IMAK-ip misissugaa: Tjenestemandit Danmarkimut nuunnermikkut aningaasarsiaqarnerulersinnaapput

Tjenestemanditut ilinniartitsisut atorfeqarnermi atugassaqartinneqartut Danmarkimut nuunnerit qaammammut 10.285 koruunit angullugit aningaasarsiarinerusinnaagaat IMAK-ip naatsorsuinerani paasinarsivoq.

Tjenestemandit 67-it ataallugit ukiullit utoqqalinersiaat qaammammut 10.285 koruunit angullugit amerlanerusut naatsorsorneqarpoq. Agguataarineq ima ippoq:

• Utoqqalinersiat soraarnerussutisiallu assigiinngissutaat: 1.883 kr.
• Akileraarutit ilanngaatillu assigiinngissutaat (42% aamma 37%): 5.355 kr
• Aningaasartuutit inuussutissallu assigiinngissutaat (ineqarneq, nerisaqarneq il.il.): 3.047 kr.

Tjenestemandit 67-it sinnerlugit ukiullit utoqqalinersiaat qaammammut 10.285 koruunit angullugit amerlanerusut naatsorsorneqarpoq. Agguataarineq ima ippoq:

• Utoqqalinersiat soraarnerussutisiallu assigiinngissutaat: 1.883 kr.
• Akileraarutit ilanngaatillu assigiinngissutaat (42% aamma 37%): 3.255 kr
• Aningaasartuutit inuussutissallu assigiinngissutaat (ineqarneq, nerisaqarneq il.il.): 3.047 kr.

Aningaasatigut iluaqutaaginnarani iluaqutissaqarnerusoq

Danmarkimut nuunnerup aningaasatigut iluaqutaanerata saniatigut aamma allanik iluaqutissartaqartoq nalunaarusiami maluginiarneqarpoq.

IMAK-ip tjenestemandit Danmarkimut nuunnikut, nuunniarlutik eqqarsaatigisaat sunik tunngaveqarnersut paasiniarlugu apersorsimavai. Iluaqutit eqqarsaatigalugit - aningaasaqarnerup saniatigut - uku eqqaaneqarput:

• Initaarnissamut periarfissagissaarneq

• Peqqissutsimut tunngassunut pitsaanerusunik periarfissaqalerneq

• Sammisassanut amerlanerusut

• Sila

• Nunanut allanut angalanissamut periarfissat pitsaanerusut akikinnerusullu

Assigiinngisitsineq sumiginnarneqartoq

Namminersorlutik Oqartussat paasissutissanik tunniussinissaat amigaataagaluartoq IMAK-p nalunaarusiaq saqqummiunneqassasoq apriilimi aalajangerpoq. Taamaaliornissaq kalaallit folketingimut ilaasortaasa marluk, danskit naalakkersuisuinut apeqquterpassuaqartarnerannit, ilinniartitsisut soraarnerussutisiaqarnissamut aningaasaateqarfiannit aamma ilaasortanit soraarnerussutisiaqalernerminni Kalaallit Nunaannit nuunniarlutik aalajangersimasut apersorneqarnerannit paasissutissat katersorneqarsimasut tunngavigalugit pivoq.

Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu aningaasaqarnikkut assigiinngissuteqarnera Elna Heilmannip isornartorsiorpaa:

- Nalunaarusiami erserpoq assigiinngisitsineq annertooq qinikkanit sumiginnarneqartoq, soorlulusooq soraarnerussutisiaqalersimasut ilaquttatik ikinngutitillu peqatigalugit nunaminniiginnarniarlutik aalajangertut pillarneqassasut.

Politikerinut kajumissaarut

- Utoqqalinersiallit allat assigalugit pineqartariaqarput ataqqineqartariaqarlutillu, taamaattumik politikerit akisussaaffitsik eqqortittariaqarpaat pissutsillu IMAK-ip arlaleriarluni tikkuartugai, ukiorpassuarnili sumiginnarneqarsimasut iliuuseqarfigisariaqarlugit, IMAK-ip siulittaasua oqarpoq.

Aningaasatigut assigiinngissuteqarnermut pissutaasoq tassaavoq tjenestemandit soraarnerussutisiaasa nalimmassarneqarsimannginnerat. 1997-imiit 2023-p tungaanut Danmarkimi tjenestemandit soraarnerussutisiaat piffissami tamatumani 53 procentimik nalimmassaasimapput.

- Kalaallit Nunaanni soraarnerussutisiat 2019-imi annikitsumik nalimmassarneqarpoq. Tamatuma kingorna nalimmassaanerit isumaqatigiinniutigineqanngillat imaluunniit tunniunneqanngillat, taamaalilluni tjenestemandit Kalaallit Nunaanni najugaqartut soraarnerussutisiaat ukiorpassuarni nalimmassarneqarsimanatik, tamannalu pissutaaqataavoq Danmarkimi tjenestemandit soraarnerussutisiaasa Kalaallit Nunaannilu tjenestemandit soraarnerussutisiaasa ukiuni kingullerni sumiginnarneqarsimanerat, nalunaarusiami allassimavoq.

Toqqaannartumik nallersuunneqarsinnaanngitsut

Nalunaarusiami erseqqissarneqarpoq tjenestemandit soraarninngorsimasut amerlasuut Kalaallit Nunaannit Danmarkimut nuusimasut assigiinngitsunik atorfeqarlutillu ilaqutariittut assigiinngitsunik tunuliaqutaqartut, taamaattumillu toqqaannartumik sanilliunnissaat ajornakusoortoq.

