Akerliussutsimik takutitsisut politikkikkut iliuuseqaqqusisut

Tasiilami innuttaasut 600-t sinnillit sapaatiummat Namminersorlutik Oqartussanit Kommuneqarfik Sermersuumillu aningaasaliisoqarpallaannginneq illoqarfiullu ineriartortinneqannginnera pillugit akerliussutsimik takutitsimmata allagartarsuit ilaat ”Dunu Lives Matter”-imik (Tunumiut inuunerat pingaaruteqarpoq, aaqq.) aamma ”Naammaleqaaq”-mik allassimasoqarput.

– Naammaleqaar (Naammaleqaaq)! Inuttut ilissitulli naleqarpugut, Nuummi tapersersuillutik akerliussutsimik takutitseqataasut 80-niit 100-nut amerlassuseqartut ilaat arnaq suaarmat ilaasa taperserpaat.

Inuuniarnermi atukkat ilungersunartut

– Tasiilami nunaqarfiinilu akerliusut pissutissaqarluarput. Inuuniarnermi atukkat ilungersunarlutillu suliffissaaleqineq inissaaleqinerlu annertusiartorput, Lars Poulsen (S) Inatsisartut ataatsimiittarfiata saavani Naalakkersuisut siulittaasuat Jens-Frederik Nielsen (D) aamma illuatungiliuttut partiiannit Naleqqameersoq Gerth Mikaelsen nikorfaqatigalugit oqarpoq.

Gerth Mikaelsenip qineqqusaarluni Tasiilami nunaqarfiinilu angalanermini ajornartorsiutit nammineq misigisimavai.

– Inuunerlunneq, inissaaleqineq suliffissaqannginnerlu inuit qatsuppaat. Meeqqat aanngajaarniutinik imigassamillu atuilertarnerat ajoraluartumik aamma malugisarpavut. Iliuuseqartariaqarpugut – angajoqqaat suleqatigisariaqarpagut, uagullu politikerit tamatta akisussaaffik tigusilluta ajornartorsiutit iliuuseqarfigisariaqarpagut, Gerth Mikaelsen oqarpoq.

Inissaaleqineq

Aappariit Mike aamma Anette Nicolaisenip akerliussutsimik takutitsinissamut piareersarnerminni Namminersorlutik Oqartussat suliffeqarfiutaasa kiffartuussinerisa ajorseriarsimanera isornartorsiorpaat, assersuutigalugu Royal Arctic Linemit umiarsuaq kingulleq 2025-mi novembarip aallartinnerani Tasiilamut tikissasoq pilersaarutigineqarpoq, tamatumalu kingunerisaanik qaammatini arlalinni pilersuisoqassanngilaq. Isornartorsiuinerli aamma Kommuneqarfik Sermersuumut tunngassuteqarpoq.

– Suut tamarmik ataqatigiipput. Inissaaleqineq ajornartorsiutaangaatsiarpoq, kommunilu akisussaaqataavoq – amerlanerusunik inissialiorsinnaapput, Anette Broman Nicolaisen oqarpoq.

Ukiuni tulliuttuni qulini Tasiilami ukiumut inissiat nutaat qulit 15-illu akornanni amerliartornissaat pilersaarutaasoq Kommuneqarfik Sermersuumi paasissutissat takutippaat. Kommunip sanaartoruminarsakkanik inissialiornissaq kiisalu kvadratmeterimut akit annikillisillugillu inissat amerlisininarlugit containerit atorlugit inuusuttunut utaqqiisaasumik inissialiornissaq sulissutigaa.

Nunatsinni suliffissaaleqisoqarnerpaasoq

Tasiilami suliffissaaleqisut amerlassusaat sivisuumik Kalaallit Nunaanni qaffasinnerpaajusimavoq. Tasiilami suliffissarsiortutut nalunaarsukkat 2025-mi apriilimi 189-iupput, nunaqarfinnilu eqqaaniittuni 97-it suliffissarsiortutut nalunaarsorneqarsimapput, tassa siorna piffissamut tassunga sanilliullugu marloriaammik amerlanerullutik. Suliffissaaleqisut 2022-mi 12,6 procentiusimapput.

– Tujorminarpoq. Tasiilami suliffissaaleqineq tusagassiuutitigut eqqartorneqaraangat ajortutut isigineqartarpugut, Anette Broman Nicolaisen oqarpoq, taassumalu illoqarfimmi politikkikkut aningaasaliisoqassasoq neriuutigaa.

