Orsugiannit isertitat qulaarneqarnerat pillugu partiit misissuisoqarnissaa piumasaraat
Filmi piviusulersaarut "Grønlands Hvis Guld", Danmarkip USA-llu Ivittuuni orsugiammik piiaaffimmit katillugit 800 milliardit koruunit nalinginik kaaviiaartitaqarsimasoq pillugu qulaajaasoq, nunatta politikeriisasakkortuumik qisuariaatigaat.
Kryolitminen i Ivittuut set fra fjorden om sommeren 1940.
Foto: Yoka Donation/Videnskab.dk
DR-ip piviusulersaarutaa "Grønlands Hvide Guld" nunatsinni inuiaqatigiinnut sakkortuumik aalassatsitsivoq. Siumut siulittaasuata Erik Jensenip paasisani aliatsaatigai:
- Attortisimaqaanga, eqqasaateqarpassuit naalagaaffiup nunarput taama annertutigisumik iluanaarfigisimannagut, kalaaleqatittalu qanoq pineqarsimanerannut qamuuna assut anniarpunga, tupinnaqaaq nunatta pisuussuutai nunatta avataanut qanoq iluanaarutigineqarsimanerasut.
Taamaattumik aatsitassarsiorfiit sakkutooqarfiillu, soorlu Marmoorilik allallu nunatsinniittut misissuiffigineqarlutik qulaajaaffigineqassasut piumasariniarpaa. Tassani nunat allat nunatsinniit qanoq iluanaaruteqarsimanersut misissorneqassalluni.
- Piumasarissavarput suna tamarmi qulaajarneqassasoq. Allat aatsitassarfiorfiusimasut aamma sakkutooqarfik. Orsugiassiorfiup saniatigut qanormita iluanaaruteqartigisimappat. Qulaajaanermi qallunaat siuttuutinnagit nunat allat qulaajaassapput, Danmarkiunngitsoq.
- Annissuisimanerat aamma inuiaqatigiinnut qanoq pissusilersorsimanerat aamma qulaajarneqartariaqarpoq, Erik Jensen Sermitsiamut oqarpoq.
Atassut: - Akuerineqarsinnaanngilluinnarpoq!
Atassut aamma taamatut isumaqarpoq. Suna tamaat qulaarneqartariaqarpoq.
- Akuersaaginnarsinnaanngilagut pisimasut. Qulaajarneqartariaqarput tamarmik, soorlu Sorte Engel. Inuiaqatigiinnut iluanaarutaanngiivissortumik ingerlasimavoq, qanoq naalagaaffiup iluataarutigitigisimanerai qulaajaaffigineqartariaqarpoq, Aqqalu C. Jerimiassen oqarpoq, oqaatigalugulu naalagaaffik akisussaaffimmik tigusisariaqartoq.
Naleraq: Nalunngereerparput
Naleraq, Siumut Atassullu akerlerluinnaanik isumaqarpoq. Siulittaasoq Pele Broberg isumaqarpoq nalunngeriikkagut uppernarsarneqaannartut.
- Oqaatigeriikkagut maanna uppernarsarneqarput, naluara qanoq qisuariassanerlunga, apeqqutaaginnarpoq qinersisartut qanoq atorusunneraat.
Allat nunatta pisussutai nunanit allanit qanoq iluanaarutaatigisimaneranik qulaajaasoqartariaqanngitsoq taanna isumaqarpoq:
- Pisariaqanngilaq kingumut qiviarnissaq, nalunngereerpagut, Pele Broberg naqissusiivoq naggasiillunilu:
- Namminiilivinnissatsinnut maanna tunngavilersortariaqanngilagulluunniit.
