– Folketingip oqaluttarfianit Tunumiutut oqalukkusuppunga

Naleqqameersoq Aki-Matilda Høegh-Dam Folketingimi Inatsisartunilu marlunnik qinigaaffeqartoq, Christiansborgimi Ukiakkut ataatsimiinnerup affaani siullermi, septembarip 19-iannit novembarip 14-iata tungaanut sulinngiffeqarumalluni qinnuteqarsimavoq.

Folketingimut 2022-mi qinersinermi sinniisussanngortoq siulleq Nunatta Eqqartuussisuuneqarfiani eqqartuussaasimanini pissutigalugu tunuarpoq, sinniisussallu aappaa inuttut atukkani pissutigalugit tunuarluni - taamaalilluni sinniisussat pingajuat 32-nik ukiulik Elvira Kûitse Tasiilameersoq ataatsimeeqataasussanngoriasaarluni.

– Tupaallaatigaara, aammali nuannaarutigalugulu pissangallunga. Namminermi qinigassanngortinniarlunga aalajangerama, taamalu qinersisorpassuatsinnut akisussaaffeqartutut misigisimallunga, Elvira Kûitse sapaatiummat Københavniliarluni aallareerluni Sermitsiamut oqarpoq.

Aki-Matilda Høegh-Dam ukiut pingasut matuma siornagut Siumup qinigassanngortitaasa ilagaat, februaarimili Naleqqamut nuulluni. Sinniisussat taaneqartut pingasuusut partiimut sorlermut ilaasortaanerat nalornissutigineqalerpoq, naak 2022-mi Siumumut aamma ilaasortaasimagaluartut. Nunatta Folketingimut ilaasortaatitaasa aappaata, Aki-Matilda Høegh-Damip marlunnik qinigaaffeqartup sinniisussai partiimut allamut nuussimassappata paatsiveersuutaasinnaagami.

- Partiimut sorlermut ullumikkut ilaasortaavit?

- Ataataga Eli Kûitse upernaaq kommunimut qinersinermi Naleraq sinnerlugu qinigassanngortimmat ikiorpara. Qineqqusaarnerup nalaani, maluginiakkattut nammineq naleqartitattut partii naleqartitaqartoq maluginiarakku, taamaalillunga Naleqqamut ilaasortanngorpunga, Elvira Kûitse oqarpoq.

Inatsit tunngaviusumi § 28-mi allassimasut naapertorlugit, Folketingi kunngeqarfiup tamarmi inatsisartoqarfigaa. Christiansborgimili isumaqatigiissinnaajunnaarluni oqallittoqartarnerata kinguneranik, qinikkat oqaatsit ilitsoqqussatik atorlugit oqalussinnaanerat oqallisigineqalersarpoq.

Aaqqiissutissatut isumaqatigiissutigineqartoq, isummamut tunngavigisamut tunnganngilaq, periaatsimulli tunngassuteqarnerulluni: Toqqaannartumik nutserisinnaanissamut atortunik pissarsiniartoqarpoq, tassa Nuummi Inatsisartut ataatsimiittarfianni marluinnik oqaaseqarfiusumi ukiuni qulikkaani arlalinni aaqqiissutaasimasup assinganik.

- Folketingip oqaluttarfianit oqaatsit sorliit atorlugit oqaluttarniarpit?

- Partiimi sinniisuuffigisanni oqaatsivut kinaassuserpullu tulluusimaarutigigatsigik, uangalu Folketingimi Tunumiutut oqalukkusuppunga, Elvira Kûitse oqarpoq.

Aki-Matilda Høegh-Dam aamma sinniisussaa siulleq Markus E. Olsen Folketingip oqaluttarfianit Kitaamiusut oqalupput. Danmarkilli oqaluttuarisaanerani Folketingip oqaluttarfianit siullermeerluni Tunumiusut oqaluttoqassaaq. Folketingip siulittaasuata Søren Gadep Tunumiumik nutserisinnaasumik maanna pissarsiniarnissaq suliassarilerpaa.

Folketingip ataatsimiittarnini oktobarimi marlunngornermi siullermi aallarteqqittarpaa – tamannalu ukioq manna oktobarip arfineq-aappaanni pissalluni, ammaanersiorlunilu oqallinneq sisamanngornermi oktobarip qulingiluaanni pilerpat, Elvira Kûitse oqaatsit ilitsoqqussani atorlugit siullermeerluni oqaaseqarnissaminut periarfissaqassalluni. Ammaanersiorluni oqallinneq ullaakkut aallartissaaq unnunnissaatalu tungaanut pigajuttarluni. Taamanikkussamut Nunatta folketingimut ilaasortaatitai, tassaasut Elvira Kûitse Naleqqameersoq aamma Aaja Chemnitz Inuit Ataqatigiinneersoq oqaaseqartussanut ilaapput.

