Ullaat siunertallit – ullaakkut
arfineq-pingasunngortinnagu

Nuummi meeqqat inuusuttuaqqallu neqeroorut nutaaq akeqanngitsoq ullup aallartilluarnissaanut iluaqutigissavaat. Inussivik septembarimit novembarimut ullut tamaasa nalunaaqutaq arfineq-marluk arfineq-pingasullu akornanni ullaakkut sammisaqartitsisassaaq, tamatumani timimik aalatitsinermik, ataatsimoornermik peqqissutsimullu tunngasunik sammisaqartitsisoqartassalluni – ullup atuarfiusussap aallartinnginnerani. 

Suliniummi, Nuummi Najukkami Ataatsimiititaliamit tapersersorneqartumi, meeqqat inuusuttuaqqallu ullaakkut eqeersimaartumik aallartittarnissaannik, taamalu atuarnerminnik aallussisinnaanerulernissaannik nuannaarnerulernissaannillu siunertaqarpoq. Sungiusaasup Laali Berthelsenip ullaakkut eqeersimaarlutik takkuttussat tikilluaqqusassavai, neriuutigineqarlunilu qaammatini tulliuttuni pingasuni amerlasuut Inussivimmut takkuttarnissaat.

Meeqqanut tamanut iluaqutaasussaq

Nuummi Najukkami Ataatsimiititaliaq meeqqanut inuusuttuaqqanullu ullaakkut sammisassaqartitsisarnissamik suliniummut aqutsisussarsiormat, Laali Berthelsen pissusissamisoortumik toqqarneqarluarpoq. Peqqissutsip siuarsarnissaanut pimoorussilluinnarami – qulanngivilluni akuersipallappoq. Suliniut taassumunnga pingaaruteqaannarani aamma nukissamik tunisivoq.

- Timimik aalatitsinikkut ilikkagaqarsinnaaneq nukittorsarneqartarpoq – ilisimatusarnerit tamarmik tamanna takutereerpaat. Taamaattumik neqeroorutaannaanngilaq, kisianni meeqqat inuusuttuaqqallu atugarissaarnissaannut, nukissaqalernissaannut ilikkagaqarsinnaanissaannullu siunissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu iluaqutaasussaavoq, Laali Berthelsen qungujulluni oqarpoq.

Suliniummi “ammasumik peqataasinnaaneq” periaaserineqarpoq, imaanngilarli matu ammaannarneqartassasoq, aammali meeqqat tamarmik toqqissisimanartumik tikilluaqqusaasutullu misigisimassasut siunertarineqarluni. Tamatumani aalarusuttorujussuit aamma eqqissisimaarnissamik, oqaloqatigineqarnissamik tapersersorneqalaarnissamillu pisariaqartitsisut inissaqartillugit.

- Meeqqat assigiinngitsunik pisariaqartitsisarput, tamakkulu inissaqartinneqartariaqarlutik. Taamaattumik ullaat tamaasa sungiusaasut marluk piareersimasassapput – meeqqat amerlasuut tikilluaqqusinnaajumallugit, aamma meeqqat ataatsimoortuni ikinnerusunik inuttalinni eqqissisimanartuni immikkut tapersersorneqalaartariaqartut nukissaqarfigisinnaajumallugit, Laali Berthelsen oqarpoq.

Taamaattumik suliniummi sungiusaasut Christina Hardenbergimut pillorissaasumut, kingunerlutsitsinernut aamma sianiutinut katsorsaasumut pikkorissartinniarpai. Christinap meeqqanik inuusuttuaqqanillu suliaqarnermik misilittagaqarluarnermigut sungiusaasut Nuummi meeqqat pitsaanerpaamik tapersersornissaannut iliuuseqarfigisinnaanissaannullu piginnaanngorsarniarpai – sapinngisamik amerlanerpaat malugineqarsinnaaniassammata ullaakkullu sammisassanit pissarsinerpaasinnaaqqullugit.

- Sungiusaasut piareersarluarsimanissaat meeqqanillu tamanik, aamma angerlarsimaffimminni atugarliortunik, immikkut tapersersorneqarnissamik pisariaqartitsisunik naapitsinissaminnut piareersimasutut misigisimanissaat pingaaruteqarpoq. Sungiusaasut sungiusaanerminni meeqqanut taakkununnga naleqqussaasinnaappata, taava takkuteqqikkusulernissaat ilimanarnerussaaq – tamannalu uannut pingaaruteqarpoq, Laali Berthelsen oqaluttuarpoq.

Peqqissuseq iluaqutigalugu angusaqarluartoqarsinnaasoq

Ullaakkut timimik aalatitsisarneq ullormik nuannersumik aallartitsineruinnarani, aammali meeqqanut inuusuttuaqqanullu pingaarutilimmik peqqissutsimut iluaqutaasoq, Laalip upperilluinnarpaa. Ullaakkummi piaartumik timimik aalatitsisarneq peqqissutsimut iluaqutaasarpoq, timimut eqqarsartaatsimullu pitsaasumik sunniuteqartarluni.

