Meeqqat 150-init 200-nut amerlassusillit
1950-imit 1979-imut Nunatsinnit Danmarkimut inatsisitigut
tunngavissaqarpallaanngitsunik meeravissianngortitaapput.
Meeravissianngortitaasimasut ilaat tassaavoq, Margrete Johansen, taannalu
ataatsimik affarmillu ukioqarluni qallunaanit nuliariinnit
meeravissiartaarineqarsimalluni.
Margrete Johansenip Nunatsinnit
qitornavissiartaarineqarsimasut allat pingasut peqatigalugit naalagaaffik
eqqartuussivimmut siorna suliassanngortippaat, meeqqat qularnartunik
tunngaveqarluni meeravissiannngortinneqarsimanerannut akuersisimanera pissutigalugu.
Tamatuma kingorna naalagaaffiup aalajangerpaa, angajoqqaaminnit
peersitaasimanerminnut katillugit 1 millionit koruuninik taarsiiffigeqqunerat
itigartinneqassasoq. Meeravissianngortinneqarsimasut eqqartuussissuserisuata
Mads Prammingip oqaatigaa, tamatumunnga tunngavilersuutigineqartoq tassaasoq
suliat pisoqaavallaarnerat aamma angajoqqaat akuersisimannginnerat uppernarsarneqarsinnaanngimmat.
Meeqqat 150-init 200-nut amerlassusillit
1950-imit 1979-imut Nunatsinnit Danmarkimut inatsisitigut
tunngavissaqarpallaanngitsunik meeravissianngortitaapput.
Meeravissianngortitaasimasut ilaat tassaavoq, Margrete Johansen, taannalu
ataatsimik affarmillu ukioqarluni qallunaanit nuliariinnit
meeravissiartaarineqarsimalluni.
Margrete Johansenip Nunatsinnit
qitornavissiartaarineqarsimasut allat pingasut peqatigalugit naalagaaffik
eqqartuussivimmut siorna suliassanngortippaat, meeqqat qularnartunik
tunngaveqarluni meeravissiannngortinneqarsimanerannut akuersisimanera pissutigalugu.
Tamatuma kingorna naalagaaffiup aalajangerpaa, angajoqqaaminnit
peersitaasimanerminnut katillugit 1 millionit koruuninik taarsiiffigeqqunerat
itigartinneqassasoq. Meeravissianngortinneqarsimasut eqqartuussissuserisuata
Mads Prammingip oqaatigaa, tamatumunnga tunngavilersuutigineqartoq tassaasoq
suliat pisoqaavallaarnerat aamma angajoqqaat akuersisimannginnerat uppernarsarneqarsinnaanngimmat.
Margrete Johansenili suli isumaqarluni
naalagaaffik akisussaaffimmik tigusisariaqartoq, nassuerutigisariaqarlugulu nammineq
qitornavissiartaarineqarnini qitornavissiartaarineqartullu allat inuunerannut
sakkortuumik sunniuteqarsimasoq.
Margrete Johansen (saamerlerpaaq) qitornavissiartaarineqarsimasullu allat pingasut Nunatsinneersut naalagaaffik eqqartuussivimmut suliassanngortissimavaat. Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu naalakkersuisumit Mads Pedersenimit taperserneqarnertik nuannaarutigaa. – Tapersersoraatigut paasillugu nuanneqaaq, oqarpoq.
Assi: Trine Juncher Jørgensen
Inuttut pisinnaatitaaffiit
unioqqutinneqartut
Nuummi Klaus Frederiksenip
akuerineqarnissani aamma suli utaqqivaa.
Inatsisitigut ataataqanngitsut, tassa
Kitaani meeqqat 1963 sioqqullugu aamma Avannaani Tunumilu 1974 sioqqullugu
katissimanngitsunit meerartaarineqarsimasut sinnerlugit
oqaaseqartartuuvoq. Piffissami
tamatumani qallunaat angutit ataataasutut pisussaaffeqanngillat, tamatumalu
kingunerisaanik meeqqat kinarpiaq ataatarinerlugu ilisimaneq ajorpaat, taamalu
kingornussisinnaatitaasaratik imaluunniit ataatamik kinguliaanik
kinguliaqalersinnaatitaasaratik. Aatsaat 2014-imi inatsisit
allanngortinneqarput, taamalu inatsisitigut ataataqanngitsut
ataatassarsiuinernik suliakkiisinnaalerlutik.
Meeqqanut Isumaginninnermullu
ministereqarfiup nalunaarusiaa naapertorlugu, Nunatsinni 2017-imi inatsisitigut
ataataqanngitsut 3.300-t missaanniipput, aamma Kalaallit Danmarkimiittut
inatsisitigut ataataqanngitsut 1.300-uullutik. Taakku ilaasa 26-t, taakkununnga
ilaalluni Klaus Frederiksen, Danmark inuttut pisinnaatitaaffinnik
unioqqutitsisimasutut aamma ilaqutariittut inuusinnaannginnerminnut pisuusutut
unnerluutigaat.
