Peqqissaanermik Ilinniarfik teknologiimik atuilerpoq

Isarussat VR-it (najuuttuusinartut, aaqq.), inuusat inungasuliat, ilinniartunik ilinniakkaminnik ingerlatsillualereertunik saaffissaqarnissamut aaqqissuussinerit ilinniarnermullu neqeroorutit nutaat atorlugit ilinniartut amerlanerusut ilinniarnerminnik ingerlatitsiinnarnissaannik kaammattuiutigaluni ilinnialerusuttunut orniginarsaalluni suliniuteqarpoq – taamaaliornikkullu inuusuttunut ilinnialerlaanut angajoqqaavinullu toqqissisimanartunik avatangiiseqarluni ilinniarnissaq Peqqissaanermik Ilinniarfik nutaaliorpoq.

 Inuusuttuulluni ilinniarfigerusutamik toqqaasussanngoraanni – immaqalu angerlarsimaffimmit siullerpaamik qimaguttussanngorluni – ilinnialigassap imarisai toqqissisimanartuunissaalu pingaaruteqarput. Nuummi Peqqissaanermik Ilinniarfimmi taakku marluk siunnerfigivai. Ilinniartitseriaatsimi nutaaliaasumi teknologi nutaaliaq inuttut ataqatigiinnermik aallaavilik suliniutillu tigussaasut aqqutigalugit, ilinniartumut tapersersuiutigaluni angajoqqaanut atuarfimmi avatangiisiinik naleqartitaanillu paasisaqarlualersitsinissaq aqqutissiuunneqarput.

Ilinniartitsinermi teknologii piviusuusaartitsinerillu

 Sika kaassuartakkamini utaqqisinnaassuseqarluni issiavoq siniffimmullu innartinneqarnissani utaqqivaa, tassami quiffilerneqartussaagami (kateter). Peqqinnissaqarfimmi ikiortinngorniat assistentinngorniallu oqaloqatigiissutigaat Sikap sullinnera pitsaanerpaamik qanoq naammassineqarsinnaanersoq. Sika inuttut isikkoqarpoq, kalaallisut oqaatsit arlalissuit atorlugit oqalussinnaavoq, qeersuujuvoq, isaruaqarluni tungujortumillu kavaajaasaqarluni, taanna suliassaqarfimmi ilinniartunut ilinniartitsinermi atugassiaavoq piviusorsiortuullunilu – kisiannili ilumoortumik inuusaavoq nutaaliaalluinnartoq inuttut angissuseqarluni aammalu Nuummilu Peqqissaanermik Ilinniarfimmi ilinniartitsinermi qitiusumik inissisimaffeqarluni.

 Piviusuusaartitsineq ilinniartitsinermi periuserineqarpoq, taamaalilluni ilinniartut piviusorpalaartumik sungiusarneqartarput, napparsimasoq aarlerinartorsiortinnagu – tamatumalu saniatigut eqqarsarluarnerulersitsisarlunilu imminut tatiginerulersitsisarlunilu suleqatigiinnissamik ineriartortitseqataasarpoq.

 - Taamatut ilinniartitseriaaseqarnitsinni piviusoq ilinniartuutitsinnut qanillattortittarparput, ilinniartuutitsinnut suliassaminnik sungiusarluarsimallutik piviusumi sulilernissaminnut piginnaasaqarluarnissaat qulakkeerniarlugu, atuarfiup pisortaa Bettina H. Johansen oqarpoq.

 Taassuma aamma oqaluttuaraa ilinniarfiup Ilisimatusarfik Nuummiittoq qanimut suleqatigigaa, ilinniartitsinermi periutsit assigiinngitsut atorneqaraluartut piviusorsiortumik ilinniartitsinerit assigiissumik aallaaveqarniasssammata, taamaalillutik peqqinnissamik ilinniagaqartut assigiimmik paasinnissinnaaniassammata assigiimmilluunniit sulinermut atatillugu oqaaseqarsinnaaniassammata.

 Isarussat VR-it ilinniarfimmilu ataatsimut sungiusartarfik

 Sika kisiartaalluni teknologi atorlugu ilinniartitsinermut atortussiaanngilaq. Ilinniartummi aamma isarussat VR-it atortarpaat, tassuuna ilaatigut ilinniartunut takutinneqartarpoq taqqamik milittoornerup timip kaaviiaarneranut uummatillu kassunnerata sukkassusianut qanoq sunniuteqartarnersoq. Peqqissaanermik Ilinniarfik ilinniartitsinerit nutaaliat atornerisa tungaatigut siuttuuvoq – soorluttaaq nunarsuarmi peqqinnissamik ilinniagaqarfiit allat taamaattut.

 Taamak periarfissaqarnermut ilaatigut pissutaaqataavoq A.P. Møller aamma nuliata Chastine Mc-Kinney Møllerip aningaasaateqarfiata 2 millionit koruuninik tapiissuteqarnerata kinguneranik.

 – Ilinniarfiup atuakkanik atorniartarfittaa atorunnaarsipparput paarlattuanillu nutaaliaasunik ilinniarnermi atortunik – Immersorfik –mik taasamik pilersitsilluta, tassani teknologi nutaaq atortarparput. Ini taanna ilinniarfitta qangaammalli uummatigilernikuuaa, Bettina H. Johansen oqaluttuarpoq ilanngullugulu oqaatigalugu, teknologi kisiat tunngavigalugu ilinniartitsisoqalinngitsoq, tassami ilinniartitsisut aamma ilinniartunut nangittumik ilinniartitsisassammata, sungiusarnerit atuagarsornermik aallaavillit aammalu ilinniartitseriaaseq nalinginnaasoq atorlugu ilinniartitsinernik ingerlataqartarlutik.

