Tusagassiutitigut sammineqangaatsiarneq inuussutissarsiortunut sunniuteqartoq

- Kalaallit Nunaat nunarsuarmi tusagassiutini tamani saqqaaniinnera inuussutissarsiortunut sunniuteqarpoq. Matumani pisup ilikkagaqarfigalugulu paasinissaa pingaaruteqarpoq, Sulisitsisuni pisortaq Christian Keldsen Sermitsiamut oqarpoq.

- Eqqartupilunneqarnerluunniit eqqartorneqarnerusoq Simon Spies oqarnikuuvoq. Trumpillu Kalaallit Nunaat pisiariniarlugu 2019-imi siunnersuuteqarnera avaqqunneqarsinnaanngilaq. Tamanna nittartakkakkut ”Greenland” ujarlugu takusinnaavarput, taamanilu takornariaqarnermut pitsaasumik sunniuteqanngitsoorsimanavianngila?

- Maanna takusarput aatsitassarsiornermut ingerlatseqatigiiffiit - ilaatigut Energy Transition Minerals (siorn. Greenland Minerals) piginneqataassusaasa nalinganut pitsaasumik sunniuteqarpoq, taassumalu piginneqataassusaasa nalingi ullut marluk ingerlaneranni marloriaatinngorlutik qaffapput. (Takussutissaq takuuk)

- Tamanna assigiinngitsutigut paasineqarsinnaavoq, amerikamiulli soqutiginnimmata Kalaallit Nunaat soqutigineqaleqqillunilu immaqa aningaasaliiffissatut tutsuiginarsivoq.

Anguniagaqarnermi atorluarneqartut

- Anguniagaqarnermi atorluaannarneqarluta salliutinneqarnatalu aamma eqqarsaatigisariaqarparput. Eqqarsaatigerujoorneqarsinnaavoq, Trumpili Issittumi pissaaneqarnerunermut tunngatillugu Ruslandimut Kinamullu oqariartuuteqartoq ilimagaara. Niuertorli Trump arlallit misigisaattut Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni pissutsit nalorninartoqarneranik atorluaasoq qularnanngilaq, Christian Keldsen nassuiaavoq.

- Ernumassuteqarunarpoq, Kalaallit Nunaannut akisussaaffik, minnerunngitsumillu nunap isumannaatsuuneranut akisussaaffik kimiinnersoq nalunarmat. Taamaammat Trump Kinami, Ruslandimi Danmarkimilu maluginiarneqalerpoq. USA Kalaallit Nunaannik aqutsiniarnersoq imaluunniit USA-p suleqataasa akornanni Kalaallit Nunaata nakkutigineqarnissaa siunertaanersoq naluarput, taakkuali tamarmik USA-mut iluaqutaapput.

- Maannakkulli pisut USA-p ukiuni arlalinni iliuuserisimasaanut atatillugu pisuummata eqqaamasariaqarparput. Trumpip præsidentiunerani kingullermi pisinissamik siunnersuuteqartoqarpoq. Soorunami tamanit itigartinneqaraluartoq Amerikamiut nunami maaniinnerulerput.

- Siullertut sinniisoqarfik ammaqqinneqarpoq, USAID-ilu aqqutigalugu aningaasaliisoqarmat inuusuttut nunatsinneersut USA-mut ilinniariarnissaminnut qaaqquneqarput, sinniisoqarfiup nunatta kujataani inuussutissarsiornermik siuarsaanermik ukkataqarnera ersarissivoq, inuussutissarsiortullu amerikamiut akiligaannik isumasioqatigiinnissanut assigiinngitsunut qaaqquneqarput.

Bidenip Trumpip periusaa ingerlateqqiinnaraa

- Tamakku tamarmik Bidenip præsidentiunermini ingerlateqqiinnarpai Tamanna eqqaamasariaqarparput, sapaatip-akunnerani kingullermi Trumpip kisimiilluni oqaaseqarneratut eqqaamaneqassanngilaq, Christian Keldsen erseqqissaavoq.

