Nuummi talittarfik 350 meterinik tallineqassasoq

Namminersorlutik Oqartussat umiarsualivinnut suliffeqarfiutaasa Sikuki Nuuk Harbour A/S-ip aamma danskit illersornissaqarfiata tupaallannartumik suleqatigiinnerisigut nunami imaatigut angallannermi ajornartorsiutit annersaannik aaqqiisoqassaaq. Qeqertani talittarfik 350 meterisut takissusilik qanittukkunni suliariumannittussarsiuunneqassaaq. Sikuki Nuuk Harbour 200 meterisut takissusilimmik kilisaatinut talittarfittaassaaq; Issittumi Sakkutooqarfik 150 meterisut takissusilimmik sakkutuut umiarsuinut talittarfittaassaaq. Piffissami sakkutuut umiarsuaataasa avalaqqaneranni umiarsualivinnut suliffeqarfik inuinnaat angallataannut 350 meterisut takitigisumut atuisinnaassaaq.

Illersornissaqarfiuttaaq Kalaallit Nunaanni Atlantikumilu Avannarlermi umiarsuaatini amerlissavai.

»Issittumi Atlantikullu avannaani isumaqatigiissut 1«-imi umiarsuarnik pingasunik pisisoqassaaq, »isumaqatigiissut 2«-milu umiarsuarnik marlunnik allanik pisisoqassalluni. Illersornissaqarfik taamaalilluni umiarsuarnik issittup imartaani sikumik aserorterisinnaasunik katillugit tallimanik peqalissaaq.

Annertuumik ingerlatsinermi sipaarniuteqarsinnaaneq aserfallatsaaliuinissarlu qulakkeerniarlugit umiarsuit tallimat assigiimmik sananeqassapput. Umiarsuit taakku Thetisitut sikulimmi angalasinnaassapput, ilaatigullu dronenik qulimiguulinillu angallassisinnaassallutik. Kingusinnerusukkut umiarsuit 2030-mi sananeqareerpata umiarsuit pisoqqat Knud Rasmussen-itut ittuusut ilaat, soorlu sinerissami aalisarnermillu nakkutilliisutut atorneqarsinnaaqqullugu tuniniarneqarsinnaanersoq Kalaallit Nunaannulluunniit tunniunneqarsinnaanersoq misissorneqassaaq.

Umiarsuit amerlanerusut talittarfinni inissaqarnerunissaanik pisariaqartitsipput, ullumikkullu sakkutuut imarsiortut umiarsuaat, aamma nunanit allaneersut – talittarfimmi inissaqalernissaata tungaanut Nuup Kangerluani angalanngikkunik - umiarsuit assartuutit, kilisaatit takornariartaatillu talittarfeqatigisariaqarpaat. Taamaammat illersornissaqarfiup nammineq umiarsuaatini Nuummi tulattarfissaqartinniarlugit talittarfiup 150 meterinik tallineqarnissaa pillugu Namminersorlutik Oqartussat umiarsualivileqarnermi suliffeqarfiutaa pisortatigoortumik suleqatigilerpaa.

Takornariat truckillu

Kilisaatit avataasiortut 136-t umiarsuillu takornariartaatit 62-it 2024-mi Nuummut tulapput. Talittarfik 2025-mi maannamut kilisaatinit 109-nit umiarsuarnillu takornariartaatinit 78-init taliffigineqareersimavoq.

(Ukioq manna umiarsuarnik takornariartaatinik tikittoqaqqinnissaa ilimagineqanngilaq, kilisaatilli talittarnerat suli ingerlavoq.)

Aasaanerani Nuummi umiarsuaqartarnera annertusiartortillugu umiarsualivimmi ulapaartoqartarpoq. Raajat talittarfiup ilaani tulaanneqartarput; takornariallu hundredellit, immaqaluunniit tusindilikkuutaat talittarfiup illuatungaaniit nioorartarlutik. Umiarsuillu akornanni lastbilit, truckit, takornariat bussillu angalasarput.

