Atorfilittut inuuneq – pinngortitami eqqissineq misigisarpaa

Nuannaarnerujussuarmik pilluarnerujussuarmillu Williman misigivoq. Tasiilap kangerluanut pulavoq, lottomilu eqquisutut misigaaq. Kiisami ikinngutaata angutaata angalaqatigerusunnerini aperaa. Naakkillugu. William angalasunik usoruttuartarpoq. Tamannalu ilaqutaasa pinngortitami pisuttuarlutik nuniallutillu nerisassiortarnerannit nuannareqisaanit allaanerulaarpoq. William immikkuullarissumik misigivoq. Immap piniarnerullu nukittortippaa.

William piniakkanut qanittorujussuujuaannarsimavoq. Taamaammallu 1960-ikkunni Tasiilami, taamanikkut Ammassalimmik taagorneqartumi, piniariaraangami pisaqakkajuppoq.

Tulluuttorujussuuvoq. Nuannarilluinnakkaminik aallussaqarpoq. Misigisarliuna tamanna pissutigalugu kingusinnerusukkut inersimasunngorluni umiatsiaaqqamut akissaqalernermini 15 fodimik umiatsiamik ammaannartumik pisineranut patsisaasoq. Taamaalilluni William piumallerlunilu angalasinnaanngorpoq. Naakkineqanngikkaluarluni. William Kriegel inuunini tamakkerlugu inuit assigiinngissutaat inissaqartittuarpaa, inuiaqatigiinnilu sannginnerpaanut ikiuunnissamut sakkortuumik piumassuseqarluni.

Aasianni ilinniartitsisutut ilinniarsimasutut nukappiaqqat atuakkat silarsuaannut isersinnaanngitsut assassornermik piginnaaneqarnerat upperiuarpaa. Eqqortumik tapersersorneqarlutillu ilitsersorneqarunik piginnaasaqarnerat siunissamullu imminnut isumannaarsinnaanerat upperaa. Taamatuttaaq inuunermini kingusinnerusukkut akuerisatut illersuisunngorpoq, tassanilu inuit pinerluuteqarsimasut inuunerminnilu ingerlaqqinnissamut periarfissinneqartariaqartut saniani nikorfanissaq toqqarpaa. Atuunnera naapertuilluarnermik, inissaqartitsinermik allanngornissamullu periarfissaqarnermik upperinnilluarnermik imaqarpoq.

Atuarfimmi klassip initaaniikkaluarpat, eqqartuussivimmiikkaluarpat kangerlummiluunniit pinngortitamiikkaluarpat, William Kriegel angutaavoq inuup piginnaaneranik upperinnittoq – kikkullu tamarmik iliuuseqarnissamut periarfissivinneqarnissaannik sorsuutiginnittoq.

Ammassalimmi peroriartortoq

William Kriegel ukiut 66-it matuma siorna ulloq 15. septembari – 1959-imi Maniitsup nunaqarfiani Napasumi inunngorpoq. 

- Napasumi sivisunngitsumik najugaqarpunga. Suli mikisunga Napasoq qimapparput. Nooqattaaqaagut, meeraanermali annersaa Tasiilami najugaqarpugut, William Kriegel 13-inik ukioqalernissami tungaanut nunatta kangiani najugaqarpoq oqaluttuarpoq.

Eqqaamasaalu siulliit tassanngaanneerput. Taamanikkut Ammassalimmik taagorneqartumit.

- Illoqarfik nuannareqaara. Meeqqat allat peqatigalugit aneertorujussuusarpugut illullu akornanni pinnguartarluta, William eqqaamasalikkersaarpoq. William qatanngutigiinni angajullermut tulliuvoq.

- Angajoqarpungalu, taanna Nuummi aananni peroriartorpoq, taanna oqarpoq.

Williamip Bolethe aamma Ole Kriegel angajoqqaarai. Arnaa Ikerasammeersuuvoq angutaalu Danmarkimi Gentoftimeersuulluni. Taakku tamarmik KGH-mi suliffeqarput.

- Ataata qallunaajuvoq anaanalu Kalaallit Nunaanni nunaqarfimmeerpoq. Oqaatsitigut kulturiminnillu assigiinngitsorujussuupput, assigiinngitsullu qeqqanni peroriartorpunga. Ullumikkut tamanna tunissutitut isigaara, William Kriegel oqaluttuarpoq.