Naalakkersuisut tapersersuisut
Danmarkimi ministeriunerup Mette Frederiksenip arnat niviarsiaqqallu
spiralilersorneqarsimasut qanittukkut
utoqqatserfigai.
Qitornavissianngortinneqarsimasulli aamma
inatsisitigut ataataqanngitsut naalagaaffiup aalajangiinissaa suli utaqqivaat.
Kingullermik Meeqqanut, Inuusuttunut
Ilaqutariinnullu naalakkersuisup Mads Pedersenip (IA) isumaginninnermut
ministerimut Sophie Hæstorp Andersenimut (Soc.) ammasumik allagaqarluni taperserpai, tamatumanilu kajumissaarlugu
qitornavissiartaarineqarsimasut inatsisitigullu ataataqanngitsut
taarsiiffigineqartariaqartut utoqqatserfigineqartariaqartullu. Mads Pedersenip oqaatigaa, qitornavissiartaarineqarsimasut inatsisitigut
itigartinneqarnerat, taakku inuttut itigartinneqarnerattut isigisariaqartoq.
”Inuunerminni
aqqusaarsimasaat, kinaassusaat inuttullu naleqassusaat
nassuerutigiumaneqanngillat”, allakkani taama allassimavoq.
Mads Pedersenip oqaatigaa,
qitornavissianngortinneqarsimasunut suliaq suliareqqinneqartariaqartoq.
Utoqqatsertoqarnissaa
suliallu suliareqqinneqarnissaat piumasarigaa
Inatsisitigut
ataataqanngitsut utoqqatserfigineqartariaqartut, Mads Pedersen isumaqarpoq.
”Qanga
iliuuserineqartut naapertuutinngitsut inatsisillu amigaateqarnerat
pissutaallutik qitornavissianngortinneqarsimasut inatsisitigullu
ataataqanngitsut ikilerneqarnikuupput artorsaatissillugit. Taamaattumik
isumaqarpunga, Danmarkimi naalagaaffimmit taakkununnga ilaqutaannullu sumiginnaasimaneq nassuerutigineqarlunilu
taarsiissuteqartoqartariaqartoq. Tamatumani pisariaqartinneqarlutik
inatsisitigut ataataqanngitsut utoqqatserfigineqarnissaat,
meeravissianngortitaasimasunullu suliat suliareqqinneqarnissaat.”
Margrete Johansenimut Naalakkersuisut
tapersersuinerat pingaaruteqartorujussuuvoq.
– Tapersersuinera nuanneqaaq, paasillugu
tapersersoraatigut puigorsimanngikkaatigullu. Atugarliornivut inuunitsinnut
sunniuteqangaarsimanerat nassuerutigaa, Margrete Johansen oqarpoq, taassumalu
kamaatigaa mamiatsaatigalugulu Danmarkimi isumaginninnermut ministerip allakkat
tamanut ammasumik suli akissuteqarfiginngimmagit. Suliaq malitseqanngitsoq
Klaus Frederiksenip aamma isumaginninnermut
ministeri kajumissaarpaa, imminut piumaffigeqqullugu aamma
qitornavissiartaarineqarsimasunut inatsisitigullu ataataqanngitsunut
akisussaaffimmik tiguseqqullugu.
– Nuannariinnarlugumi taamaaliunngilagut.
Aamma ministeriunerup Nuummiinnermini nunarsuarlu tamakkerlugu oqarmat arnat
spiralilersorneqarsimasut kisimik pinerlineqarsimanngitsut, kalaallilli allat
aamma pinerlineqarsimasut, taava eqqumiippoq suliakkiissuterput
kinguarsarneqaannavimmat.
Klaus Frederiksen utoqqatsertoqarmat Katuap
saavani allagartarsualisaarluni nikorfavoq, kingorna Mette Frederiksen
takkuppoq taannalu aamma inatsisitigut ataataqanngitsut sinniisaat allat
ilassillugit. – Malitseqartinneqanngilarli. Tusagaqanngilluinnarpugut. Isumaqarpunga
pissutsit atukkatta akuerineqarnissaat pisariaqartoq, aamma
assigiinngisitsinermik pineqarsimanerput ilanngullugu. Utoqqatsertoqartariaqarpoq aningaasatigullu
taarsiiffigineqarsinnaasariaqarluta, Klaus Frederiksen oqarpoq.
Isumaginninnermut
ineqarnermullu ministeri Sophie Hæstorp Andersen Sermitsiap arlaleriarluni
attaveqarfigisimavaa, paaserusullugu allakkat tigusimanerai,
akissuteqarsimanersoq aamma akissuteqarsimaguni qanoq akissuteqarsimanersoq paaserusullugu.
Ministeeriaqarfimmiilli oqaatigineqartoq tassaalluni ministerip aallaqqaammut
Meeqqanut, Inuusuttunut Ilaqutariinnullu naalakkersuisoq toqqaannartumik
akissuteqarfigeqqaarniaraa.