Kalaallit Nunaanni nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffii ukiut marluk matuma siorna allanngortinneqarneraniilli sinnarlunnerusalernikuuit?
Tamaakkuit kisimiinngilatit. Meeqqat unnukkut sininniapilooriarlutik ullaakkut makitikkuminaattarnerat tunngavilersuutigalugu nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffiinut utertitseqqusilluni 2024-mi atsiornernik katersisoqarmat, innuttaasut 2700-t missaanniittut atsioqataapput.
Kalaallit Nunaanni nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffii ukiut marluk matuma siorna allanngortinneqarneraniilli sinnarlunnerusalernikuuit?
Tamaakkuit kisimiinngilatit. Meeqqat unnukkut sininniapilooriarlutik ullaakkut makitikkuminaattarnerat tunngavilersuutigalugu nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffiinut utertitseqqusilluni 2024-mi atsiornernik katersisoqarmat, innuttaasut 2700-t missaanniittut atsioqataapput.
Tamannali ilumoornerpa? Kalaallit Nunaanni tamanna pillugu ilisimatusartoqarnikuunngilaq, Islandimili immikkut ilisimasallit ukiorpassuarni tamanna malinnaaffigisimavaat.
NUNATSINNI NALUNAAQUTTAT INGERLAAQATIGIIFFII
Kalaallit Nunaanni nalunaaquttap ingerlaaqatigiiffii assigiinngitsut pingasuupput.
Nunap annersaani UTC-2-uvoq.
Pituffimmi sakkutooqarfik Amerikap kangiata nalunaaqutaa malillugu UTC -4-miippoq.
Tunumi Nationalparkimi silasiorfik Danmarkshavn UTC +0-miippoq.
Kitaani Tunumilu nalunaaquttap ingerlaaqatigiiffia UTC -3-mit UTC -2-mut 2023-mi oktobarimi allanngortinneqarpoq.
Ittoqqortoormiit 2024-mi marsimi UTC-1-imit UTC-2-mut aamma nuuppoq.
Danmarkshavni Pituffillu Space Baselu kisimik pinnatik nunap sinnerani aasaanerani nalunaaqutaq atorneqarpoq.
Islandimi nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffii akunnermik ataatsimik, UTC-1-imit UTC+0-mut, 1964-imi siuartinneqarpoq.
Islandimiullu sinittarnerannut maannumut suli sunniuteqartoq, sinik pillugu immikkut ilisimasalik Erla Björnsdóttir, ukiuni 15-ini ilisimatusarsimasoq, oqarpoq.
Islandimiorpassuit sinnarluttartut taanna oqarpoq. Inuusuttut Europap sinnerani ukioqatiminnut sanilliullutik kingusinnerusukkut innartartut, misissuinermi Nunarsuarmiut peqqissussaat pillugu kattuffimmiit suliarineqartumi paasineqarpoq. Seqerngup qaqugukkut nuisarnera apeqqutaalluni sanik sunnerneqarnerusarpoq.
- Ullaakkut qaammartarnera timitta qisuariarsigisarpaa. Tassa timip qarasaq ullaanngortoq iterfissanngortorlu paasitittarpaa, taamaalillunilu itertarfik aalajangersimasunngortarluni, Erla Björnsdóttir oqarpoq.
Taanna suleqatigiissitamut Islandip peqqissutsimut ministereqarfiata pilersitaanni, Islandillu UTC-1-imut uternissaanut siunnersuuteqarnikunut ilaavoq:
- Nalunaaqutaq seqinermiit siulliuppat, nalunaaqquttallu ingerlaaqatigiiffiinut kangisinnerusumiittutuut ingerlappat, inuit tassani najugaqartutuut inooqqullugit piumaffigineqartarput. Taamaattoqarneralu ullup unnuallu ingerlanerannut aaqqinneqarsinnaanngitsumik sunniuteqarsinnaavoq.
- Ullormi ataatsimi taamaattoqarpat ajorpallaanngilaq, qaammatilli ukiullu ingerlaneranni ajornartorsiut annertusiartuinnarpoq.
Nunarsuup avannarpasinnerusortaanut qanoq sunniuteqartigaa?
Islandi Kalaallit Nunaallu avannarpasinnerusumiipput, Nuuk Reykjavikilu naligiipput, taamaattumik ukiup ataatsip ingerlanerani akunnerit qaamaffii assigiipajaarlutik.