Sunngiffimmi pinngortitaq inituvoq. Ilaqutariit Ammassalimmi pinngortitami pisuttuartarput, nuniattarlutik, igasarlutik ukiussamullu pilisarlutik.

Naak ilaqutariit Tasiilaq najugaqarfigalugu nuannarigaluaqigaat, taamaattoq Maniitsumut nuupput, Williamilu Maniitsumi 1973-mit 1976-mut realskolemi atuarpoq.

Maniitsumit Idahomut

William realeksamen naammassigamiuk USA-mi Idahomi AFS-erniarluni toqqarpaa.

- Ukioq nuannivissoq. Kulturi alla, oqaatsit allat ilisarisimanngisanillu angajoqqaarsiaqarluni. Ukioq taanna inuttut annertuumik ineriartorfigaara, William Kriegel oqaluttuarpoq.

Idaho Williamimut 17-inik ukiulimmut naleqqutivippoq, naalagaaffiummi ilaani tassani USA-mi pinngortitaata kalluarneqannginnerpaap ilagaa.

- Taamanikkut sisorartorujussuuvunga, angajoqqaarsiakkalu sisorraffissuit qanittuanni najugaqarput, tassanilu sisorarsinnaavunga, Idahomilu pinngortitaq alianaannerpaanut ilaavoq, taanna oqaluttuarpoq.

Williamip nunani nunarsuarmi qeqertat annersaannit 5.000 kilometerisut ungasitsigisumiilluni annertuumik ilikkagaqarfigaa.

- Kalaallit Nunaat taama oqaluttuaritigisaraanni inunnullu allamiunut nassuiarlugu, taava aamma aggerfik nutaamik allaanerusumik ilisimasaqarfigilerneqartarpoq. Taamanikkullu Kalaallit Nunaat pillugu ilikkakkakka annertunerpaapput, William Kriegel oqaluttuarpoq.

Idahop qaqqarsuinit aputitarasaartunit, kuussuinit, tasertaanit qoororsuinillu avatangersimaneqarluni William Amerikami ukiivoq Amerikamiullu inuuniviat misigalugu.

Ukioq ataaseq USA-meereerluni William marlunnik qinigassaqarpoq. Viborgimi ilinniarnertuunngorniarfimmi atuarluni Nuummiluunniit HF-erluni. Qinigassaq ajornaatsoq. Idahomut angerlarsilaarpunga, taamaammallu Nuummi HF-issallunga toqqarpara, qinnuteqapallappunga qujanartumillu akuerisaallunga, taanna oqarpoq.

1977-iuvoq, Nuullu sukkasuumik ineriartorpoq. Namminersornerulernissaq politikikkullu nammineq aalajangiisinnaassuseq ullut tamaasa nukittoriartorput, kalaallillu kulturiat aallunneqariartulerpoq, tassanilu isiginnaartitsisartut Tuukkaq Teaterip isiginnaagassiaa ”INUIT”, kalaallit isiginnaartitsisarneranni ilisimaneqarluartutut naatsorsuunneqartoq takutinneqaqattaarpoq. Allanngornerup tamatuma nalaanni Williamip aappassani naapippaa.

Isertugaq suua?

Williamip 1977-imi Fia naapippaa.

- Taamanikkullu qimanngilagut, qanittumilu ukiunik 50-inngortorsiussaagut. Avinnissamik oqaloqatigiissuteqanngisaannarluta qaqutigoortuugunarpugut, William Kriegel oqaluttuarpoq.

- Tamannalu patsisigigunarlugu assigiinngissutsivut inissaqartilluartuaannarpavut, inuttut assigiinngitsorujussuuvugut, immitsinnullu naleqqussallaqqissuuvugut, oqarpoq.

Aappariit pingasunik meeraqarput. Rena, Ivaaq Inuuterlu.

Taamanikkulliuna Williamip umiatsiaaqqani 15 fodi pisiarigaa.

- Nuup Kangerlua, uumasullu sumi siumussanerlugit ilisimanngivippara. Taamaammat piffik nalaatsornerinnakkut uniffigaara aalisalerlungalu. Saarullippassuarnillu qaqitsivunga!, William qungujulluni oqarpoq. Taamanikkulli umiatsiaqartuarpoq, taakkulu alliartuinnavissimapput.

