Tusagassiortoq Erik Holmsgaard, ukiorpassuarni Kalaallit Nunaanni sulisimasoq, ataasinngornermi ulloq 28. juli 74-nik ukioqarluni toqukkut qimaguppoq.
Randersip Regionshospitaliani ilaquttani qaninnerit najorlugit anerningertoq, ilaqutaasa oqaatigaat.
Ippassaq ulloq 7. august Hillerødimi Skansekirkegårdens Kapelimi naalagiutigineqarpoq, arsaalu Hillerødimi Nyhuse Kirkegårdimi ilineqassapput.
Ulloq 22. februar 1951-mi Koldingip eqqaani Nørre Bjertimi inuuvoq.
Inuk pissanganartoq
Inummik qanitarisaanit qanoq ittuuneranik naliliut ima nipeqarpoq:
”Pissuserissuuvoq, ilumoortuulluni, inuulluni pitsaasoq qungujussalerujussuaq. Pissanganartuuvoq, puffajasuulluni, inuiaqatigiinnilu inuuniarnermi pissutsinik naapertuutinngitsunik naammaginnittuunani, inuit allat qanoq issusaannut tappissuulluni, inuiaqatigiinnik qaammaasimasaqarluni, ilisimasaqarluarluni, tukkortuulluni, pimoorussisuulluni, nuannaartuulluni, isummami anninnissaannut sapiaatsuulluni tunngaviusumillu inuuvoq nuannersoq, inunnit arlalinnik maluginiarneqarluartoq”.
Eriulli inuuneranik oqaluttuaq pissanganartoq Kalaallit Nunaanni misigisaanik annertoqisunit aallarnissavarput.
Kalaallit Nunaanni sulinera
Erik Holmsgaard Sermitsiami iluarineqarluni sulivoq, internetikkullu nutaarsiassat ineriartortinnerannut, Kalaallillu Nunaanni nutaarsiassanik quppernerit annersaannik pilersitseqataavoq.
Februarimi 1997-imi KNR-imi radioaviisimi atorfinikkiartorluni tikippoq. Ukiullu tulliani Sermitsiap nutaarsiassalerisutsialaaneranik maluginnittumi sulilerpoq.
Tusagassiortutut pikkorissorujussuuvoq, Sermitsiallu tamanna iluaqutigeqaa. Ingammik namminersorlutik inuussutissarsiortut pillugit aviisimut internetimilu nutaarsiassaqartitsivimmut iluaqutaalluarpoq.
Sulisuttaaq akornanni nuannarineqaqaaq, sulisunullu sinniisuullunilu 2005-p tungaanut sulisut sinnerlugit siulersuisunut ilaasortaavoq.
2006-mi aaqqissuinermi pisortatut aviisimi tusagassiortunut qulinut pisortanngorpoq, ukiunilu tulliuttuni aviisinik maluginiarneqarluartunik pitsaassutsikkut aaqqissugaaneranillu kiisalu imarisaanik taamatullu aviisip saqqaanik soqutiginartunik, atuartartunik amerliliisunik suliaqartarpoq.
2009-2010 ukiup nikinnerani AG-lu kattunnermi Sermitsiaq aaqqissuisunik ikilisaasariaqarpoq, Erillu tassunga atatillugu suliunnaarpoq.
Greenland Minerals & Energymi tusagassiortut pisortaattut sulilersinneqarpoq, taamanikkullu Narsami Kuannersuarni aatsitassanik qaqutigoortunik aatsitassarsiorfimmik ammaanissaq sulissutigineqarpoq, tassanilu 2013-p tungaanut sulivoq.
2014-mi Sulisitsisuni tusagassiorfinnut siunnersortitut sulivoq, namminersorlutillu inuussutissarsiortut soqutigisaannik 2020-p naanera tikillugu suliaqarluni.
Piffissami tassani Finn Jørn Jakobsen peqatigalugu Kalaallit Nunaanni namminersorlutik inuussutissarsiortut siuttui siulliit, ilaatigut Anders Brøns, Jens Salling, Povl Brandt, Karl Bejder, Peter Pars allallu pillugit atuakkamik soqutiginartumik atuaruminartumillu atuakkiorput: ”Pionerer i Nord” (Avannaani maligassiuisut), Kalaallit Nunaanni sulisitsisunit kattuffiup 2016-mi ukiunik 50-inngortorsiorneranut ataatillugu saqqummersinneqartoq.
Tamatta angalaartuuvugut
2021-mi ukiuni 24-ni pissanganartuni nunatsinni tusagassiortut silarsuaanneereerluni Kalaallit Nunaat qimallugu aallarpoq, Randersimilu nunassilluni. Kalaallit Nunaannit aallarnini pillugu AG-mi Sermitsiamilu allaaserisamini ”Tamatta angalaartuuvugut”-mik qulequtsikkamini nassuiaavoq.
Allaaserisani ima naggaserpaa:”Kastrupip mittarfianut minnerput sakkortuvoq. Kalaallit Nunaat atorfilittut namminerlu inuttut inuuninni pingaarutilittut qitiulersimavoq. Angalaneq ukiut ingerlaneranni imminut aperisarsimaninnik akissutissaqalerfigalugu nutaamik isiginnittariaaseqalerfigisara.
