ISUMANNAALLISAANEQ ILLERSORNISSARLU
Vivian: NATO nunallu iligisagut allat nunatsinnik issittullu sinneranik illersuinermi peqataanerussapput
Nunatta tungaaniit kissaatigineqarpoq nunatsinni issittullu sinnerani isumannaallisaanermut illersornissamullu suliassat kivinneqarnissaat iligiit akornanni siammasinnerussasoq, taamaammat NATO nunallu allat suleqatigisat akuunerunissaat aqqutissiuunneqarpoq.
Kalaallit Nunaata Issittullu illersorneqarnissaat, killeqarfiit nakkutigineqarnissaat isumannaallisaanerlu siunissami qanoq iluseqassanersoq pillugu Nunatta Danmarkillu aqqutissiuutileruttorpaat. - Uagut kissaatigaarput siammasinnerusumik nunalu ataasiinnaq (Danmark) pituttorfiginagu NATO iligullu allat suliassamik kivitseqataassasut, nunanut allanut Naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt (S) oqarpoq.
Asseq: Naalakkersuisut
Pingaartumik USA-p præsidentiata Donald Trumpip tungaanit Danmark isornartorsiorneqarnikuuvoq Kalaallit Nunaannik illersornissakkut Danmarkip sullissinera kinguussaavallaarnerarlugu.
Tamannali sioqqullugu NATO-p junip 14-iani 2021-mi Bruxellesimi, Belgiami ataatsimiinnerani, USA-p præsidenterisimasaata Joe Bidenip peqataaffigisaani, NATO-mi nunat ilaasortat isumaqatigiipput issittumi nunat illersorneqarnerat pillugu suleqatigiinneq annertusarneqartariaqartoq.
Ataatsimiinnermi tassani aamma Danmark iligiillu piumaffigineqarput Kalaallit Nunaata Issittullu illersorneqarnerat annertusaavigineqassasoq.
NATO nunallu allat iligisat kivitseqataassapput
Danmarkip tungaanit nassuerutigineqarnikuuvoq nunatsinnik illersuineq annertusartariaqartoq, pingaartumik isumannaallisaaneq, illersornissaq aammalu killeqarfiit nakkutigineqarneri nunatsinni isittullu sinnerani annertusaaffigineqarput.
Sulili tamanna naammanngimmat, Danmark maannamut kisimiilluni Kalaallit Nunaannik illersuinissaminut killilimmik suli piginnaasaqarmat, aammalu nunatsinnit naalakkersuinikkut kissaatigineqarmat nunarput nunamut ataatsimut taamaallaat pituttoqqassanngitsoq, maanna nunanut allanut naalakkersuisup, Vivian Motzfeldtip erseqqissaatigaa nunatta tungaanit anguniagaasoq suleqatigiinneq siammasinnerusunngortinneqassasoq:
- Naalakkersuisunit kissaatigaarput illersornissamut suliassaqarfik pineqartillugu nunamik ataasiinnarmik naatsorsuutiginnigata, siammasissumik suleqatigiinnikkut nunatta issittullu sinnerata paarineqarnerannut kivitseqataasussat arlaqarnerussasut, Vivian Motzfeldt nassuiaavoq nangillunilu:
- Taamaammat oqaloqatigiinnerit maanna ingerlasut ukiup matuma aallartinnerani aammalu Inatsisartunut qinersereernermi akisussaaffik tigoqqikkakku ingerlateqqippakka.
- Ukiup aallartilaarnerani Tuluit Nunaanni nunanut allanut naalakkersuisoq ataatsimeeqatigaara, tamatumalu kingorna majimi EU-mik ataatsimeeqateqaqqammerlunga, NATO-mi nunat avannarliit issittortallit ilaasortaatitaat naapippakka, isumaqatigiissutigaarpullu pisariaqartoq nunatta issittullu sinnerata illersorneqarnera siammasinnerusumik aallaaveqartariaqartoq.
