ISSITTUMI SIUNNERSUISOQATIGIIT ISSITTUMILU AALLARTITAQ
Vivian: Issittumi naggueqatigiinnut ajugaaneq ersarissoq
Namminiilivinnissamut nunanullu allanut tunngasunut Naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (S), naammagisimaarinnilluarpoq issittumi pissutsinut tunngasunik sivisuumik piffissallu ilaanni paaseqatigiinniarnermi tamaviaartitsisartup inerneranik. - Ullumikkut silap pissusaa pillugu oqaloqatigiittarpugut issittumilu innuttaasut qitiutinneqarparneq ajorlutik. Maanna oqimaaqatigiissumik ersarissumillu issittup nipia tusaaneqalissaaq, Issittumi siunnersuisoqatigiit aamma issittumi aallartitaq aqqutigalugit, taanna oqarpoq.
Kalaallit Nunaat ukiuni arlalinni tamaviaaruteqarpoq Issittumi oqartussaaqataanerulernissamik, tamanna maanna anguneqarpoq. Maannakkut Naalakkersuisut aamma Danmarkimi naalakkersuisut isumaqatigiissuteqarput, Issittumi Siunnersuisoqatigiinni siulittaasuuffiissaq qanoq atorneqassanersoq, aamma Issittumi Aallartitaq pillugu aaqqiissutissamik isumaqatigiissuteqarlutik. Namminiilivinnissamut nunanullu allanut tunngasunut Naalakkersuisoq angusaq pillugu naammagisimaarinnippoq: - Isumaqatigiissuteqarpugut, naalagaaffeqatigiinni tamatta naammagisinnaasatsinnik, taanna Sermitsiamut oqarpoq.
Assi: Naalakkersuisut
Maanna takussaalerpoq Kunngeqarfiup issittumi pujoorfia qaqortumik pujuliortoq, tassa 2025-2027-mi Issittumi Siunnersuisoqatigiinni siulittaasuunermi sulinissamut pilersaarut aammalu Issittumi Aallartitap suliassai qanorlu sulinissaa pillugu isumaqatigiissusiortoqarmat.
- Taamaattorli ukiup nutaap aallartinnerani aatsaat tamanut saqqummiukkumaarparput kina issittumi aallartitatut toqqagaassanersoq. Tamanna pissuteqarpoq ataqqigatsigu suli Norge Issittumi Siunnersuisoqatigiiffimmi siulittaasuusoq, taamaammallu aamma sulinissamut pilersaarut tamanut saqqummiunneqarumaarpoq, siulittaasuuffik Kunngeqarfimmut tunniunneqartussanngorpat.
- Taamaalilluni Naalagaaffiup issittumi politikkia qanoq ingerlanneqassanersoq pillugu Kalaallit Nunaat oqaluttuarisaanermi angusaqarpoq, taamak Sermitsiamut oqarpoq namminiilivinnissamut nunanullu allanut tunngasunut Naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt, Kalaallit Nunaata, Danmarkip aammalu Savalimmiut peqatigiillutik isumaqatigiissutaat tunngavigalugu.
Aqqut sakkortooq nalorninartortalillu
ISSITTOQ PILLUGU AALLARTITAQ
Kunngeqarfiup siulittaasuutitaqarnerani issittumi aallartitassatut toqqarneqartoq Issittumi Siunnersuisooqatigiit qaffasissumik atorfilittatigoortumik suleqatigiissuini siulittaasutut (Senior Arctic Official Chair) inissisimassaaq.
Issittumi aallartitaq Naalagaaffinngornissamut Nunanullu Allanut Naaakkersuisoqarfimmi Nuummi aammalu Nunanut Allanut Ministeriaqarfimmi Københavnimiittumi allaffeqassaaq. Taakku saniatigut Nunarput,
Savalimmiut Danmarkilu ataavartumik siulittaasuuffimmi suleqatigiissuni inissisimassapput, taakkulu Kunngeqarfiup inissisimanera politikkialu pilersaarusiortassavaat.
Siulittaasuuffeqarnerup ingerlanerani Savalimiut Deputy Senior Arctic Official (SAO)-itut akisussaaffik ingerlatissavaat, Danmarkillu maanna ingerlanertut National Senior Arctic Official akisussaaffigissallugu.
Tusarfik: Naalakkersuisut
Taanna nassuerpoq, aqqut imaannaanngitsuusoq aqqutaani aqqusaarneqartariaqartarsimasoq, aammalu isumaqatigiinniarnerit ingerlanerini sakkortuumik piumasaqaateqartariaqarsimallutik, ilaatigut Danmarkip Kalaallit Nunaat sinnerlugu issittoq pillugu oqaaseqarsinnaajunnaassasoq, Kalaallit Nunaata piumasai naammassineqanngippata:
- Maanna Inatsisartunut Naalakkersuisunullu nutaanut piareersaanerput tassunga tunngasoq naammassivarput. Kalaallit Nunaat sapinngisamik piareersaassupparput Issittumi Siunnersuisoqatigiinni siuttuuffiup tiguneqarnissaanut, siulittaasuuffillu Norgemit maajimi 2025-imi tigugutsigu siulittaasuuffimmi suliassat piareersimassapput, aammalu Kalaallit Nunaat, Danmarki Savalimmiullu isumaqatigiissuteqarput Issittumut Aallartitaq qanoq atorfissaqartinneqassanersoq, erseqqissumik isumaqatigiissuteqarfigaarput, taannalu Kalaallit Nunaanni qitiusumik inissisimasussaasoq isumaqatigiissutitsinnut ilaavoq, Vivian Motzfeldt (S) oqarpoq.