Kisianni nalunngittuaannarnikuuara aqqusaartutut angalanerusoq. Tikeraaginnaanikuuvunga, piffissap ilaani Danmarkimut utertariaqalertussaq.
Nunamut allanngorsimasumut periasaarluni naleqqussartariaqalerlunilu tusiapinnartorujussuuvoq. Kulturit aporaannerattut ippoq. Nuunneq angerlarnermit ajornannginneruvoq” taamani oqaluttuarpoq.
2021-p kingorna ilaatigut Atugagdliutinut freelanceritut sulivoq.
”Tamatta nuttartuuvugut” 2024-mi oktobarimi allaaserisaa AG-mi kingullersaraat.
Kalaallit Nunaannukarnera sioqqullugu piffissaq
Peroriartornera inuusuttuunerlu pillugu ilaqutariit oqaluttuaraat, Eriup angutaa Hans, iffiortuusoq konditoriusorlu, ilaqutariillu taassuma suliffia malersorlugu Danmarki tamakkerlugu nuttartartut.
Arnaa Ruthimik ateqartoq, Danmarkimilu angalaarnermini Erik pingasunik najattaarpoq. Erik aqqanilinnik ukioqartoq ilaqutariit Randersimut nuupput, tassanilu inuusuttuunini tamakkerlugu najugaqarpoq.
Nipilersornermut piginnaaneqarpoq, ilinniarnertuunngorniarnerminilu nipilersoqatigiinni tumerparpaartuuvoq.
Ilinniarnertuunngornissani sioqqutitsiarlugu atuarnini kipitippaa. Abbe Pieeremiikkusulluni Parisimut qimaavoq – suliniaqatigiiffik nunanit tamaneersoq, inunnik piitsunik, angerlarsimaffeqanngitsunik qimaasunillu ikiuiniaqatigiiffik. Ingerlaannangajalli angerlarpoq, Herning Højskolerlunilu. Kingorna Københavnimut nuuppoq.
Erik perorsaasutut ilinniagaqarpoq, 1970-kkunilu 1980-kkunnilu ulloq unnuarlu angerlarsimaffinni assigiinngitsuni inuusuttunik ulorianartorsiortunik sullissisuni perorsaasutut sulivoq.
Silarsuaq alapernaaserfigiuarpaa, inuiaqatigiinnillu politikimillu annertuumik soqutigisaqarluni. Danmarks Kommunistiske Partiimi politikimik aallussisuuvoq, Pædagogernes Landsrådimilu suliniartuulluni.
Erik 1980-mi panissaarpoq – Anne Holmsgaard, 1982-mi katippoq, 1987-milu avilluni. Kingorna aappartaarpoq. Anne kingorna katippoq pingasunillu meeraqarluni.
Tusagassiornermit annertuumik misilittagaqartoq
Allanneq nuannaraa, pikkoriffigiuaannarpaalu, taamaammallu 1988-p missaani Land og Folkimi sulilernissamut periarfissarsivoq. Taannalu tusagassiortutut suliffigaa siulleq.
Land og Folkemi suliffeqarneq sammillugu, aviisip decembarimi 1990-mi matunissaata tungaanut sulivoq.
Kalaallit Nunaannukarnissani sioqqullugu aviisini ullormut saqqummersartuni suliaqaqatigiinnullu atugassiani Danmarkimi sulisarluni, namminersortut kattuffianni Danske Entreprenører (siusinnerusukkut Entreprenørforeningimik taaguutilimmi) kiisalu Reutersimut Londonimi Amerikami qiterlermi Kinamilu/Asiap kangiani nunanut allanut ilanngutassiortuulluni nammineq oqaluttuaraa.
1991-mit 1996-mut tusagassiornermik suliffeqarfimmik Defacto Kommunikation A/S-mik Defactotal Medieselskab I/S-millu piginneqataavoq. Perorsaasutut ilinniakkani tusagassiornermik kiisalu Københavnip Universitetiani inatsisilerinermik atuarnermik ilapittuuserlugit, 1997 sioqqullugu pisut pillugit nammineq oqaluttuarpoq.
Takorluukkani piviusunngortinniartarpai
Pania Anne angunni pillugu qanoq oqaluttuarusunnersoq aperaarput. Sapiaassusaa sinnattuminillu malinnikkusunnera erseqqissaatigai.
”Alapernaatsuunera immikkuullarequtigiuarlugulu nukigiuarpaa, periarfissanilli pilersunik tigusinissamut sapiissuseqarnera, takorluukkaminillu malinnissinnaassusia nersortariaqarpoq. Sumiiffinnut pissanganartunukaattuaannarpaa, inuppassuarnillu pissanganartunik oqaloqateqarnissamut periarfissittarlugu – Amerikami kujallermi sorsuunnernit Washingtonimi præsidentip allaffianut, Castromillu Mandelamut. Minnerunngitsumillu taamaannerata Kalaallit Nunaannukartippaa. Nuna kulturilu alerpernaaffigiunnanngisaannagai”.
Eriup aappani, panini, ningaani, ernuttani pingasut qatanngutinilu pingasut qimatarai.
Eriup eqqaaneqarnera ataqqinartuuli