Suliffissaaleqineq tusagassiuutitigut sapaatip akunnerani sammineqarmat meeqqat angerlarsimaffiup avataanut inissinneqartarnerat pillugu allaaserisaqartoqartoq aamma oqaluttuarpoq. Tasiilami meeqqat 10 procentii angerlarsimaffiup avataanut inissinneqarneq misigisimavaat – nuna tamakkerlugu agguaqatigiissillugu 2-3 procentiusartunit amerlanerungaatsiarlutik.

– Politikerit uagut iluaqutissatsinnik iliuuseqartut pitsanngorsaaniartullu pisariaqartippagut, taanna oqarpoq.

Inuusuttut ilinniarfigisinnaasaannik amigaateqartut

Namminersorlutik Oqartussat Tasiilami ilinniarfiit pillugit nalunaarusiamik ukiut arfinillit matuma siorna saqqummiussipput. Inuusuttut inuussutissarsiornermik ilinniagaqalerniarlutik qinnuteqartinnatik pikkorissarfissaannik pilersitsisoqassasoq suleqatigiissitat innersuussutigisimavaat. Nalunaarusiaq naammassereersoq naalakkersuisumut saqqummiunneqannginnermini naqqiiffigineqaqqaassaaq, Namminersorlutik Oqartussani atorfilik Sermitsiamut oqarpoq.

Taamaammat Anette Broman Nicolaisen inuusuttunut meeqqat atuarfianni atuarunnaartunut ilinniaqqissinnaanissaannut suli periarfissarsiorpoq.

– Namminersorlutik Oqartussat inuusuttut amerlasuut meeqqat atuarfiannit anisut akisussaaffigisariaqarpaat. Ukiuni pingasuni asuli susaqanngitsuuinnarsinnaanngillat. Minnerpaamik soorlu Kitaani illoqarfinni amerlasuuni, Namminersorlutik Oqartussat ilinniartitaanermut neqeroorutini aningaasaliiffigisimasaanni inuusuttut ilinniarfiini ilinnialersinnaasariaqarput – aamma illoqarfinni inukinnerusuni, taanna oqarpoq.

Kulusummiit Nuummut qimarrattut

Moses Bajarep Naalakkersuisut siulittaasuannut oqariartuutini Inatsisartut ataatsimiittarfiata silataani nipituumik suaartaatigaa.

– Tunumiit qimarrappugut. Kulusummi inuuniarneq ajornakusoormat Nuummut qimarrappugut. Suut tamarmik akisuneruleriartuinnarput, pilersuinerullu isumannaatsuunissaralua ajornerulerpoq. Naalakkersuisut iliuuseqarumallutik neriorsuinerat ukiorpassuarni tusartarnikuuarput – taavalu qinersisoqarnissaa nalunaarutigineqartarpoq. Oqaatsit kusanartut oqaatigineqartarput, maannali iliuuseqartariaqarpusi, tapersersuilluni akerliussutsimik takutitseqataasoq Moses Bajare oqarpoq.

Ajornartorsiutit paasisinnaagai

Tasiilami nunaqarfinnilu innuttaasut Nuummilu tapersersuillutik akerliussutsimik takutitseqataasut ajornartorsiutaat Naalakkersuisut siulittaasuata Jens-Frederik Nielsenip (D) paasisinnaavai:

– Tunumi ineriartornerup arriippallaarnera ilumoorpoq, tamannalu iliuuseqarfigineqassaaq. Tamanna pimoorupparput, Naalakkersuisullu naalakkersuisooqatigiinnissamut isumaqatigiissutaanni anguniakkat piviusunngortikkusutavut arlallit allannikuuagut – taakkuninngalu oqaluuserinninnerinnaq naammanngilaq, kommuninillu pitsaanerusumik suleqateqarneq partiillu akornanni isumaqatigiittoqarnissaa pisariaqarpoq, erseqqissaalluni oqarpoq

Naalakkersuisut naalakkersuisooqatigiinnissamut isumaqatigiissutaanni ilaatigut aningaasaqarnermut politikki, inuussutissarsiornermut politikki inuussutissarsiortullu nukittorsarnissaannut periusissiami pingaarnersiuinerit eqqaaneqarput. Tasiilaq attaveqaasersuinermut atatillugu immikkut eqqaaneqarpoq, tassanilu Tasiilami Ittoqqortoormiinilu mittarfiliornerit qinigaaffimmi matumani aallartinneqarnissaat naalakkersuisooqatigiit qulakkeerniarpaat.