Ataatsimoorsinnaanitsinni attassuteqatigiinnitta ineriartortissinnaanerat apeqqutaavoq

Lars Løkke Rasmussen (Moderaterne) TV2-p politikerinik, isummersortartunik Kalaallillu Nunaanni Danmarkimilu immikkut ilisimasalinnik peqataatitsilluni sapaatiummat oqallitsitsinerani peqataavoq.

Oqallinnermi Kalaallit Nunaat namminiilivissinnaanngitsoq, sulilu – soorlu Kalaallit Nunaata Danmarkillu siunissami Kalaallit Nunaata immaqa namminersortutut inissisimanerani aningaasaqarnikkut – attaveqassasoq, Naalakkersuisut Siulittaasuat, Múte B. Egede oqarpoq:

”Nunat akornanni niuertoqartillugu namminiivissinnaanngilagut. Nunat marluk taakku akornanni suli attaveqatigiittoqarumaartoq qularinngilara. Ilaqutariippassuit suli attaveqarput. Tamannali aallaaviussanngilaq”, taanna oqarpoq. Siumup siulittaasuata Erik Jensenip ”Kalaallit Nunaat nammineersinnaasoq” Danmarkimillu USA-millu niueqateqarneq tamatuma Kalaallit Nunaata namminiilivinnissamut pingaarutilimmik aqqutaanera pissutigalugu nutarterneqartariaqartoq oqaatigaa.

Immikkuualuttut amerlanerit piviusorsiornerunerlu 

Oqallinneq pitsaasuullunilu pingaaruteqartoq, immitsinnullu qaninnerusumik oqaloqatigiittarnissarput arlalitsigut piffissanngortoq, oqallinnerup kingorna Lars Løkke naliliivoq.

– Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni taamatut oqallittarnerput pitsaasuullunilu piffissanngortoq isumaqarpunga. Siusinnerusukkut Folketingip ataatsimiittarfissuani naalagaaffeqatigiinneq pillugu oqallikkaangatta, tamanna tamanit malinnaaffigineqangaarneq ajorpoq. Innuttaasullu akornanni paarlaateqatigiittarnermut immitsinnullu ilisimasaqarnerulernissatsinnut aningaasaliinerulaarsinnaannginnerput – tamannalumi ullormi erfalasulerfimmi isumassarsiamut toqqammaviuvoq – apeqqutiginiaraangakku tamanna kinguneqartanngilaq. Maannali ikinngutitta Donald Trumpip tamanna aalassatserujussuarpaa, taamaalillutalu oqallinneq manna kiisami Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni ingerlapparput, taanna Sermitsiamut oqarpoq. – Trumpi eqqaassanngikkaanniluunniit oqallinneq pingaaruteqarpoq. Aatsaat tamatta suleqatigiissuteqarnissarput eqiaginngikkutsigu naalagaaffeqatigiissinnaavugut. Siusinnerusumut sanilliullugu ullumikkut immikkuualuttut piviusorsiornerullu annertunerunerat maluginiarpara. Oqaatsip kinaaneq apeqqutaatillugu assigiinngissinnaasup arlaatigut paasineqarnera malillugu kalaallit Savalimmiormiullu namminiilivinnissamik anguniagaqarnerat malinnaaffigiuarpara.

Namminiilivinneq

Lars Løkke naapertorlugu namminiilivinneq assigiinngitsunik paasineqarsinnaavoq. – Danmarki nunaava namminiivittoq? Aap, oqartussaaffik tamakkiisoq tigummivarput, taannali arlaannik pinngitsuuisinnaannginnitsinnut atussallugu toqqarparput. Nunammi arlaannaalluunniit – ataasiakkaat eqqaasanngikkaanni - nammineersinnaanngillat. Imminut napatinnissamut, nammineerluni aalajangiisinnaassuseqarnermut nunagisamilu nammineq oqartussaanissamut ingerlaarneq ataqqisorujussuullugulu paasisinnaalluarpara, Lars Løkke, Savalimmiormiumik Sólrunimik nuliaqartoq, taamaammallu ukiut 25-t sinnerlugit Savalimmiuni politikimik malinnaasimasoq oqarpoq.

