Aningaasanut inatsisissatut siunnersuut: Akileraartarnermut aaqqissuusseqqinneq annertooq naammassineqassaaq

Siunnersuut "Piujuartitsisumik ineriartorneq aaqqissuusseqqinnerillu pisariaqartut inuuniarnikkut oqimaaqatigiissitsisut"-mik Naalakkersuisut qulequtserpaat.

Siunnersuut "Naalakkersuisut naalakkersuinikkut marloqiusamik anguniagaqarnissaannut" tapersiissaaq: "Aningaasaqarnikkut killiliussamik ineriartortoqarnissaanut siuarsaaffiusumik pilersitsinissaq, tassungalu peqatigitillugu ineriartornerup taassuma piujuartitsiffiunissaa inuunikkullu naapertuuttoqarnissaata qulakkeernissaat." 

Aningaasanut inatsisissatut siunnersuut annertuvoq, tassanimi nunatta karsiata ukiumi aggersumi aningaasartuutissai sukumiisumik allaatigineqarput. Aningaasartuutit katillugit 8,4 milliardit koruuniunissaat naatsorsuutigineqarpoq.

Isertitat 8,5 milliardit koruuniunissaat missingersuutigineqarpoq, taamaalilluni missingersuutigineqartut 99 millionit koruuninik sinneqartooruteqassapput.

Naalagaaffimmit tapiissutit 4,45 mia. kr.

2025-mi naalagaaffiup tapiissutai 4,45 milliardit koruuniussapput, tassa isertitat tamarmik affaat sinnilaarlugu.

Tusagassiortunik katersortitsinermi Erik Jensen oqarpoq avataanit isertitanit isumalluutit annikillisarnissaat Naalakkersuisut kissaatigigaat. Tamassuma saniatigut Naalakkersuisut kissaatigilluinnarpaat danskit naalagaaffiannit oqartussaaffiit amerlanerusut Kalaallit Nunaannit akisussaaffigineqalernissaat. 

- Taamaammat aningaasanik isaatitsissutinik nutaanik pisariaqartitsivugut. Aammali periarfissap aappaat tassaavoq, maanna aningaasartuutaasut ikilisarneruneqartariaqartartut, Erik Jensen oqarpoq.

Akileraartarnermut aaqqissuusseqqinneq 367 millionit koruuninik akeqartoq

Siunnersuummi suliniutit arlallit Naalakkersuisut ilanngukkusutaat erseqqissarneqarput.

Akisunerpaaq maluginiarnarnerpaarlu tassaavoq akileraartarnermut aaqqissuusseqqinneq partiit naalakkersuisoqatigiit IA-p Siumullu akornanni politikkikkut isumaqatigiissutigineqarsimasoq.

Akileraartarnermut aaqqissuusseqqinnermi ilaatigut inummut akileraarutip ukiumut 12.000 koruuninik qaffannissaa, 48.000 koruuninit 60.000 koruuninut, ukiumi isertitaqarfiusumi 2025-mit atuutilersussaq, ilanngunneqarpoq.

- Tamanna akileraartartunut inummut ilanngaat qaangerlugu isertitsisartunut tamanut ukiumut 4.320- 5.280 koruunit akornanni akileraarutitigut oqilisaanneqarnermik kinguneqartussaavoq, siunnersuummi nassuiarneqarpoq.

Akileraartarnermut aaqqissuusseqqinneq katillugu ukiumut 367 millionit koruuninik akeqassaaq. Sulisoqarnermut akitsuutip 127 millionit koruuninik qaffanneratigut ilanngaatinillu aalajangersimasunik 3 millionit koruuninik nalilinnik atorunnaarsitsinikkut aningaasat pissarsiarineqassapput.

Sinneqartoorutit atorneqartut

Nunatta Karsiata sinneqartoorutai naatsorsuutigineqarsimasut ikilisinnerisigut ukiumut 237 millionit koruunit pissarsiarineqarsinnaapput:

- Ukiuni makkunani aalisarnermit qaffasissunik isertitaqarneq suliffissarsiortullu ikinneri il.il. eqqarsaatigalugit, ukiuni kingullerni nunatta karsiata naatsorsuutaani aningaasanullu inatsisini malunnarluartunik sinneqartoortoqartarpoq.