- USA Kalaallit Nunaat pillugu taamaaliortoq inuit isumaqartut ilaannikkut naapittarpakka. Taamaammat Amerikamiut akileraartartut soqutigisaat pineqartut Amerikami atorfilik nuimasoq novembarimi erseqqissaammat oqiliallannarpoq.

- Tamannali soqutigisat assigiinnerat pissutigalugu Kalaallit Nunaannut iluaqutaasinnaavoq. Nunap allap nammineq iluaqutigissanngikkuniuk Kalaallit Nunaannut ajunngitsumik iliuuseqarnavianngilaq. Tamannalu Kalaallit Nunaanni politikkimi erseqqinnerulersikkusuppara. Tunniussassaqarpugut, allallu soqutigippatigut uagut nammineq ataatsimut soqutigisaqaqatigiinnissaq nassaarisariaqarparput.

- USA Kalaallit Nunaannit isigalugu ukiuni kingullerni suli pingaaruteqarnerulersimavoq. Issittumut periusissiami USA ilaangaatsiarpoq. Nunatta pilersorneqarnerata (COVID19-ip kingorna) assigiinngisitaartilernissaa politikkikkut oqaluuserineqarpoq, Royal Arctic Linellu siornatigut periusissiamini USA-mut attaveqarneq aamma ukkatarisimavaa.

- Taamaammat Trumpip amerikamiullu tungaannit pisartut tamarmik aamma nunatsinni inuussutissarsiornermut sunniuteqartarput. Takornariartitsinitsinnimi ineriartortumi USA-mit takornariat aamma aatsitassarsiornermut aningaasaliinerit neriuutigaagut.

- Kalaallit suliffeqarfii ikittuinnaat nioqqutissanik USA-mit toqqaannartumik eqqussuisarput. Innuttaasugut ikittuinnaagatta – tamatumunnga atatillugu 50.000-iunerluta, 100.000-iunerluta imaluunniit 200.000-iunerluta apeqqutaanngilaq – taamaammallu niuerfiaraavugut, taamaaginnartussaagunarporlu. Pisiammi siammarnerat akitsortitsisarpoq.

Salluneq ajoqutaasartoq

- Kalaallit Nunaatali nunarsuaq tamakkerlugu eqqartorneqarnera iluaqutaasumik atorsinnaavarput. Maannakkut eqqartorneqarnerput aningaasanik pisiarineqarsinnaanngilaq. Kisianni Kalaallit Nunaata nunap iluani aatsitassani Danmark pissutigalugu atorsinnaanngikkai oqaraanni kukkulluinnarpoq. Taamaammat oqaluttuaq Trumpip imminut iluaqutserniarluni oqaluttuarisaa uagutsinnut ajoqutaasinnaavoq, Christian Keldsen oqarpoq.

- Maannakkut pisut ilinniarfigissagivut neriuppunga. Pingaartumik Danmarkip Kalaallit Nunaatalu akornanni attaveqatigiinnermut tunngatillugu. Nunat avataanniittut namminiilivinnissamik anguniagaq paasinniffigigaat, avissaapallannissamik oqallinneq aningaasaliisartunut iluaqutaananilu aningaasaqarnikkut namminiilivinnissamut ineriartortitsinissamut periarfissatsinnut iluaqutaanngilaq.

- Tamanna ilinniarfigilluarsinnaallugulu ineriartorfigilluarsinnaavarput, politikkerillu periarfissaq tamanna atorluarumaaraat upperaara.

- Kalaallit Nunaata soqutigisai akimorlugit suleqatigiinnissaq pineqarpoq – Kalaallit Nunaata USA-mut ilaanissaa pineqarnani. Alaskamiinnikuuvunga, tassanilu misigisakka anguniassanngilagut. Nammineersinnaavugut, Christian Keldsen erseqqissaavoq.