Pinngoqqaatitigut qulaajaaneq nunatsinni nappaatinik pitsaaliuinermik nakorsaanermillu pitsannguisinnaavoq

Sooruna napparsimasut ilaat nalinginnaanerusut Kalaallit Nunaanni nunani allaniit? Sooruna napparsimasut ilaat uani nunami annikinnerusut?

Taamaalilluni misissuineq nutaaq Kalaallit Nunaanni Danmarkimilu ilisimatuunit suliarineqartoq akissutissarsivoq.

Namminersorlutik Oqartussat tusagassiorfinnut nalunaarummi allapput.

Misissuineq maannamuugallartoq aatsaat taama annertutigisoq, ingerlanneqarpoq. Innuttaasut peqqissusaannik misissuinerni kalaallit peqataasut 6000-it pinngoqqaataannik ataatsimoortunik misissuineq, innuttaasut kingornuttagaannik peqqissusaannillu nutaanik ilisimasaqalersitsivoq.

AAMMA ATUARUK

Inuttut sananeqaatit pillugit ilisimalikkat nutaat tupaallatsitsisut

Ilisimasat taakku nappaatinik kingornuttakkanik suussusersiniaanernik nakorsaanernillu pitsannguisinnaapput.

- Ilisimatusarnitta nunatsinni pitsaanerusumik siunnerfeqarnerusumillu nakorsaanermi atorneqarsinnaanissaa neriuutigaarput, Professor Marit Eika Jørgensen Inuunerissaavik Steno Kalaallit Nunaanneersoq tusagassiorfimmut nalunaarummi oqarpoq.

Nunatsinni pinngoqqaatit aaqqissuussaanerat - nunanut amerlanerpaanut sanilliullugu - katsorsaanernik nappaateqartut pinngoqaataannik tunngaveqartumik ataasiakkaanut naleqqussakkanik inerisaanissamik ajornannginnerulersitsinera.

- Paaaissutissat pinngoqqaatinut tunngasut atorutsigik, nappaatit ilaasa pitsaalineqarsinnaanerisa imal. pitsaanerujussuarmik nakorsarneqarsinnaanerisa periarfissaanera takusinnaavarput. Tamanna nunatsinni nunanilu issittuni allani innuttaasunik nakorsaanerup pitsaassusaanik annertusaanissamut periarfissaavoq, nakorsaaneq Karsten Rex, Dronning Ingridip Napparsimmavissuani nakorsaatinik nakorsartittunut immikkoortortameersoq, oqarpoq.

Diabetesimut navianaateqarnerulersinnaaneq

Kalaallit pinngoqqaatiminni allannguuteqannginnerunerat, allannguutaasulli innuttaasut akornanni atugaanerunerat, misissuinerup takutippaa.

Tamanna, suna pillugu nappaatit ilaasa nunatsinni nalinginnaanerannut, allalli atugaanngilluinnangajannerannut nassuiaataasinnaavoq.

Assersuutigalugu kalaallit 8% -ii diabetesimik nappaateqalernissamut annertunerujussuarmik aarlerinartorsiorput, 4%-illu qaqutigooraluaqisumik sukkumik sapigaqartuullutik.

Taama sapigaqarnermut tunuliaqutaasoq ukiut 10.000-it missaat matuma siorna pilersoq issittumilu innuttaasuni taamaallaat atuuttoq, misissuinerup takutippaa.

Tamatuma peqatigisaanik nunani allani nappaatit nalinginnaasumik atugaasut, innuttaasut oqaluttuarisaanikkut allanut akuliussimannginnerat pissutigalugu, nunatsinni qaqutigoorput atugaanatilluunniit.

Europamiuni allannguutit qaqutigoortut maani takussaanerupput.