- Tamannalu akileraartarnermik aaqqissuusseqqinnermi sinneqartoorutit taakku aaqqissuusseqqinnermi aningaasalersuinermut toqqammavittut atorneqarnissaasa naleqqunneri politikikkut aallaavigineqarpoq, aningaasalersuineq pillugu Naalakkersuisut allapput.

Peqqinnissamut namminerlu piumassuserinngisaminnik meerartaarsinnaanngitsunut aningaasat amerlanerusut

Akileraartarnermut aaqqissuusseqqinnerup saniatigut siunnersuut aamma allanik arlalinnik suliniutinik imaqarpoq.

Peqqinnissamut immikkoortumi aningaasanut inatsimmi ukiuni sisamani 2024-mi peqqinnissamut 31,6 millionit koruunit immikkoortinneqarnissaat siunnersuutigineqarpoq.

2025-mi misissuinernut katsorsaanernullu nuna tamakkerlugu iliuusissatut pilersaarutinik immikkut suliaqarnissaq siunertaralugu kiisalu nunani allamiunut akuersissutisiortarnissamut Nunatta Nakorsaaneqarfia pitsanngorsarneqassasoq siunnersuutigineqarpoq. 

Tamatuma saniatigut nammineq piumassuserinngisaminnik meerartaarsinnaanngitsut peqqinnissaqarfiup ataani katsorsarneqartarnissaannik aalajangersimasumik neqeroorummut ukiumut 8,7 millionit koruunit siunnersuutigineqarput.

Tusaanngamut aningaasaliissutinik qaffaangaatsiarneq

Utoqqarnut inatsisissatut siunnersuut nutaaq ukiumut 6 millionit koruuneqartassasoq naatsorsuutigineqarpoq, inatsisillu 2025-mi juulip aallaqqaataani atuutilernissaa naatsorsuutigineqarmat, 2025-mut 3 millionit koruunit immikkoortinneqassapput.

Oqarasuaatikkut siunnersuisarfimmut Tusaannga-mut aningaasaliissutit 7,5 millionit koruuninik qaffanneqarnissaat siunnersuutigineqarpoq, taamaalillutik katillugit 11,6 millionit koruuniussallutik.

- Taamaalilluni Tusaannga ingerlalluartoq nuna tamakkerlugu siunnersuinermik katsorsaanermillu qitiusoqarfimmik pilersitsinissamik Naalakkersuisut qanittumi aalajangernerannut atassuteqarpoq, siunnersuut pillugu Naalakkersuisut allapput.

Innarluutilinnut inatsit nutaaq 2025-mi 6,4 millionit koruuneqassasoq naatsorsuutigineqarpoq, aalisarnermullu inatsimmut akuerineqareersumut ukiut aningaasanut inatsiseqarfiusut sisamat ingerlaneranni tassunga katillugit 9,5 millionit koruuninik immikkoortitsisoqarnissaa siunnersuutigineqarpoq.

Imermut assersuutissaq immikkullu ilisimasalinnik suleqatigiissitaq

Suliniutit taaneqartut saniatigut Naalakkersuisut suliniutit arlallit aningaasaliiffigineqarnissaat kissaatigaat. Ilaatigut makkuusut:

• Ilulissani imersuaqarfiup nuunneqarnissaanut atatillugu imermut assersuutissap nutaap pilersaarusiorfiginissaanut 2 millionit koruunit.
• Upalungaarsimanermut immikkoortup annertusarneqarneranut 4,8 millionit koruunit.
• Spiralilersuinermik suliamut atatillugu misissueqqittussanik immikkut ilisimasalinnik suleqatigiissitamik pilersitsinermut 0,7 millionit koruunit. 

Aningaasaqarnermut naalakkersuisoq Erik Jensen (S) siunnersuummik Inatsisartuni partiinik isumaqatiginninniuteqassaaq.