 Inuusuttumiit inuusuttumut kammagiinneq

 Angajoqqaarpassuarnit ernumassutigineqarsinnaasarpoq meeqqatik avatangiisinut nutaanut sungiussiniarnerminni qanoq ingerlanersut. Tamannalu ilinniarfiup pimoorussilluni eqqumaffigilluinnarpaa. Tassami inuussutissarsiutinut ilinniarfiit allat assigalugit Peqqissaanermik Ilinniarfimmi atuartut 40 procentit tikillugit taamaatitsiinnartarput.

 Taamaattumik suliniut „Inuusuttumiit inuusuttumut kammagiinneq“ aallartinneqarpoq, taannalu Tuborgfondenimit 1,75 million koruuninik tapiiffigineqarpoq. Suliniut taanna aqqutigalugu ilinnialerlaat ilinniarnerminnik ingerlatsillualereernikunik kammaqalersinneqartarput, taakkulu ilinnialerlaanut tapersersuillutillu ilinniarnermi inuttullu ineriartornissaannik aqqutissiueqataasarput.

 - Neriuutigaarput ilinniartut nutaat peqataasutut misigilissutigisassagaat ilinniarnerminnilu ingerlaannarnissaannut ikiuutaassasut, Bettina H. Johansen oqarpoq.

 Ilinniartitaaneq peqqissuserlu imminnut atassuteqarput

 Ilinniarfimmittaaq peqqissuunissaq pingaartinneqarpoq: silami timigissartarfik 2026-mi upernaakkut naammassineqassaaq. Taanna naammassippat ilinniartunut aammalu illoqarfimmi innuttaasunut neqeroorutaalerumaarpoq.

- Peqqissutsimut ilinniarfiuvugut, peqqissutsimullu sinniisoorusuppugut illoqarfimmilu innuttaasunut sunniuteqarluta, Bettina H. Johansen oqarpoq. Suliniut Nordea-fondenimit aamma Paarisamit tapersersorneqarpoq, aningaasalli kingulliit pissarsiarinissaat ilinniarfimmit sulissutigineqarpoq.

- Aasaanerani atuanngiffeqarnerup kingorna timigissartarfiup ikkussornissaa naatsorsuutigaarput, taamaalilluni 2026-mi upernaakkut atulersinneqarsinnaalluni, taanna oqaluttuarpoq.

TNI-p peqqissutsimut ilinniarfiutaa nutaaq

Aasaanerani atuanngiffeqarnerup kingorna ilinniarfik neqeroorummik nutaamik pilersitsissaaq: TNI-Sund – Niuernermik Ilinniarfik (Greenland Business School) suleqatigalugu. Inuusuttunut meeqqat atuarfiannik naammassinnissimanngitsunut neqeroorutaassaaq. Ullaap tungaani atuarfimmi sammisat sammineqartassapput, ualillu tungaani peqqissutsimut tunngasut sammineqartassallutik.

 - Nalinginnaasumik meeqqat atuarfianni soraarummeereersimasut ilinniarfimmi ilinniartunngorsinnaapput, amerlanerilli aallartissinnaaniassammata nutaamik ilinniarfimmut piareersarfiusumik pilersitsivugut, Bettina H. Johansen oqarpoq.

 Inuusuttorpassuarnut taanna periarfissatsialassuuvoq – imaaginnanngitsoq peqqinnissamut ilinnialernissaq kisiat eqqarsaatigalugu, kisiannili aamma peqqinnissaqarfimmi sulilerumaarnissaq imminut naleqquttuunersoq paasiniarneqarsinnaavoq. Peqqinnissamilu sulisussaaleqineq annertummat sulilernissamut ilinnakkamilluunniit qaffassaanermut atorneqarluarsinnaavoq.

 Siunissami peqqissaaneq pillugu ilinniartitsineq

 Teknologi nutaaq, isumaginninnikkut suliniutit, peqqissutsimut suliniutit ilinniartitsinermilu periarfissat nutaat iluaqutigalugit Peqqissaanermik Ilinniarfik siunissami peqqinnissaqarfimmi sulisussanik ilinniartitsinissamut nutaaliorluni inerisaleruttorpoq — aamma peqqinnissaqarfimmi ilinniagaqarnissamik toqqaasartunik naammassinnittunillu amerlanerulernissaannik siunertaqartumik suliniuteqarluni.

 – Suliassat kisitta kivissinnaanngilagut. Upperaarput peqatigiinnerit suleqatigiinnerillu nukittuut pisariaqartut – Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiornermik ilinniarfiit allat aamma Ilisimatusarfik, pitsaasumik suleqatigeriigakkagut peqatigaavut, Bettina H. Johansen oqarpoq.

 Tassani inuusuttut suliffittaarnissaminnut piareersarluarneqartarput, angajoqqaallu toqqissisimallutik meeqqatik ilinniarfimmut tassunga aallartissinnaavaat, ilisimallugulu ilinniarneq ataatsimoornerlu ataqatigiilluinnartut.