Inuit pitsaassusaat takusarpakka

Lea Poulsenip Naleraq Ilulissani 1987-mi ammarpaa. Ukiuni arlaqanngitsuni ingerlateriarlugu tuniniarnissaa taamani eqqarsaataavoq. Taamali pisoqanngilaq. Kinguaariit tulliisa maanna ingerlataraat.

- Naleraq ukiuni 37-ni maanna ingerlappapput, tuniniagaanngilarlu, Lea Poulsenip pania, Heidi Jensen, maanna piginnittuusoq illalaarluni oqarpoq.

Oqarasuaataa angallattagaq apersuininni sajuinnalerpoq.

- Atseriit silarluk pissutigalugu uniinnarput. Unnugu kikkut allat nipilersorsinnaanersut paasiniartariaqassuara, oqarpoq.

Oqarasuaat angallattagaq ilineqaqqippoq.

Tallimanngornikkut ualiuvoq. Neriniartarfik maanna inoqarpallaanngilaq. Unnuguli kingusissukkut nuannannersuaqarlunilu nipilersortoqassaaq.

Heidi Jensenip neriniartarfik imerniartarfiutigisoq, Naleraq, aqqalunilu Karl Jakob Poulsen ingerlappaat. Illorsuaq ukiut ingerlanerini arlaleriarluni allilerneqartarpoq. Kalaallit Nunaanni nipilersortartut arlalissuit tamaani nipilersornikuupput.

Heidip nukkani Mia Pilemand aqqalussanilu Karl Jakob Poulsen Ilulissani peroriartoqatigai.

Ataataa Klaus Poulsen Iluliarmiuuvoq, anaanaa Lea Poulsen Qaarsuni inunngorlunilu peroriartorpoq.

Heidi Århusimi 1975-mi inunngorpoq. Ilaqutariit Heidip inuunerani ukiut siulliit Danmarkimut Nunatsinnullu utikaffigaat. Horsensimut nuunnginnerminni aamma Aasianni najugaqarnikuupput.

Ilulissanut 1983-mi nuupput. Meeqqat atuarfianni danskit kalaallillu taamani immikkoortinneqartarput. Heidi Danmarkimi najugaqarnikuugami danskisullu oqalunnerusarluni danskit klassianni atualerpoq.

 - Angajoqqaagut kalaallisut qanoq oqarnersut paasisinnaavagut, akisinnaanngilagulli oqaatsit taakkua atunnginnatsigit, eqqaamasalersaarpoq.

Meeqqat atuarfianiissimanini nuannersuinnarnik eqqaamasaqarfigaa.

- Klasseqatigiit ataatsimoortorujussuuvugut. Atuaqatitta inuuii ulloq manna tikillugu eqqaamasarpagut. Klassitsialassuaq, meeqqat atuarfianni atuarnera nuannarisimaqaara, oqarpoq.

Imminut neriorsortoq

Heidi Jensen meeqqat atuarfiat naammassereeramiuk USA-mi, Arizonami, ukiivoq. Silaannaq Ilulissani issittumi sungiusimasaanit allaanerujussuaq. 

- Arizonami ukiinera nuannareqaara. Ullorsiutikkali atuaraagakkit naggataani tamatigut allattarsimavara “Ullumi qiavunga” tassami angerlarserama. Taamaakkaluartoq nuannisarpunga angajoqqaarsiarissaarlungalu uannik paarsilluartunik, Heidi illarluni oqaluttuarpoq.

Arnarsiarisimasani ukiorpassuarni attaveqarfigisimanngisani ulloq manna suli attaveqarfigisarpaa.

Heidip eqqarsaatai aanaavanut sangupput. Aalajangersimanersumik Juliap qaqqaanut. Qaqqaq taassuma qaava erfalasulerfeqarpoq.

- Aanaa asaqaara. Meeraallunga Juliap qaqqaaniillunga eqqarsarpunga “Maani najugaqartuaannassaanga”, oqaluttuarpoq.