Danmarkimut nuunnermut pissutaasut pillugit apersuinerit ima eqikkarneqarput:

Soraarnerussutisiat: Aperineqartut tamarmik maluginiarsimavaat tjenestemandit soraarnerussutisiaasa assigiinngissutaat. Arlallit oqaatigaat Danmarkimi soraarnerussutisiat ukiumut 80.000 koruuninik amerlanerusut. Allap oqaatigaa qaammammut 7.000 koruuninik amerlanerusut. 67-it inorlugit ukiullit tapiiffigineqartarput.

Ineqarneq: Tamatumunnga tunngatillugu amerlanerit akipput Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu aningaasartuutit assigiingajalluinnartut. Ineqariaatsit assigiinngitsut arlaliupput. Nammineq illu, namminermi inissiaq, attartorneq, inissiamik attartorneq, piginneqataalluni ineqarneq il.il. Ilaasa maluginiartarpaat Danmarkimi ineqarneq akikinnerusoq, ilaalli nunaqarfinni ukiumoortumik suliffeqarsimasut ineqarnermut tapiissutinik taamaallaat akiliisarsimasut Danmarkimi ineqarneq akisunerusutut misigaat.

Ulluinnarni pisariaqartitat: Amerlanerit akipput Danmarkimi ulluinnarni pisariaqartitat akikinnerusut. Pingaartumik neqeroorutissarpassuaqaraangami. Danmarkimi nerisassat akikinnerusarput. Nerisassat peqqinnartut akikinnerusarput. Ataaseq akivoq Kalaallit Nunaanni ulluinnarni pisariaqartitat akissaqartinneqarsinnaanngitsut. Danmarkimi taamaanngilaq. Danmarkimi amigaateqanngisaannarpoq.

Sunngiffimmi sammisassaqartitsinerit: Danmarkimi sunngiffimmi sammisassaqartitsinerit pitsaalluinnartut tamarmik oqarput. Assersuutissarpassuaqarpoq soorlu mersornermik, nuersakkanik, timersornermik, erinarsoqatigiit, niuernermik, pisuttuaqatigiinnermik, peqatigiiffilerinermik, naluttarfimmik, pikkorissartitsinermik, qitinnermik, katersortarfimmi sammisassaqartitsinermik, nereqatigiittarnermik, qarasaasialerinermik ilinniarnermik, saqqummiinermik. Sammisassat ilaat annertunngitsumik akeqarput allat akeqaratik.

Peqqissutsimut tunngasut: Tamatumunnga tunngatillugu akissutigineqartut ersarilluinnarput. Danmarkimi peqqissutsimut tunngasut Kalaallit Nunaannit pitsaanerungaartut tamarmik isumaqarput. Pitsanngoriaateqarneq tamarmik maluginiarluarpaat, ukuunalu ersertarpoq: Peqqinnissaqarfimmit misissortinnissamut peqqissutsimullu tunngasunik misissuinissamut saaffigineqarneq. Iviangikkut inalugarsuakkulluunniit kræftimiut misissortinneq. Utaqqisitsisoqartannginnera. Nammineq nakorsaqarneq, naammaginartinngikkaanni taarserneqarsinnaasoq. Nakorsanut immikkut ilisimasalinnut innersuunneqarsinnaaneq. Peqqissutsimut tunngasut aallaavigalugit Danmarkimut nuuttoqartarnera nalunnginneqarluarpoq. Toqqissisimaneruneq. Nakorsamut inniminniiniarluni sivikinnerusumik utaqqineq. Annerpaamik ulluni 14-ini.

Kalaallit Nunaanni qimatat: Ilaquttat, ikinngutit, suleqatigisimasatik il.il. qimassimanerit amerlanerit akissutigaat. Ilaquttat qaniginerpaasat, soorlu qitornat ernuttalluunniit, ukiut tallimat angullugit takoqqinnginneqarsinnaasarput. Allat Danmarkimiittunik qanigisaqarput.

Sila: Danmarkimi sila ajorisassaanngitsoq amerlanerit akissutigaat. Nillerpallaannginnera iluaqutaavoq. Ataasiakkaat ukiukkut isugutserpallaartarneranit issittoq isumaqarput. Tamannali pitsaasunik atisalersornikkut aaqqinneqarsinnaavoq. Sila peqqissutsimut iluaqutaasoq amerlanerit akissutigaat. Gigtertunut pitsaanerusoq nunanullu kiannerusunut angalanissaq ajornannginnerusoq. Aammalu quatserpallaarneq ajornera, ingammik gigteqaraanni.

Nunanut allanut angalaneq: Apersukkat tamarmik isumaqarput Danmarkimiit nunanut allanut angalanissamut periarfissat pitsaanerusut. Aningaasanik katerseriarluni Kalaallit Nunaannut aamma angalanissaq periarfissaavoq, ilaat ukiumut marloriartarput. Amerlanerit nunanut allanut akikinnerusumik angalasinnaaneq iluaqutigaat. Danmarkimiit angalanissamut neqeroorutinik pitsaasunik amerlasuunik neqerooruteqarpoq.

Eqikkaaneq: Taamaammat nuuttoqartarpoq

Pissutsit Danmarkimut nuuttartut amerlanerannik IMAK-imit pissutaasorineqartut ima eqikkarneqarput:

• Aningaasarsiat amerlanerusut

• Skalatrin annerusoq allaavigalugu aningaasarsiaqarneq

• Skalatrini dk-mi annerusoq

• Ukiup affakkaarlugit ukiumulluunniit soraarnerussutisiat nalimmassarneqartartut

• Kalaallit Nunaanni ukiorpassuarni nalimmassaasoqartannginnera

• Utoqqalinersianut ukiut eqqarsaatigalugit: 60-it 67-illu akornanni ukioqartut

• Soraarnerussutisiat utoqqalinersianit qaffasinnerusut

• Danmarkimi akileraarutit appasinnerusut

• Inuussutissat akikinnerusut