiinnarsinnaavarput, Naaja H. Nathanielsen, aatsitassarsiornermut aningasaliinermi EU-mit aningaasaliisinnaanermut periarfissanik ujartuerusunnerusoq, oqarpoq.

Kalaallit Nunaannit oqariartuutit ilaasa qanoq USA-mit paasineqarnerat ersigiinnarsinnaanngilarput. Amerikamiunut iliunerput, iligiinnilu killerniinnerput aalajangiusimavarput – Kalaallit Nunaannit oqariartuutit ilaasa qanoq USA-mit paasineqarnerat ersigiinnarsinnaanngilarput Amerikamiunut iliunerput, iligiinnilu killerniinnerput aalajangiusimavarput, tamannalu qaammatini kingullerni pingaarnertut avammut oqariartuutigaarput. Nunanik immikkoortunilluunniit Danmarkip, USA-p EU-lluunniit avataaniittunik oqaluuserinnikkaangatta, Kinap kisimi innersuunneqarneq ajornera kikkut tamarmik eqqaamasariaqarpaat. Nunarsuarmi nunat immikkoortullu attaveqaatinik inerisaavigisinnaasagut amerlaqaat. Immikkoortunilumi amerlasuuni EU suleqatissaqqissuuvoq, USA-llu Kalaallit Nunaanni qunusaarineq pissaanermillu atuineq atunngikkaluarlugu angujumasaminik angusaqarsinnaaninni nassuerutigissagaa neriuppunga.