– Kalaaliusuuguma namminiilivinnissaq pillugu suleqatigiiffimmut taamaattumut siutuussagaluarnera qularutiginngilara. Namminiilivinnerli tamatigut piumasaqaatinik malitseqartarpoq. Suut tunngavissaappat qanorlu ililluta angussavarput? Pissutsit maannakkutuut itsillugit Danmarki peqatigalugu aqqutip angunissaa pitsaanerpaannginnersoq, imaluunniit maannakkut aalajangiisoqassanersoq, Amerikamiullu Kalaallit Nunaannut aningaasaleerusussuserisinnaasaat toqqammavigalugu Amerikamut isumannaallisaanikkut soqutigisaannut ilanngunnissaq apeqqutaalissaaq. Nammineerlungalu tamanna ersarissumik akissutissaqartippara. 

Aaqqissuussineq nutaaq 

Kalaallit Nunaat nutaamik aaqqissuussami naalagaaffeqatigiinnut ilaanera, taamaattoqarnerani Kalaallit Nunaata sillimaniarnikkut illersornissakkullu akisussaaffeqarnerunera takorloorsinnaaviuk? 

– Aap, inernileereerlunili oqaaseqarnissaq mianersuussassaavoq. Savalimmiut niuernikkut politikimi nammineersinnaanerata aalajangiiffigineqarnissaa pillugu isumaqatigiinngissutinik isumaqatigiissitsinissamut ataatsimiititalimik atulersitsinissaq Savalimmiullu isumaqatigiissutigaarput. Tamanna pitsaasumik inerneqassappat, taava tamanna paasinninnikkut Kalaallit Nunaannut aamma sunniuteqarsinnaavoq, Lars Løkke, lagmandip ministeriunerullu ulloq 10. januar Savalimmiut namminneerlutik World Trade Organiztion (WTO) ilaasortaanerat Savalimmiormiut tunngaviusumi inatsimmi inissisimanerannut naapertuunnersoq aalajangerniarlugu ataatsimiititaliamik atulersitsinissamik atsiornerat innersuutigalugu oqarpoq. 

Naalagaaffeqatigiinnermi nunat pingasut ineriartornerat attaveqatigiinnerup pingaaruteqartoq, Lars Løkke isumaqarpoq. 

– Nammineerluni oqartussaarusunneq paasisinnaalluarpara, taamaammalliuna Kalaallit Nunaata Kinamik allanillu killilersugaanngitsumik niueqateqarsinnaanermik anguniagaqarnera ikorfartorniarlugu ilungersorlunga sulisunga. Attaveqatigiinnitta ineriartortissinnaanera peqatigiissinnaanitsinni toqqammaviusoq isumaqarpunga. Taamatullu eqqarsarnermi piffissap inatsisitigut sinaakkutit misissornissaannut suliaqarfissap takkukkumaarnera pissanngitsoq oqartoqarsinnaanngilaq. 

Sinaakkutit iluanni allanngorneq

Lars Løkke naapertorlugu inatsit sinaakkutigisaq suli tasineqarsinnaavoq, tamannalu Kalaallit Nunaata atunngilaa. Tassanilu Kalaallit Nunaata Savalimmiut isumassarsiorfigisinnaavai. – Ukiuni 35-ni Savalimmiunukartarninni allanngorneq takuara. Naalagaaffeqatigiinnerup sinaakkutaasa iluani allanngornerujussuaq pivoq, Savalimmiummi toqqammaveqarlutik ingerlatsipput. Kalaallit Nunaanni aamma taamatut pisoqarnissaa kissaatigaara. Taamaammallu Kalaallit Nunaanni mittarfiliortoqarnissaa kimigiisiutigaara. Taakkumi ineriartornissami pingaarutilimmik toqqammavissaapput, Lars Løkke naggasiilluni oqarpoq.