Neriorsornini attappaa.

Heidi Jensen 17-nniinnarnik ukioqarluni naartulerpoq 18-liisimatsiarlunilu Taatsiaq ernertaaraa. 

- Taatsiaq 18-liimmat nalliuttorsiorlunga festertitsingaatsiarpunga. Soorlu uanga nammineq 18-liillunga. 18-liinerami nalliuttorsiutiginikuunngisaannarpara, taamani naartusupilussuugama, taamaattumik Taatsiarlu festingaatsiarpugut, illarluni oqarpoq.

Ernermi inuunerani ukiut siulliit marluk angutaa Aalborgimi najugaqatigaat. Heidi taamani Aalborg Katedralskole-mi HF-poq. Ilulissanut uterami Air Greenlandip qulimiguulitaani S-61-mi Dash-7-milu aasaanerani saqisuuvoq.

- Air Greenlandimiillungalu Mittarfeqarfimmiinnera nuannersorpassuarnik eqqaamasaqarfigaara. Misilerakkakka arlaqarput aamma angalanermi assistentinngorpunga. Inutsialaat akornanniippunga taakkua ilinniarfigisorujussuuakka, oqaluttuarpoq.

Heidip inuit qanitani pingaarteqai. Heidimmi oqarnera naapertorlugu inuit taakkua Heidip qanoq ittuunissaanik ilusilersueqataapput. 

Inuit pitsaasut suleqatiginissaat nassaarissallugit pikkoriffigaa, taamaalilluni nammineq inuttut aamma pitsaanerulersarpoq.

Inuuneq nutaaq

Air Greenlandimi, Mittarfeqarfinni, Nunatta Angalatitsiviani suliffimmilu nuannarisamini ukiut arlallit sulereerluni Heidip angajoqqaani qasukkariartulersut malugai.

Taamaattumik aqqalussani Karl Jakob peqatigalugu Naleraq ingerlatilissallugu 2007-mi aalajangerpoq.

- Naleqqap ingerlatilernissaa pilersaarutigiuaannaarnikuuara. Taamali sukkatigisumik pinissaa nalunikuullugu, oqaluttuarpoq.

Kinguaariinni 2014-mi nikittoqarpoq. Heidip naleraq ingerlatiinnarnagu pigilerpaa.

Imerniartarfimmi imigassanik immiaaqqanillu sassaallertuuneq aallartippoq, sapaatit akunnerisa naaneranni nipilersortoqartuartarnissaa suliassanut aamma ilaavoq.

- Kalaallit nipilersugaat aallaqqaammut naluakka, naqqaniit ilinniarnikuuakka ullumikkullu nuannaraakka, Heidi illarluni oqarpoq.

Neriniartarfimmik imerniartarfimmillu ingerlatsineq Heidimut pingaaruteqarlutillu suliassartakinngillat. Naleraq sapaataannakkut matoqqasarpoq, ullorlu taannatuaavoq Heidimut sulinngiffik. Taamaattumik sivisunerusumik sulinngiffeqarnissani oqarasuaanni angallattagaq qamillugu sininnissanilu isumagisarpai.

- Thailandimi sapaatit akunneri pingasut sulinngiffeqarpugut. Qasoqqagaarama sapaatit akunnerat siulleq siniinnaasavippunga, oqaluttuarpoq.

Thailand nuannareqaa. Tassani eqqissisimaarsinnaavoq suna tamaat iperarlugu sulinanilu. Taamaaliorlutik uinilu angerlarunik suleqqinnissaminnut nukissaminnik katersisarput.

Ilulissanut uteqqikkutta. Heidi nutaamik misileerusuttuuvoq. Suna tamarmi pitsaanerusinnaavoq pulaartuilu nuannersumik misigisaqarsinnaapput. Taamaattumik uinilu Preben 2019-mi Naleraq Sea Safari aallartippaat.

Pingasunngorneq ulloraarput

Aappariit 2018-mi pingasunngornermi naapipput.

