KOMMUNEFOGEDEQARNEQ
Nunaqarfiit tallimat kommunefogedeqanngillat
Inatsisartuni ilaasortaq, Knud Mathiassen Naleqqameersoq kommunefogedeqarnermut tunngatillugu maannakkut qanoq inissisimasoqarnersoq Naalakkersuisunut apeqquteqarpoq. Naalakkersuisut akissutaanni Kalaallit Nunaanni Politiit nalunaarutigaat Atammik, Eqalugaarsuit, Narsarsuaq, Napasoq aamma Qassimiut marsip aallaqqaataani kommunefogedeqanngitsut, taamaattorli erseqqissaatigineqarpoq piffissami tassanerpiaq taamak inissisimasoqartoq, pissutsit ullormiit ullormut allanngorarsinnaammata kommunefogedit suliunnaarniarsimagaangata sivikitsumik soraarniuteqartoqartarmat.
Kalaallit Nunaanni politiit nalunaarutigaat maannakkut nunaqarfiit tallimat kommunefogedeqanngitsut. Assimi takuneqarsinnaapput kommunefogedit pikkorissartut november 2022-mi.
Asseq toqqorsivimmit / Arkivbillede: Kalaallit Nunaanni Politi
Inatsisartuni ilaasortaq, Knud Mathiassen Naleqqameersoq kommunefogedit pillugit Naalakkersuisunut arlalinnik apeqquteqarpoq:
- Nunaqarfiit kommunefogedeqanngitsut nunaqqatigiittut toqqissisimanissaat pingaaruteqarpoq.
Ajortumik pisoqartillugu suligasuartarnerup periusaa nunaqqataasunik
paasissutissiissutigineqarnissaa saneqqussinnaanngilarput, taanna apeqquteqaamminik tunngavilersuivoq.
Politiit nuna tamakkerlugu najuupput
Kommunefogedeqarfiunngitsut upalungaarsimaniarnikkut qanoq periuseqarnersut apeqqummut, Kalaallit Nunaani Politiit erseqqissaapput politeeqarfiup upalungaarsimanissamut
pilersaarutai nunamut tamarmut tunngasuusut nunalu tamakkerlugu
atuuttut, taamaammat najugarfiit aamma/imaluunniit nunaqarfiit
kommunefogedeqartut imaluunniit kommunefogedeqanngitsut arkornanni
immikkoortitsisoqanngitsoq.
- Najugaqarfimmi imaluunniit nunaqarfimmi, kommunefogedeqarfiunngitsumi,
imaluunniit tassani kommunefogediusoq aallarsimappat imaluunniit allamik
pissuteqarluni sulisinnaanngippat, politiinut tunngassuteqartumik
suliassaqalisappat, pissutsit piviusut tunngavigalugit taanna
nalilersorneqassaaq, aamma tamatuma kingorna pisup ilungersunassusaa aamma pisariaqartitsineq apeqqutaatillugit assigiinngitsunik
aalajangiisoqarsinnaavoq.
Nunaqarfinnut piffissap sivikitsup iluani apuuttoqarsinnaavoq
- Taamaalilluni innuttaasumut Kalaallit Nunaanni politiit qanoq iliortariaqarneq
pillugu peqqussutitalimmik peqqissaartumik ilitsersuisinnaapput. Politiit pillugit
aalajangiinerit aamma piffissaq tulliusoq pillugu suut innuttaasup
naatsorsuutigisinnaanerai, ilitsersuummi imaritinneqarsinnaapput, kiisalu pisup
suunera ilungersunassusaalu apeqqutaatillugit, qanoq iliortariaqarneq pillugu
peqqussummik taanna aamma imaqarsinnaavoq.
Assersuutigalugu suliaq
nalunaarutigineqarsimasoq pillugu ingerlatseriaaseq aamma suliamik
suliarinninnerup qanoq ingerlanissaa pillugu aaqqissuussineq pillugit
ilitsersuussineq imaluunniit pisumi ilungersunartumi, politiit tikinnissaasa
tungaanut innuttaasup nammineerluni isumannaatsumiinnissani pillugu qanoq
iliussanersoq pillugu ilitsersuineq uani pineqarsinnaapput.
Taamatuttaaq Kalaallit Nunaanni Politiit oqartussaasunik allanik pitsaasumik
suleqateqarput, taakkulu siunertamut pineqartumut ikiuussinnaapput. Tamatuma
saniatigut Kalaallit Nunaanni Politiit upalungaaqqummik peqarput,
upalungaaqqullu siunertamut aalajangersimasumut ima aaqqissugaavoq,
isumalluutinik piginnaasanillu nunaqarfinnut najugaqarfinnullu piffissap
sivikitsup iluani nassiussisoqarsinnaalluni.
Kalaallit Nunaanni upalungaarsimanissamut pilersaarusiaq
Kalaallit Nunaata upalungaarsimanermut
pilersaarutaa namminersorlutik oqartussanit, kommunini oqartussanit aamma
naalajagaaffimmi oqartussanit atorneqarsinnaavoq. Ataatsimut isigalugu
upalungaarsimaneq pillugu suliassaqarfimmi suliassat Kalaallit Nunaanni
oqartussaasut naalagaaffiullu oqartussaasuisa akornanni agguarneqarput.
Kalaallit Nunaani kommunit annaassznzarnerni upalungaarsimanermik
ingerlatsipput aamma ajunaartoqarnerani ajunaarnersuaqartillugulu inunnut,
pigisanut aamma avatangiisinut, imaluunniit taaneqartunut taakkungunngarpiaq
nunami aarlerinartorsiortoqartillugu, pitsaaliuinermik, killiliinermik aamma
ikiuinermik suliaqartussaapput.