Tamatuma malitsigisaanik Kalaallit Nunaata tungaanit Danmark kisiat pituttorfiginagu NATO ilillu allat nunatsinnik issittullu sinneranik isumannaallisaaneq ilersuinerlu ingerlanneqassasoq siunniunneqarpoq.
Vivian Motzfeldtillu erseqqissaatigaa siammasinnerusumik nunatta issittullu sinnerata illersorneqarnissaanik sulissuteqarneq nunatta Danmarkillu suleqatigiissutigigaat.
Taamaammat sakkutoorpassuit takussaaleraluttuinnarput
Illersornissakkullumi nunatsinni inerisaaneq annertusiartuinnartoq arajutsisassaanngilaq, tassami nunat NATO-mi ilaasortat amerliartuinnartut, sakkutuumik issittumi sulisinnaanerat, tamatumalu qaavatigut aamma illersornissamut atortuutitik nunatsinni issittullu sinnerani misilerartalerpaat.
Portukiit aqqartartuat upernaaq 2024-mi piffissami nutaajunerusumi sungiusartuni misileraasunilu siulliuvoq, taanna sungiusarpoq issittup imartaani sikullu ataani qanoq piginnaasaqarnerminik misileraajutigaluni sungiusarmat.
Tamatuma kingorna imaatigut, silaannakkut nunamilu sakkutuut, sakkutuut umiarsui timmisartuilu nunatsinni, pingaartumillu Nuummi "ulluinnarsiutinngoriartuaarput".
- Sulissutigisarput kissaatigisarpullu tassaavoq nunatsinni innuttaasunut tupannanngitsumik ineriartortitsineq ingerlassasoq. Maannami nunamik ataasiinnarmik isumalluuteqarnerup illersornikkullu peqquneqartarnerup qimanneqarnissaanik sulissutigisarput timitalersorneqarpoq, Vivian Motzfeldt oqarpoq.
Issittup saqitsaaffiunnginnissaanik piumasaqarneq attanneqarpoq
Nunanut allanut Naalakkersuisup erseqqissaatigaa sakkutoorpassuit, taakkulu umiarsui timmisartuilu takussaaneruleraluartut, tamanna issittup saqitsaaffiunnginnissaanik sakkulersorfiunnginnissaanillu piumasaqarnermik tunutsinerunngitsoq.
- Piffisami inuuffigisatsinni ulorianartorsiortitsinerit eqqissiviilliornerillu nalaanniippugut, assersuutigiinnarlugu Ruslandip Ukrainemut sorsunnera, kangiani qiterlermi sorsuttoqarnera saqitsaassutaasinnaasullu allat ersersitsipput issittoq annertunerujussuarmik illersorneqartariaqartoq. Aamma eqqaamassavarput silap allanngornerata kingunerisaanik issittumut kingunerisaasa ilagimmassuk issittulerngusaanneq, Vivian Motzfeldt oqarpoq nangillunilu:
- Allaammi iligiit akornanni iliuuserineqartut eqqumaffigisassaapput, tassa amerikap iliminut nalornilersitsisarnera naatsorsoruminaatsumillu iliuuseqartarnera eqqumaffigisassaavoq aalajangersimasumillu pissuseqarfigineqarluni. Illuatungaanimi aamma Amerika iligigatsigu suleqatigiinnitta ingerlaannarnissaa inerisarneqarnissaalu sulissutissaavoq pingaarutilik.
Maanna nunatta tungaanit sulissutigineqarpoq amerikamiut naapeqatigineqarnissaat suleqatigiinnerullu ingerlaqqinnissaanut aqqutissiuusseqatigiinnissaq, ilaatigut USA-p nunatsinni illersornissakkut sakkutooqarnikkullu inerisaanissaminut pilersaarutai aallaavigalugit.
Taamatuttaaq suli amigaataavoq Danmarkimi illersornissaq pillugu isumaqatigiissut tunngavigalugu isumaqatigiissutit ilassutissaata aappaa Issittumut Atlantikullu avannaani nunatta, Savalimmiut Danmarkillu akornanni isumaqatigiissutaajumaartussaq.