- Pingasunngorneq ulloraarput. Ulloq taanna ataatsimoorfigisaannarparput. Arfininngornermi katippugut, taamaattumik arfininngornerni aamma ulloq uatsinnut arlaatigut atortarparput, Heidi Jensen illarpoq, uini pillugu oqaluttualerami nuannaajallannera malunnarpoq.

Aappariinnerminni suna nuannaarutigineraa aperigaanni akinissani ajornartinngilaa.

- Nuannisaaqatigiittarpugut. Immitsinnut paasisarluta inissaqartillutalu. Tamanna pingaaruteqarpoq, oqarpoq.

Preben aquttuuvoq, taanna angallatiminnik Heidimik Targaminnilu Nanunnguamik angalasarpoq. Angallatit taakkua Heidi Jensenimut isumalerujussuupput.

- Takornarianik, ilaquttatsinnik ikinngutitsinnilluunniit angalaqateqartilluta eqqissisimaartarpuunga. Angalaarnermi kiffaanngissuseqartarpunga, saqisutut sulininni taama aamma misigisarnikuuvunga. Angalanermi assistentitut ilinniakkakka ullumikkut suli atorsinnaasarpakka, oqaluttuarpoq. 

Heidip inuppassuit naapissimasani inuunerminut immersueqataasut eqqartorpai. Kukkunersiuisuni allaat nuannersunik oqaasissaqarfigaa. 

- Taananavoq oqaloqateqarnissannik pisariaqartitsiffinni sianerfigisartagara. Nipangiussisimasussaatitaavormi kisianni aamma tusarnaartuuvoq siunnersuuteqallaqqissuullunilu, oqarpoq.

Naatsorsuutinik suliaqarneq Heidip nuannarisaraa. Suliffeqarfiutimik naatsorsuutaat pappiararsornertaallu suliarisarpai. 

- Nuannaraara. Imerniartarfimmiinnermit allaanerujussuuvoq. Suliassaqarfimmi maani suliat assigiinngiiaartuuneri nuannareqaakka.

Unammillerumatooq

Nipilersornermut pulaartunut imerniartarfimmullu uteqqikkutta. Heidip nipilersoriat tikittut tikilluaqqukulavai. Nipilersoriat naliliilaarnissaannik kissaateqarfigisarpai. Heidip tullissaanut suna pitsaanerutissinnaanerlugu paaserusuttarpaa.

- Uanga nammineq iluamik pineqarusuttarpunga. Nipilersortutta pitsaasumik pineqarnissaat isumagisarpara. Taamaaliornikkut tamatta pitsaanerulersarpugut, oqarpoq.

Heidi aqqalunilu imerniartarfimmi ininnaaqarput, tassuuna inersuaq tamaat isigisarpaat. Nipilersortoqarnerani inuit qittallutik nuannanneranni Heidi sunnertittarpoq.

- Pisoq taanna – inuit nuannersumik unnussiuaarnerannik sunneeqataaneq taannaavoq nuannarisara, Heidi oqaluttuarpoq. 

Naak Heidi inoqatini pitsaanerpaamik perusuttaraluarlugit aamma unammillernermik nuannarisaqarpoq. Suleqataa ullut ilaanni Heidimit immiaaqqanik ammaalluni sukkanerulluni oqarpoq.

- Takutittariaqarpara uanga sukkanerullunga. Juullernissaanut nereqatigiinnitsinni immiaaqqat karsit marluk, uannut ataaseq suleqatinnullu ataaseq qaqippakka. Tassani takussavarput piffissami aalajangersimasumi kiap immiaaqqat amerlanerpaat ammarsinnaanerai. Nuannersorujussuuvoq, soorunami uanga ajugaavunga. Sukkagaluaqalunga anaanaga ajorsartissinnaanngilara. Anaanaga immiaaqqanik ammaanermi sukkanerpaallunilu nuannaartunarnerpaajuaannassaaq.