Tamatuma saniatigut peqqissutsimut sulianut
tunngasunik annaassiniarneq (MEDEVAC) peqqinnissaqarfiup suliaraa.
Politiit pillugit inatsit malillugu Kalaallit Nunaanni Politiit suliassanik
suliarinnittarput. Kalaallit Nunaanni Ujaasinerit annaassiniarnerillu (SAR)
pillugit akisussaaffik Kalaallit Nunaanni Politiinit Arktisk Kommandomillu
akisussaaffiuvoq. Tunngaviusumik titarnerup avataani Arktisk Kommando SAR pillugu akisussaasuuvoq aamma sumiiffinni imaq angallaviusoq pillugu SAR-mut
kiisalu nunami SAR-imut Kalaallit Nunaanni Politiit akisussaasuupput.
Tunngaviusumik titarnerup avataani Arktisk Kommando SAR
2 pillugu akisussaasuuvoq aamma sumiiffinni imaq angallaviusoq pillugu SAR-mut
kiisalu nunami SAR-imut Kalaallit Nunaanni Politiit akisussaasuupput Naalakkersuisut akissutaanni Kalaallit Nunaanni Politiit nassuiaapput.
Sulisussarsiorneq ilinniartitaanerlu kommunefogedeqarnerulernermik kinguneqarput
Naalakkersuisut ilisimatitsipput Kalaallit Nunaanni inatsisit atuutsinneqamerannut suliassaqarfimmi pissutsit
tamaasa pillugit Naalakkersuisut qallunaat naalagaaffiat suleqatigaat.
Taamaalilluni aamma kommunefogedit pillugit ingerlaavartumik
Inatsiseqamermut ministereqarfik suleqatigineqarpoq.
Piffissami 2018-imiit 2021 ilanngullugu qallunaat aningaasaqamermut
inatsisaanni, kommunefogedit sulisussarsiarineqamissaannut
ilinniartinneqamissaannullu, inatsisit atuutsinneqamerannut suliassaqarfimmut
immikkut aningaasaliissutit 4 mio. kr.-iusut immikkoortinneqarsimapput.
- Aaqqissuussinerup eqqunneqameraniit 2021-imi nalunaarusiomermi atsaaat
taama amerlatigisunik kommunefogedinik atorfeqartoqarmat, tamatuma ilaatigut
kinguneraa. Naalakkersuisut kissaataat malillugu aningaasaliissutit tassunga
atomeqarput, inatsisit atuutsinneqarnerannut naalakkersuisoq, Naaja H. Nathanielsen ilisimatitsivoq.
Immikkut aningaasaliissutinut piffissaliussap naanerata kingorna, politiit
unnerluussisussaatitaasullu 2021-imiit 2023 ilanngullugu aningaasaqarnerat
pillugu qallunaat naalakkersuisuisa isumaqatigiissutaanni, suliniut
ingerlateqqinneqarpoq.
Kommunefogedit atugaat pillugu qulaajaaneq
Qallunaat 2024-imut aningaasaqarnermut inatsisaanni kommunefogedit
suliffianni ataatsimut atugassarititaasut pillugit nassuiaatip suliarineqarnissaanut
2 mio. kr.-it immikkoortinneqarput.
Suliniut taanna aamma Naalakkersuisunit
kissaateqartoqarneranik tunngaveqarpoq aamma qallunaat naalakkersuisuinik
suleqatiginnittoqarneranik ersersitsilluni.
Sulisussarsiornissamut periarfissat pillugit pissutsit massakkut atuuttut aamma
pissutsit takkukkumaartut qulaajaavigineqarnissaat siunertaralugu, allakkatigut
21. august 2023-imi ullulerneqarsimasutigut, najugaqarfiit, taakku
kommunefogedinit suliassaqarfiullutik, pillugit misissueqqissaarnermik suliaq
suliarineqassasoq, Naalakkersuisut siunnersuutigaat, Nathanielsen apeqquteqartumut akissuteqarpoq.
Inuiaqatigiit allaatigisaanerisa ineriartornerat unammillernartunik pilersitsivoq
Ukiuni makkunani
inuiaqatigiit allaatigisaaneranni allanngortoqarnera Naalakkersuisut ilisimavaat.
- Inuiaqatigiit utoqqaanerulernerat, aamma suliffeqarfeqarfimmi inuusuttut
ikinnerat, tamatuma kinguneraa. Tamatuma peqatigisaanik najuqarfiit
inuttussusaasa allangornerat pivoq, aamma tamanna suiassutsit katitigaaneranni
takuneqarsinnaavoq. Misilittakkat malillugit najugaqarfiit kommunefogedinik
inuttassarsiuinermik sulisorineqaannarnissaannillu ajornartorsiuteqarsimasut
m1s1ssueqqissaamermi isiginiameqamissaat, Naalakkersuisut
siunnersuutigisimavaat.
Naggataatigullu Naaja H. Nathanielsen Knud Mathiassenimut akissummini erseqqissaavoq kommunefogedit pillugit aaqqissuussinerup oqallisigineqarnissaanut
misissueqqissaamermit inerniliussat tunngaviliissasut. Aammalu piffissaq ungasinnerusoq
eqqarsaatigalugu, inatsisitigut isumannaatsuunerup aamma aalaakkaasumik
ingerlatsinerup qulakkeemeqamissaa siunertaralugu, aqqutissatut qinigassat allat
oqallisigineqamissaat pisariaqartoq, Naalakkersuisut isumaqarnerarpai.