Aningaasarsiornermi lektori: Ivittuuni iluanaarutit annikinnerujussuupput
Aningaasarsiornermi lektori Savalimmiunilu Aningaasaqarnermullu Siunnersuisooqatigiinni siulittaasoq naatsorsueriaatsimut Danmarkip qanoq annertutigisunik Ivittuuni orsugiassiorfimmi iluanaaruteqarsimaneranik atorneqartumik qularutiginnippoq. Professorit arlallit aamma taama qularutiginnipput.
Kryolitminen i Ivittuut takuneqarsinnaavoq kangerlummit aasakkut 1940-mi.
Foto: Yoka Donation/Videnskab.dk
Inatsisartunut
qineqqusaaleruttornermi aalassannartumik pisoqarpoq.
Ivittuuni
orsugiassiornermi ukiut ingerlaneranni 400 milliardit koruuninik kaaviiaartitsisoqarsimaneranik piviusulersaarut Nunatsinni naalagaaffeqatigiinnerullu iluani oqallitsitsingaatsiarpoq.
Kalaallit Nunaanni
Aningaasaqarnermut Siunnersuisooqatigiit Siulittaasuat Torben M.
Andersen aamma taama isumaqarpoq, taanna DR-ip piviusulersaarusiaani "Grønlands hvide guld"-mi Ivittuuni orsugiassiorfiup kaaviiaartitaasa Danmarkip
aatsitassarsiorfimmi isertitaanut toqqaannaviusinnaaneranik qularuteqarluni
oqaaseqarluni. Savalimmiuni aningaasaqarnermut siunnersuisooqatigiit
siulittaasuat Johnny í Grotinum aatsitassarsiorfimmit isertitat
naatsorsorneqarnissaani pissutsit arlallit sunniuteqaqataasarnerannik isumaqarpoq.
- Naliliinera Torbenip
naliliineranut assinguvoq, tassa isumalluutinik atuineq orsugiaap nalinganik
naliliisinnaanitsinni ilisimasariaqarparput. Sulisartut aningaasallu
Danmarkimeersut orsugiaap qallorneqarneranut niuerfimmullu assartorneqarneranut
atorneqartoq pilliuteqarluni aningaasartorfiujuaannartarpoq.
- Taamaammat isumalluutit
orsugiammit pilersinneqartut nalilernissaani isumalluutinik taaneqartunik
atukkat soorunami kaaviiaartitanit ilanngaatigineqassapput. Aningaasallu taakku
taamaalillutik 400 mia. kr-nik appasinnerujussuussapput, Johnny í Grotinum
naliliivoq.
Isertitat
paasilluarumallugit, tassa orsugiassiorfimmit iluanaarutit, sorsuunnersup aappaata nalaani 1940-1945 amerikamiunut sakkutuunut 300-nut aningaasartuutit aamma ilanngaatigineqartussaanissaat Johnny í Grotinumip tikkuaarpaa.
Inuuniarnikkut
kinguneqaatit arlallit qulaajarneqartut
Savalimmiunilu
aningaasaqarnermut siunnersuisooqatigiit siulittaasuat aamma piviusulersaarutip
pilersinneqarneranik nersorinnippoq.
Piviusulersaarummi ulluinnarni
inuunermut sunniutit arlallit aamma nassuiarneqarput.
- Kalaallit Nunaata kujataani
orsugiassiornermi inuiaqatigiinnut alianavissumik kingunerat piviusulersaarummi takutinneqarmat torrallataasoraara, tassa nunaqarfimmi
sanilerisami meeqqat ataataqanngitsut inuuniarnikkullu kingunerat takutitsilluarneqartoq isumaqarpunga. Kingunerit taamaattut
aningaasatinut nalilerneqarsinnaanngillat, Johnny í Grotinum Sermitsiamut oqarpoq.