Decembarimi akunnerit sisamat missaat nikingassutaasinnaasarput, juunillu qaammataani akunnerit 21-t sinnersinnaasarlugit. Kalaallit Nunaanni avannarpasinnerujartortilluni ukiup aasallu nikingassutaat annertusiartuinnavittarpoq.
Seqernup qaamanerata nalunaaquttap akunneranik ataatsimik nikinganera qanoq sunniuteqartarpa?
- Inuit sooruna eqqarsaatersuutigisinnaasarpaat: taarsereermat suna nikingassutaassagami? Qarasaq qaamanermut malussarisorujussuuvoq, ingammik ullaakkut. Taamaattumik ullaap qaamarnga qanorluunniit annikitsigisaluarpat timip nalunaaqutsiuttaminik naleqqussarnissaminut malugisaataa pingaarnerpaavoq, Erla Björnsdóttir oqarpoq.
Nalunaaqutaq seqerngup ingerlaarfianiit siulliuppat ullaakkut qaamanermik malugisaqarsinnaaneq kingusissukkut takkuttarpoq, taamaattumillu timi kinguussaasarluni.
Inuit sinnakinnerulernerannik, piffissallu sivisuup ingerlanerani peqqissutsikkut ajorsinerannik kinguneqarsinnaavoq. Qasoqqaneq, timip nukissaqarniarnera aamma ajutoornissamik ilimanaateqarnerulernermik kinguneqarsinnaalluni.
- Taamaattumik sumiiffinni soorlu Islandimi Kalaallit Nunaannilu, ullup qaamarnga killeqarfiani, nalunaaquttap akunnera ataaseq pingaaruteqarpoq, Erla Björnsdóttir oqarpoq.
Piffissap ingerlanerani qanoq sunniuteqartigaa?
Kalaallit Nunaanni nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffii ukiut marluinnaat matuma siorna allanngortinneqaraluartoq Islandimi ukiut 61-it matuma siorna taama pisoqarpoq. Taamaammat sivisuumik atuutereerneraniit sunniutit maani oqaatigineqarsinnaanngillat, seqinerli akunnermik ataatsimik kingulliulluni nuisarlunilu tarrittarnera timimiit sungiunneqarsinnaanersoq pillugu Erla Björnsdóttir ima nassuiaavoq.
- Nunami aalajangersimasumi nalunaaqutaq taama allanngortinneqarpat inuit pissusilersoriaatsiminnik naleqqussarsinnaapput, tassa ullormut itertarfiit allanngorlugit nalunaaquttap ingerlaarfia sungiunneqarsinnaalluni. Timerli allannguissinnaanngilaq, Erla Björnsdóttir oqarpoq.
Aasaanerani nalunaaqutaq nalunaaqqutallu ingerlaaqatigiiffiinik allannguinerit pillugit misissuinerit innersuussutigai, taakkualu inuit naleqqussalaarsinnaasarnerat amerlasuulli tamakkiisumik sungiussineq ajornerat takutippaat.
- Ukiumut nalunaaqutaq marloriarluni allanngortinneqaraangat ajutoornerit, allaat uummallunnerit, timikkullut ajoqutit amerlanerulertarput - ingammik sinnakinnerunermi, oqarpoq.
Nunarsuaq tamakkerlugu ilisimatusarfiit amerlasuut aasaanerani nalunaaquttap peqqissutsimut sunniutai misissorsimavaat. Tuluit 2024-mi aamma misissuinikuupput, tassanilu aasaanerani nalunaaquttap allanngortinneqanngisaannartuunera inuit peqqissusaannut ulorianarsinnaasoq paasineqarpoq.
Inatsisartut Kalaallit Nunaanni nalunaaqutaq nalinginnaasumut UTC-3-mut uterteqqinneqarnissaanut siunnersuut februaarimi oqallisigissavaat. Siunnersuut sisamanngornermi novembarip arfernani aappassaaneerneqartussatut pilersaarutigineqaraluarpoq, maannali ukiuunerani ataatsimiinnissamut kinguartinneqarpoq.
Suleqatigiit Islandimi nalunaaquttat ingerlaaqatigiiffiinik allanngortitsinissamik 2018-imi kaammattuuteqaraluartut allanngortitsisoqarnikuunngilaq.