- Akullequterput akuttunngitsumik angalaqatigisarpara, uanga naalagaq, taannalu matrosi. Maannakkullu inissisimaffigut kigaatsumik paarlaakkiartulernerat malugisinnaavara, William Kriegel oqaluttuarpoq.

HF-ip kingorna Williamip ingeniørinngorniarnissaq, qullilerisunngornissaq allatulluunniit tamakkunani sulinissaq takorluugaraa. Kisianni:

- Nuliassara naapissimavara, taannalu seminariami ilinniarpoq. Taamaammat ilinniartitsisunngorniarlunga allartippunga, taanna oqarpoq.

Williamimullu toqqarluagaavoq.

Qaanaaq Aasiaalluunniit

Ilinniarfissuaq 1979.

- Ilinniaqatigiit amerlasoorsuuvugut, naammassigattalu 50-t missaanniinnguatsiarpugut, William Kriegel eqqaamasalikkersaarpoq.

William Fialu ilinniartitsisunngoramik, Fia naartuvoq.

- Rena Aasianni inunngorpoq, meeqqavullumi pingasut tamarmik Aasianni inunngorput, taanna oqarpoq.

Seminariap kingorna Qaanaaq avinngarusimammat, Williamillu piniarnermut soqutigisaanut tulluulluinnarmat, William Qaanaamut nuukkusukkaluarpoq. Taamaammat nulianilu isumaqatigiissuteqarput: Fiap aggerfianit Aasianni ukiut marluk najugaqariarlutik kingorna Williamip sumi najugaqarusunnerluni aalajangissagaa.

Pilersaarut aalajangiusimalluinnaraluarpoq. Ukiut marluk qaangiuppata ilaqutariit poortuisinnarlutik nunatta avannarlersaanut Qaanaamut nuussasut.

- Kisianni Aasiaat ilikkarlugu assut nuannera,o, maggukkaluttuinnaratta. Ukiut aqqaneq marluk Aasianniippugut, William Kriegel oqaluttuarpoq.

Aasianni Schultz-Lorentzenip Atuarfiani ilinniartitsisunngorpoq, tassanilu erhvervsklassimi nukappiaqqanik ilaatigut sullissaqalerluni.

William Kriegel assigiinngitsunik atorfippassuaqarpoq, ilaatigut Nuummi ASK-imi atuarfimmi pisortap tulliatut pisortatullu, Nuup Kommunerisimasaani skoledirektøritut kiisalu kommunimi Kulturimut Atuartitsinermullu direktøritut.

William Kriegel kommunit kattussuunneqarneranni annertuumik suleqataavoq, taamanikkullu Kommuneqarfik Sermersuumut ikaarsaarnermut ataatsimiititaliami direktøriuvoq.

- Pingaarutilinnik atorfeqassagaanni annertoorujussuarmillu akisussaaffeqarluni, taava sunngiffimmi soqutigisanik aallutaqarnissaq pingaaruteqartorujussuuvoq. Ilaatigut nukissanik katersiumallunga qimussertarnikooqaanga, tassanilu qimmit qamutillu kisiisa aalluttarpakka; aallamik aallutaqanngivillunga, oqaluttuarpoq. 

56-inik ukioqarluni soraarninngortoq

- Tjenestemandiugama 56-inik ukioqarlunga soraarninngornissaq toqqarsinnaavara. Oqarfigilakkillu; ukioq siulleq angalaqaanga. Imaani angalavunga arlaatigulluuniit suliamut pituttornanga. Naggataagullu ima ingasatsigivoq allaat angallammik allamik pisillunga, oqaluttuarpoq. Naallu angalaneq piniarnerlu nuannarigaluaqalugit, aamma taama inuuneq ingasappallaalerpoq. Taamaammallu Williamip suliffeqarfik Kriegel Consult aallartippaa, ilaatigullu siunnersortit suliaannik nutserinernillu suliaqartarluni.

2015-imi aamma eqqartuusseqataasartunngorpoq, eqqartuussivimmilu sulianik 500-nit amerlanerusunik suliaqarluni. Ullumikkut ernuttani peqatiginngikkaagamigit ilaqutariilluunniit Qarajani illuaraaniinngikkaangami, akuerisatut illersuisutut aamma sulisarpoq.

Qanittumi aamma sunngiffimmi piniartut aalisartullu kattuffianni Aallaaniaq 98-imi siulittaasutut qinigaavoq.

Soraarneq ulapivissortoq.