- Sulisugut najugaqavissut paarilluarpagut

Albrecht Danmgaard amerlanerit timersornerup nipilersornerullu silarsuaanni ilisimavaat. 

Sulorarnermi nunatsinni pissartanngorniunnermi peqataanerpassuinut, B-67-imi sungiusaasuuneranut, ujakkaartartuuneranut nipilersoqatigiinnilu nuannarineqarluartuni Qarsukkunni erinarsortutut.

Ikitsuinnaat saffiornermut suliffeqarfeeqqami Grønlands Skibs-og Entreprenørværksted ApS-imi (GSE), septembarip 24-ani ukiunik 50-inngortorsiortumi, pisortatut pikkorissutut ilisimavaat, taannalu ukiuni 48-ni suleqataanikuuvoq.

Suliffeqarfik taamani Nuuk Kommuniusimasumi sulisitsisut nalunaarsorsimaffiani ulloq taanna 1974-imi nalunaarsorneqarpoq.

Suliffeqarfimmi pingaarnertut sulerisarnersoq aperigakku ima akivoq:

– Saffiuutta kalaallit attatiinnarnissaat. Najugaqavissunik sulisoqarnissarput pingaartipparput. Suliffeqarfimmi tikisitanik sulisoqarnikuunngisaannarpugut, Albrecht Damgaard apersorneqarnermini ammasumik akivoq.

Ukiorpassuarni suleqataaninni suna naammagisimaarnerpaaviuk?

– Suliffeqarfik taamak sivisutigisumik ingerlammat kiisalu saffiuutsinnut ilinniartutsinnullu aalajaatsumik suliffiusimammat.

– Sannavitsinni ilungersorluta sulinitsigut saffiuut umiarsuarnilu maskiinanik ikkussuisut kalaallit inuusuttut arlallit ilinniartinnissaat aallarnisaasut aallaqqaataaniilli salliuttarpaat. Taakku Saviminilerinermut Ilinniarfimmi angusarissaarnerpaajuarput, tulluusimaarpaluttumik oqarpoq nangillunilu:

– Suliffeqarfinni nunatsinniittuni saffiuunik ilinniartitsinerpaanikuugunarpugut.

Aallartinnera

Suliffeqarfik Leif Jensenimit, Peder (Kanin) Bentsen Pedersenimit, Svend Christensenimit Herluf Bollimiillu, 1974-imi piginneqatigiilluni ingerlatseqatigiiffiusumi tamarmik piginneqataasunit, aallartinneqarpoq.

Ulluinnarni ingerlatsineq annermik Peder Kaninimit Leif Jensenimiillu, atuisunik pingaarutilinnik pilersitsinissamut aallarnisaasunit, ingerlanneqarpoq.

Suliffeqarfittaami kilisaatit, umiarsuit allat kiisalu sanaartornermi qamutit soorlu nivattaatit, assaatit allallu saffiorlugit erngullu naqitsineranik suliaqarfigalugit sullinnissaat siunertaavoq.

Taakku suliffeqarfiup suliassaani suli pingaarnerpaapput.

Sanasut, sanaartornermut suliffeqarfiit, Royal Arctic Linep umiarsui kiisalu kilisaassuit usingiassallutik tulakkaangamik salliunneqartartut atuisoraat.

Atuisunut aalajangersimasunut neqerooruteqarlusi atuisusi amerlinikuuisigit?

– Royal Greenlandip, PolarSeafoodip umiarsuaatileqatigiiffiillu allat kilisaataataat atuisutsinni suli pingaarnerpaapput, taakkuali saniatigut sanasunut svejserussinerit immaqalu inuinnaat angallatiminni kitsap amoorutaanik svejserisitsiniartut.

– Kingoraartissanik soorlu ruujorinut atassutinik slanginillu arlalinnik peqaratta ilanngullugu eqqaalaassavara. Taamatuttaaq assaatinut mikisunut angisuunullu slangit erngup naqitsineranik atortunoortut uuttortarlugit sanasarpagut, Albrecht Damgaard oqaluttuarpoq.

