Erfalasorput Kalaallit Nunaanni nuimanerpaanngorpoq

Erfalasorput, assilialiortup assilialiortartumillu namminersortutut ilisimaneqartup Thue Christiansenip titartagaa, juunip 21-ani inuiattut ullorsiornermi ukiunik 40-nngortorsiortussaq, Kalaallit Nunaanni erfalasunut allanut, soorlu Dannebrogimut, sanilliullugu erfalasutut pingaarnertut atorneqalersimavoq, erfalasunik ilisimatusartoq tyskeq, vexillologimik taaneqartartoq, Manuela Schmöger, Erfalasutta oqaluttuassartaa ullumikkullu qanoq atorneqartarnera misissorniarlugu marsimi Nuummiittoq, taama naliliivoq.

- Erfalasorput erfalasunut allanut sanilliullugu atorneqarluarpoq, erfalasut allat atorneqarpiarneq ajornerat taamaallaat pinnani, aammali erfalasut allat, soorlu kommunip erfalasua, Ilisimatusarfiup erfalasua erfalasullu allat, ilusilersorluarneqarsimannginnerat pissutigigunarlugu. Sooq Erfalasorput taama atorluarneqartiginersoq itinerusumik oqaatigineqarsinnaanngilaq, Manuela Schmöger, erfalasut pillugit ilisimatusartoq, oqarpoq.

Erfalasunik ataatsimiititaliamut siunnersuutit 600-t 

Manuela Schmöger Tysklandimeersuullunilu Nuummullu marsimi tikippoq, Erfalasorput pillugu soqutiginninneq pissutigalugu siornatigut Sisimiuniilluni, Qeqertarsuarmiillunilu Ilulissaniissimavoq.

- Erfalasorput sooq erfalasutut atorneqarnerulersimanersoq arlalinnik pissuteqarsinnaavoq. Kalaallit namminersulernerat namminiilivinnerallu erfalasukkut ersersinneqartarput, pissutsit allat pingaaruteqarpallaanngillat, erfalasullu allat illoqarfimmi takussaaneq ajorput, erfalasulertarnerlu qallunaanut eqqaanarsinnaavoq, tassani Erfalasorput danskit erfalasuannut dannebrogimut taarsiullugu atorneqartarpoq, Manuela Schmöger. 

Taanna sapaatit akunneri marluk sinnerlugit Nuummiinnermini erfalasussaq pillugu ataatsimiititaliamut siunnersuutit 600-nit amerlanerusut nassuiaataannik paasisaqarfiginerujumallugit tikeraaraluarpoq, aamma 1970-ikkunni 1980-ikkunnilu Kalaallit Nunaata erfalasussaattut siunnersuuteqarsimasut nassiussisut ilaat ullumikkut inuusut naapikkusussinnaagaluarpai, imaluunniit allagaatit takorusussinnaagaluarpai.

Erfalasutsinnut soqutiginninneq

Manuela Schmöger biologitut ilinniarsimavoq, meeraanerminiilli erfalasunik soqutigisaqarpoq.

- Erfalasut soqutigineqarsinnaapput imaluunniit soqutigineqanngissinnaapput. Ataatagali aamma erfalasunik soqutigisaqarpoq, erfalasunillu soqutiginnilernera 1996-imi internetimi misissuillunga uummarteqqinneqarpoq, tassani Flag of the World-imut (FOTW) ilaasortanngorpunga, tassanilu „soqutiginnilluinnalerama“ erfalasut misissulerlugillu alapernaalerpunga. 

- Ilisimatusarsimavunga biologitullu ilinniarsimallunga, taamaammat tamanna annertuumik samminngikkaluarlugu erfalasut pillugit aaqqissuussaasumik ilaannikkullu ilisimatusarpalaartumik misissuisarpunga. Tamatuma ilisimatusarnikkut suliaqarnissamik pisariaqartitsinera matussuserpara, Manuela Schmöger oqaluttuarpoq. 

Nunat namminersortut erfalasui 230-nit amerlanerusut erfalasunik misissueqqissaartartut tamarmik ilisimasaqarfigigaat oqarpoq, tassungali kalaallit erfalasuat immikkut soqutiginartuuvoq.

Manuela Schmögerip kukini Kalaallit Nunaata erfalasuanut siunnersuutinik amerlasuunik kusassarsimavai, soorunami aamma Erfalasorput kullumi kukianiitippaa, tassanilu aamma erfalasoq qorsummik qalipaatilik sanningasortalillu takuneqarsinnaasunut ilaavoq.

- Aqissiaq Møllerip 1973-imi siunnersuutiginikuuaa, oqarpoq, aviisillu AG-p toqqorsiviani Aqissiaq Møller, Leif Aidt, Erik Hammeken, Peter Frederik Rosing aamma Finn Lynge siunnersuuteqarsimasut allassimavoq.

Kalaallit Nunaata erfalasuanut siunnersuutit assigiinngitsut Flags of the Worlds-ip nittartagaani atuarneqarsinnaapput. 