Sikuki Nuuk Harbouri siorna aasakkut Qeqertani kilisaatinut talittarfiliornissamik suliariumannittussarsiuussivoq. Umiarsualiveqarnermi ingerlatseqatigiiffik containerinut talittarfiup 2017-imi sananeqartup 360 meterisut takitigisup toqqaannartumik tallineqarneratigut 200 meterinik takissusilimmik kilisaatinut talittarfittaarusuppoq. Neqeroorutigineqartulli ilimagisamit allaanerupput, ingerlatseqatigiiffiullu suliariumannittussarsiuussineq 2024-mi decembarimi taamaatippaa. Sikuki Nuuk Harbourip suliniutip annertussusaa piumasaqaataalu pillugit nalilersorniarlugu eqqarsarpoq. Tamannalu tunngavigalugu Illersornissaqarfiup ataatsimut suliniummik suleqatigineqarnissaanut periarfissaqalersimavoq.

– Suleqatigiinnerput upalungaarsimanermik aamma Kalaallit Nunaanni imaatigut attaveqaasersuutinik nukittorsaataassaaq, tamannalu imarsiornermi inuussutissarsiuteqartunut iluaqutaassaaq, Sikuki Nuuk Harbour A/S-imi pisortaaneq John Rasmussen oqarpoq.

Sikuki Nuuk Harbourip talittarfiata 200 meterisut takissusiliup 7/4-ia Illersornissaqarfiup talittarfiata 150 meterisut takissusiliup talittarfiup katillugit 350 meterinik takissusillip 3/7-iaatigigaa naatsorsueqqissaarnermit erserpoq. Talittarfissamut akiligassaq naatsorsukkat pineqartut atorlugit naalagaaffimmit ingerlatseqatigiiffimmiillu akilerneqassanersoq nalilersussallugu suli siusippallaarpoq.

Umiarsualiveqarneri ingerlatseqatigiiffiup umiarsualivik nutaaq naammassippat ingerlallugulu pigissavaa.

Narluinnartoq

Nuummi Qeqertami umiarsualiviup assingani, aviisip quppernerani matumani takuneqarsinnaasumi, umiarsuaq aappalaartoq RAL-imeersoq talittarfiup containerinut ilioraaviata nalaani talinngasoq takuneqarsinnaavoq. Talittarfiup ilaa 50 meterinik takissuseqartoq 5 ½ meterinik itissuseqarpoq - 310 meterilu sinnera 10 ½ meterinik itissuseqarpoq. Kilisaatit sakkutuullu umiarsuaat talittarfissaat talittarfiup containerinut ilioraavia tallillugu sananeqassapput. Kilisaatit talittarfissaat 10 ½ meterinik itissuseqassaaq – sakkutuullu umiarsuaannut talattarfik 12 meterinik ititssuseqassalluni.

Talittarfiup containerinut ilioraavianit 360 meterisut takitigisumit misilittakkat tunngavigalugit kilisaatinut sakkutuullu umiarsuaannut 350 meterisut takitigisumik talittarfiliorneq aasat pingasut ingerlanerini sanaartorneqassaaq — tassa 2026-miit 2028-mut.

Naalagaaffik Namminersorlutillu Oqartussat sinaakkutissamik septembarip 16-ianni isumaqatigiissuteqarput, tassani aamma Kujataani umiarsuarnut talittarfiliortoqassallunilu Ittoqqortoormiini mittarfiliortoqassaaq.

Qaqortumi umiarsuarnut talittarfiup Nuummilu talittarfissap sanaartorneqarnerat suliniutit assigiinngitsut marluusut, umiarsualiveqarnermilu ingerlatseqatigiiffik Kujataani talittarfissammut suleqataanngitsoq Sikuki Nuuk Harbour ilisimatitsivoq.

»Issittoq Atlantikullu Avannaa pillugit isumaqatigiissut 2«-mi aamma Issittumi Sakkutooqarfiup nutaamik qullersaqarfittaarnissaa ilaavoq, taakkulu ullumikkut Royal Greenlandip illorsuatoqaani attartorlutik qullersaqarfeqarput.

Taassuma siunissami sumi inissisimanissaa Sikuki Nuuk Harbourimit ilisimaneqanngilaq, Nuummili umiarsualivimmiissanngilaq.