Alloriarnerit ataasiakkaarlugit

Elvira Kûitsep Københavnimut sapaatiummat ingerlaqqitsinnani politikikkut iliuusissani mianersuutigigallarpai. - Partip Nuummi allaffeqarfiata ikiorluartorujussuuaanga, aamma Christiansborgimi Naleqqap sulisuinik naapitsinissara qilanaaraara. Ataasiakkaanik alloriartarlunga ingerlatsiniarpunga, taava sumut ingerlaqqissanerlunga takujumaarparput, Elvira Kûitse oqarpoq.

Suliassat marlussuit takusinnaavai. Ilaatigut Elvira Kûitse folketingip ataatsimiittarfiani ataatsimiititalianilu paarlattaassaaq, suliniutit Aki-Matilda Høegh-Damip aallarteriigai ingerlateqqissallugit. Ilaatigullu nammineq pingaartitani, ukiut pingasut matuma siornagut qineqqusaarnermini saqqummiussimasani sulissutiginiarpai. Namminersorluni oqartussaaneq maani atuutereeraluartoq, inuiaqatigiinni tunngaviusumik pingaarutillit arlalissuit Danmarkimi naalakkersuisunit Folketingimillu suli oqartussaaffigineqarmata.

- Periaatsit Danmarkimi atorneqartut arlalippassuartigut Nunatsinnut nuuinnarneqarsimasut, kulturitsinnut, pingaartitatsinnut ileqqutoqqatsinnullu naleqqussarneqarsimannginnamik. Tamanna inuiaqatigiinni oqimaaqatigiinnginnermik pilersitsisarpoq, tamatumunngalu taarsiullugu periaatsimik inuiaqatigiinnut kalaallinut naleqquttumik pilersitsisariaqarpugut, ajornartorsiutivut nammineerluta iliuuseqarfigisinnaajumallugit. Nunarput annertoorujussuugami, innuttaasulli ikittuinnaallutik. Aamma kulturit Avannaani, Kujataani, Kangiani Kitaanilu assigiinngitsorujussuupput. Ukiuni makkunani illoqarfinnut annerusunut nutsertoqartorujussuugami, kulturivulli ima assigiinngiiaartigalutik tamakku illoqarfissuarni inuunermut naleqquttuunatik, Elvira Kûitse oqarpoq.

Taassuma partip ullumikkut ilaasortaaffigisaata namminiilivinnissaq pingaarnerpaatut anguniagaraa. Partiimut ilaasortaqataasa arlallit Nunatta namminiilivinnissaata atuutilernissaa ukiulereerpaat, tamannali peqataaffiginianngilaa.

- Nunatta namminiilivinnissaa suliniutigaara, Nunarpulli avammut matoqqasuussanngilaq. Ataatsimoorluta Nunarput imminut ingerlattoq sulissutigaarput, taava namminiilivinnissaq nammineq takkutissaqqaarpoq.

Inuusuttut Inatsisartuinit Folketingimut 

Tasiilami meeqqat atuarfianni atuareerluni, Aasiannilu ilinniarnertuunngorniareerluni Elvira Kûitse Nuummi Ilisimatusarfimmi inatsisilerituunngorniarluni ilinniartunngorpoq. Ullumikkulli ilinniakkamik eqqortumik aallartitsisimavoq. Qaqortumimi Campus Kujallermi takornarialerinermi kiffartuussinermut ilinniartuugami. Qaammatinilu marlussunni Christiansborgimit ungasianit ilinniartuussalluni. Ilinniagaq tamanna Tunumi aamma atorneqarsinnaassaaq, tassami takornariartitsineq suli ineriartortinneqarmat – neriuutigineqarlunilu Tasiilami aamma Ittoqqortoormiini mittarfeqalernissaa.

Elvira Kûitse ukiuni arlaqaleqisuni politikimut suleqataasarpoq. Aki-Matilda Høegh-Dam Nuummi Inuusuttut Inatsisartuini 2015-imi naapippaa, taamani inuusuttut suliffissaaleqinerat ukioq taanna oqallisaanerpaasoq.

- Taamani ingerlaannarlunga pingaartitavut assigiittut malugisinnaavara, Elvira Kûitse oqarpoq.

Attaveqaqatigiittarnertik attatiinnaramikku, Folketingimut 2022-mi qinersisoqarmat Markus E. Olsen aamma Karina Zeeb peqatigalugit qinigassanngortipput. Taakku marluullutik ukiup aallartilaarnerani Naleqqamut nuupput, Elvira Kûitsellu Aki-Matilde Høegh-Dam qaammatini tulliuttuni marlunni Folketingimi paarlattaaffigissavaa.