Vivian Motzfeldt innersuussivoq, Inatsisartut qinersinissaq kingusinnerpaamik apriilip aallartinnerani pisussaasoq, taamaattumik ilisimanngilaa Naalagaaffik sinnerlugu Norgemut Issittumi Siunnersuisoqatigiit siulittaasuuneq tunniunneqalerpat nunarput sinnerlugu kikkunnit tiguneqarumaarnersoq.
- Kisianni tulluusimaarpunga nuannaangaarlungalu taamak annertutigisumik angusaqaratta, isumaqatigiissullu tamatta peqataaffigisinnaasarput killiffigisimagatsigu. Aalajangersimasumik anguniagaqarluta suliarput, tassalu issittoq pillugu politikkikkut periusissat pillugit annertunerusumik pilersitsiniarnerput maanna piviusunngorpoq, maannakkullu Inatsisartut nutaat suliassaraat Kalaallit Nunaata siulittaasuuffimmik pingaarnertut akisussaasutut piviusunngortissallugit aammattaaq Issittumi Aallartitassap suliassai pillugit naatsorsuutigisat ilanngullugit isumaqatigiissutigineqarsimalereerput.
- Sulinitsinni siunnerfigalugu anguniarnikuuarput, issittumi innuttaasut annerpaamik illersorneqassasut, taamatuttaaq issittumi ineriartortitsinermut tunngatillugu issittormiut qitiusumik inissisimasssasut, aammalu issittumi assigiinngisitaassutsip illersorneqarnissaa sulissutigissallugu, silap pissusaanut ajornartorsiummut tunngatillugu, minnerunngitsumillu aamma issittumi eqqissinermik illersuisoqassasoq sakkussiallu atorlugit aporaannerit issittumi pissanngitsut, tassa tamatigut illersorneqartariaqartutut pingaartitagut taakkuupput, nunarsuarmi pissutsit eqqissinermullu navianartut illersornissamut politikkimik allannguinissamik pisariaqartitsigaluartut, piumasaraarput issittoq sorsunnernut sunulluunniit taputartuunneqassanngitsoq.
Rusland inissaqartinneqartuassaaq
Nunarsuarmi pissutsit allanngorujussuarput, Ruslandip Ukrainemut sorsunnera aallartimmat. Tamanna aamma Issittumi Siunnersuisoqatigiit sulineranut ajornakusoortitsivoq, maannamut teknikkikkut aaqqiissutissarsiortarnikkut ingerlanneqarallarsimavoq, kisianni Vivian isumaqarpoq, Ruslandip Issittumi Siunnersuisoqatigiinni inissisimanera attatiinnarneqassasoq:
- Issittormiut uagut issittumiippugut, uagut naggueqatigiippugut, aamma nunat killeqarfiini akimorlugit. Ruslandip issittortaani naggueqateqarpugut, pingaaruteqarporlu issittumi politikkip ingerlanneqarnerani, aamma Issittumi Siunnersuisoqatigiit aqqutigalugit, Issittumi nunap inoqqaavi taakkulu kingornussarsiaasa illersorneqarnissaat, aamma naggueqatigut Sibiriamiittut eqqarsaatigalugit, Ruslandillu nunataata imartaatalu ilarujussua issittumiittuuvoq, taamaattumik pissusissamisuuginnarpoq, Ruslandip, piffissap ilaani, issittumi suleqatigiinnermut peqataaqqilerumaarnissaa, tassanilu pingaaruteqarpoq, siunnersuisoqatigiinni Ruslandip inissisimanera attatiinnarneqarnissaa, Vivian oqarpoq.
Kalaallit Nunaata Kunngeqarfiullu nujuillisarneqarsinnaarpasinngitsoq Trump nujuillisissinnaavaa?
Taamaattorli Ruslandi kisimi issittumi sulinermik ilungersunartunngortinneqanngilaq, tassami aamma USA-p præsidentissaa tulleq, Donald Trump, januaarip 20-ani præsidentinngortinneqartussaq ilungersuatsitseriataartarpoq.
Donald Trumpip præsidentitut siullermeernermini USA-p nunat tamalaat suleqatigiinneranni suleqatigisartakkani annertoorujussuarmik kimigiiserfigisarpai, assersuutigalugu Nato, tassanilu nunat Nato-mi ilaasortat naammattumik tunniussinnginnerarlugit isornartorsiortarpai. Susoqassava, Issittumi Siunnersuisoqatigiit pillugit naammaginngilissappat?
- Trumpip suleriaasia misilittagaqarfigaarput. Ilisimavarput, ilaanni sillimaffigisaraluatsinnit ilimagisaraluatsinnillu allaanerusumik iliuuseqarsinnaasartoq, taamaattumik sioqqutsilluta eqqoriaasinnaanngilagut USA-p qanoq iliorumaarnera, USA-p Issittumi politikkia aammalu Issittumi Siunnersuisoqatigiinni peqataanera pillugu.
- Kisianni oqaatigeqqiinnassavara, tulluusimaarpunga naammagisimaarinnillungalu, uagut nunatsinnit innuttakitsuararsuarmit maanna nunarsuarmi nunat nukittunerpaat suleqatigalugit issittumi pissutsit pillugit sulisussanngoratta, uagutsinnullu Nunatsinneersunut pingaaruteqartorujussuuvoq qulakkeerniassallugu Issittumi ingerlaavartumik suleqatigiissinnaaneq, uagut nammineq immitsinnuinnaq pinnata, aammali naggueqatigut Issittumiittut tamaasa sinnerlugit, aammalu neriuutigaara, USA aamma allat peqataasut Issittumi Siunnersuisoqatigiinni tamanna ataqqiumaaraat aammalu issittoq pillugu suliassanut nangittumik peqataajumaartut, Vivian Motzfeldt akivoq.