Kamimmi ilinniartoq

Albrecht Damgaard 1976-imi ilannguppoq. Aallaqqaammut angajoqqaami niuertarfiutaanni Kamimmi niuertarfilerisutut ilinniarsimavoq. Taava Kamimmi naatsorsuusiortunngussasoq angutaa isumaqarsimavoq. Taamaalilluni Ikastimut ilinniariaqqittariaqarpoq, tassa naatsorsuuserinermi naatsorsuusiornermilu.

Nuummulli uteqqimmat ikinngutaa Hans Pavia Egede Kamimmi suli naatsorsuusiortuuvoq, angutaatalu ikinngutini Leif aamma Peder Kanin naatsorsuusiortumik amigaateqartut paasivaa.

– Taava takananiilerpunga. Taakku sulisartuissuupput. Tamanna sungiusimanngilara, Albrecht Damgaard oqaluttuarpoq

Sulileqqaaravit sulerisarpit?

– Assassorlutik sulisartut oqaasii sungiunniarsarivakka. Angutit sulisartullu taakku aamma ullut tamaasa nalunaaqutaq 8.30 manninnik siatsissullugillu kaffiliuuttartussaavakka. Tamanna pikkorilluinnarfigilerpara.

Kinguaariit nikinnerat

Leif Jensen Peder Bentsenilu 2015-imi soraarmata kinguaariit nikinnerat suliffeqarfimmi pisoq annertuujuvoq.

– Uanga, suleqatiga Louis Grønvold pingajuusorlu Leifip Pederillu saffiorfeeqqamik ingerlatseriaasiat sorujussuanngortitsinngikkaluarluta kisiannili atuisut naammagisimaarinninnissaat anguniarlugu ingerlaniarsarigaluarpugut. GSE-p tunngavia attatiinnarlugu inuit pingaarutillit periusaat ingerlatiinnarsinnaanerlugu immitsinnut aperivugut. Maannamullu iluatsilluartugut isumaqarpunga, Albrecht Damgaard oqarpoq.

Peder Kanin 2015-imi soraarninngorami 2022-mi januaarimi toquvoq. Leif Vordingborgimi Sjællandimiittumi soraarniuvoq.

Ineriartornermut malinnaasoq

Oqimaatsunik saffiorneq saffiuut suliassaanni suli pingaarnerpaavoq, pingaarnerujuarporlu, svejserutilli savininernillu peqitsissutit nutaat sulineq oqinnerulersippaat. Kissarsuussuaq atorunnaavinnikuuaat.

– Ineriartornernermut kiisalu suliassat aningaasarsisitsinerillu pillugit naatsorsuuserinerup allaffissornerullu digitalinngorsarneranut malinnaavugut. Naatsorsuuserisutut aallartikkama allattaavinnut assammik allalluta periuseqarpugut, taamatuttaarlu saffiuut ilinniartullu aningaasat pappilissat atorlugit aningaasarsitinneqartarput. Maanna toortagannguaq tooraanni saffiuut ilinniartullu erngerlutik kontominni aningaasaateqalissapput, Albrecht Damgaard oqaluttuarpoq.

– Suliffeqarfimmi sulerisuuit?

– Pisortaallungalu suliffeqarfiup pingajorarterutaa pigaara – siornatigut 50 procent piginikuuara, piginneqataassutimali ilai saffiuumut 2023-mi tunivakka, taamaammat uanga tunginniit kinguaariit nikinnerat aamma ingerlavoq.

– Aammattaaq naatsorsuuserinerit, inniminniinerit, akiligassiinerit, oqarasuaatilerinerit allaffissornerillu allat isumagaakka.

Albrecht Damgaardip pisortaaneq Peder Bentsenimiit 2015-imi nangippaa. Svend Christensen tunuarmat suliffeqarfimmi piginneqataassutinik pisivoq, piginneqataassutillu affai pigilerlugit.

Grønlands Skibs-og Entreprenørværksted Aps. Ullumikkut kalaaliinnarnit pigineqarpoq.

Piginneqataassutit ullumikkut Albrecht Damgaardimit, Jens Sallingimit, Louis Grønvoldimit aamma Mathias Mølgaardimit pigineqarput.

Anders Brøns aamma Poul Djurhuus ukiut ingerlanerini aamma piginneqataanikuupput.