- Ulloq peqqinnartumik pitsaasumillu aallartikkaanni, atuarfimmi ilikkagaqarnarnerusarpoq, meeqqat unnukkut sinilluarnerusarlutik immaqalu aamma nerilluarnerunissaat neriuutigineqarsinnaalluni. Kaaviiaarnertut sunniuteqartutut ittumik, sutigut tamatigut iluaqutaasumik, Laali nuannaarutiginnilluni oqaluttuarpoq.

Tamatumunnga peqatigitillugu suliniut Timersoqatigiit Kattuffiata 2030-mut anguniagassatut takorluugaanut naapertuuppoq, tassa Nunarput nunarsuarmi timimik aalatitsinerpaanngortinniarlugu – anguniagaq timersornikkut aamma timimik aalatitsinikkut eqqarsartaatsikkullu peqqissutsimut nukittorsaataasussaq, meerannguunermit toqunissap tungaanut. Timersoqatigiit Kattuffiattulli Laali Berthelsenip kalaallit peqqinnarnerusumik inuuneqarnissaminnik pisariaqartitsisoqartorujussuusoq takusinnaavaa. Meeqqanut inuusuttuaqqanullu allannguiniarluni – ulluinnarni inuunerannut siunissaannullu – ilungersorpoq.

- Annikitsumik alloriarnerit allannguinernik angisuunik kinguneqarsinnaasut upperaara.

Ullaakkut timimik aalatitsisarnikkut meeqqat atuarfimmi aallussisinnaanerannut iluaqutaasarpoq, piffissallu ingerlanerani sivisunerusumik ilinniagaqarnissaannut aqqutissiuussisinnaalluni. Suliniut tamanna meeqqat tamarmik peqqinnarnerusumik inuuneqalernissaannut pitsaanerusunillu atugaqalernissaannut iluaqutaasinnaavoq, Laali oqaluttuarpoq, taanna nammineq ilaqutariinni imigassamik atornerluiffiusuni atugarliorluni meeraalluni peroriartorsimavoq, tamannalu pissutigalugu meeqqat inuusuttuaqqallu assingusunik atugallit ikiorniarlugit aalajangersimalluni, taamaalillutik ileqqunik pigiliutiinnakkanik allanngortitsiniassammata peqqinnarnerusumillu inuuneqalerniassammata, siunissartillu namminneq aqussinnaalerlugu.

Laali Berthelsenip inuunerata oqaluttuassartaa, AG-mi sapaatip akunnerata tulliani saqqummersussami Inuit-ni allaaserisami aamma atuarsinnaavat.

- Meeqqat ilaquttamik taama inuuneqarnerat namminneq pisuussutiginngisaannarpaat. Namminneerlutik allannguisinnaanerat takutikkusuppara. Peqqissuuneq aallarniutigissallugu pitsaasarpoq, imminut tatiginerulersitsisarmat nukissaqalersitsisarlunilu. Imminut upperigaanni kissaatigisat anguneqarsinnaapput, Laali ilumoorsaartumik nipeqarluni oqarpoq.

Nuannaarlutit takkutiinnarit

Ullaakkut sammisassaqartitsinerit siamasillutillu peqataatitsisuussapput – sammisassaqartitsinerillu qanoq ittuunissaat eqqarsaatigeqqissaarneqarsimallutik, meeqqat tamarmik immikkut atukkatik tunngavigalugit peqataasinnaaniassammata. Laali Berthelsenip sammisassaqartitsinerit Inussivimmi ingerlanneqartussaanerat nuannaarutigaa. Timersortarfissuaq arlalinnut immikkoortiterneqarsinnaagami, taamaalilluni sammisassaqartitsinerit meeqqanut assigiinngitsunut naleqqussarneqarsinnaassallutik – nukissaqarluarnerusunut, pinnguarnernut eqimattanilu ikinnerusunik inuttalinni eqqissisimanerusumik ataatsimoornissamut inissaqartitsilluni.

- Ullaat ilaanni sulorarneq periarfissaassaaq, aqaguani isikkamik arsaanneq imaluunniit paarlaattaqattaarluni pinnguarnerit. Meeqqat tusarnaarneqartutut misigitinniarlugit kissaatigisaannut tusarnaarnissarput sapinngisatsinnik iliuuseriniartussaavarput - taamaalillutalu ulloq nuannersumik toqqissisimanartumillu aallartittarsinnaajumallugu, Laali qungujulluni oqaluttuarpoq.

Meeqqanut inuusuttuaqqanullu ullaakkut sammisassaqartitsineq septembarip aallaqqaataanni aallartinneqarpoq. Meeqqat amerlasuut peqataarusussasut, Laalip neriuutigaa – angajoqqaallu ullup aallartilluarnissaanut ikiuuttassasut. Ullaakkut siusissukkut meeqqat illarpalunnerat, timimillu aalatitsinermik nuannarisaqarnerat takussallugu qilanaaraa.