Erfalasoq amuneqanngitsoq

Kalaallit Nunaat erfalasoqalissanersoq pillugu oqallinneq sivisuumik ingerlanikuuvoq. Atuagagdliutini tamanna ilaatigut allaaserineqartarpoq. Kalaallit Nunaata erfalasuanut siunnersuutit aqqanillit 1974-imi februaarip 28-anni saqqaaniipput, taakkunannga qulit sanningasuusaqarlutillu erfalasoq ataaseq pingasunik qalipaatilimmik titarneqartoq atuartartut taasissutigisinnaavaat, Kalaallit Nunaannilu erfalasup inuiattut erfalasunngortinneqarnissaa sivisuumik suliarineqarpoq.

Nunarsuaq tamakkerlugu erfalasulianik ilisimatusartut Kalaallit Nunaanni namminersulernissaq qilanaarisimavaat, erfalasullu nutaap takunissaa naatsorsuutigisimallugu.

- Vexillologit amerlasuut soqutiginnilluarput. Uanga nammineq 1970-ikkunni inuusuppallaarama eqqaamasinnaanngilara, kisianni 1979-imi maajip aallaqqaataani Kalaallit Nunaanni Namminersornerullutik Oqartussat atulersinneqarneranni Kalaallit Nunaata erfalasua amuneqarumaartoq vexillologit naatsorsuutigaat. Erfalasuliorniartulli tamarmik taama pisoqanngimmat pakatsipput, Manuela Schmöger oqarpoq, taassumalu ilisimatusarnermini kalaallit erfalasuat qanoq pineqarnersoq paaserusullugu Namminersornerullutik Oqartussanut allakkatigut saaffiginnittoqarsimasimasoq atuarsimavaa

- Allakkat 1979-imi 1981-imilu nassiunneqartut takusimavakka, tassani erfalasoq qanoq pineqassanersoq qaqugulu erfalasortaartoqassanersoq namminersornerullutik oqartussanut allakkani apeqqutigineqarpoq. Tamatumalu misissornissaa soqutiginarpoq. Sooruna erfalasortaarniarneq sivisunersusoq, erfalasunik ilisimatusartoq Manuela Schmöger oqaluttuarpoq.

Ajoraluartumik allagaatinik toqqorsivimmut, immaqa Kalaallit Nunaata erfalasuanut siunnersuutinik tamanik imaqartumut, isersinnaasimanngilaq, aamma siunnersuuteqartut ilaat naapissinnaasimanngilai, taakkulu erfalasut ilusilersorneqarnerat, assersuutit erfalasunullu siunnersuutit 600-nit amerlanerusut pitsaanersut imaluunniit qanoq ittuunersut paasisaqarfiginerujumallugit apersorusussinnaavai.

Partiit peqatigiiffiillu erfalasui

Manuela Schmöger kommunalbestyrelsimut qinersisoqarnerani Nuummi katersortarfimmi qinersisartunik ataatsimiititsinernut aamma tusarnaariarpoq, tassani partiit erfalasunik qanoq atuinersut allattaavimminut allattorlugillu assilisarpai.

- Partiit erfalasunik atuinerat Europami nunanut amerlasuunut assersuunneqarsinnaavoq. Inuit Ataqatigiit partiitut saamerliussutsimik pingaartitsisutut sorlaqarluartutullu erfalasorpassuarnik atuisut assigalugit, aappaluttumik qalipaateqarput, erfalasullu kusanartumik ilusilersugaanera aputilimmillu tunuliaqutaqarnera iluaqutaasorujussuuvoq. 

-Siumup erfalasuanit Niviarsiamik assilialiamik qaqortumik tunuliaqutalimmit pitsaaneruvoq, aputeqartilimillu qaqortumik tunuliaqutaqartilluni tulluannginnami, Manuela Schmöger oqarpoq, taassumalu aamma partiit allat erfalasuinik atuisarnerat, soorlu partiit qiterliuniat aamma saamerliuniat, soorlu Demokraatit aamma Atassut, qaqutiguinnaq partiit erfalasuannik atuisarnerat, maluginiarpaa.

Aamma Nuummi angalaarluni erfalasut allat suut peqatigiiffinnit, kommunimit, kulturip illorsuanit, sulisitsisut kattuffiinit minnerunngitsumillu sulisartut kattuffiinit atorneqarnersut maluginiartarpai.

- Aamma kattuffiup erfalasua pillugu paasisaqarnerorusullunga SIK-mut pulaarpunga, erfalasullu assiliarpassui pissarsiaraakka, Manuela Schmöger oqarpoq. Aamma Brugsenimi pisiassanik kalaallit erfalasuannik allalinnik pisisimavoq.

Erfalasorput 1985-imi amuneqartoq

Thue Christiansenip erfalasumik ilusilersuisup titartagaq siulleq kakkissarfimmut tusch-imik allataammat toqqorsimallugu 2020-mi Sermitsiamut oqaluttuarpoq.

- 1972-imi EF-imut naaggaarnerput ilaatigut pissutigalugu nammineerluta erfalasoqalernissarput aalajangiupparput. Oqallinneq sakkortussasoq siunnersuutillu misigissutsikkut sakkortuumik sunnerneqartitsissasut siulittuutigaara, taamatullu pisoqarsimavoq. Allanik siunnersuuteqartoqarsimavoq, naggataatigulli erfalasussatsinni uanga titartagara atorneqassasoq Landstingimi aalajangerneqarpoq, Thue Christiansen taamani Sermitsiamut oqarpoq.