USA-mik suleqateqartariaqarnerput piviusuuvoq

Youtubemi saqqummersitsisartut Amerikamiut Canadamiullu Nelk Boys Nuummi aqqusinermi marlunngormat aalassatsitsipput.

Nasanik teqqialinnik "Make America Great Again"-imik allassimasulinnik aningaasanillu dollarinik Nuummiunut nalaatsornerinnakkut sanioqquttunut matunulluunniit kasuttoqattaarlutik agguaapput.

Republikanerineersup Andy Oglesip inatsisissatut siunnersuutaa “Make Greenland Great Again Act” (Kalaallit Nunaat ingerlalluaqqilerli aaqq.) saqqummiunneqarnerata aqaguani tamanna pivoq. Siunnersuutip præsidenti (januaarip 20-anni nalunaaqutaq 12.01 ivertinneqartussaq) USA-p Kalaallit Nunaannik pisinissaa qulakkeerniarlugu Kunngeqarfimmik Danmarkimik isumaqatiginninniarsinnaanngortissavaa. Siunnersuut republikanerineersunit quliniit tapersersorneqarpoq.

Inatsisissatulli siunnersuut Kongressip immikkoortuini marlunni, Senatimi aamma Repræsentanternes Husimi akuersissutigineqaqqaassaaq. Donald Trumpip Kalaallit Nunaata pisiarinissaanik isumassarsiaa Trumpip republikanerinit suleqataanit nuannarineqartorujussuusoq Amerikamiut tusagassiorfiat Fox News allappoq, isumassarsiamillu tapersersuisut Kalaallit Nunaata Ruslandimut, USA-p akerlilersuisuisa annersaannut, qanittumi inissisimaffia maluginiarsimavaat.

Partiit siuttui isumaqatigineqassasut

USA-mut, naalagaaffissuarmut pissaanilimmut, "kasuttortumut" ataatsimoorluni aaqqiissutissamik Kalaallit Nunaannut iluaqutaasussamik qulakkeerinninniarluni Naalakkersuisut siulittaasuata Múte Bourup Egedep (IA) Inatsisartuni partiit siulittaasui marlunngornermi ataatsimeeqatigai.

- Uiverata isumatusaartumik pisariaqarpugut. Pissutsit imaannaanngitsuupput aamma tusaasagut imaannaanngitsuupput. Inuiaqatigiittut ataaatsimoortariaqarpugut. 

- Politikkikkut siammasissumik inissisimagaluarluta ullumikkut atukkatsinni assigiinngissitaartumik toqqammaveqarnata ataatsimoornermik toqqammaveqarutta inuiattut nukittunerpaarpaamik inissisimanissarput aamma aalassatsikkuminaattorujuunissarput tassuuna toqqammavilissagipput naalakkersuisut isumaqarput, Múte Bourup Egede tusagassiortunik ataasinngormat katersortitsinermi oqarpoq.

”Kalaallit Nunaat pigigipput” arlaleriarluni oqaatigisaqattaarpaa.

- Kalaallit Nunarput uagut pigaarput, Kalaallit Nunarput siunissami qanoq ilusilersussallugu uagut aalajangiiffissaraarput, Múte Bourup Egede oqarpoq. Kalaallilu namminneq aalajangiisinnaasut erseqqissarlugu.

- Aamma kalaaliuvugut, qallunaajunianngilagut, amerikamiuunianngilagut imaluunniit inuiaat allat kikkunnut ilanngunnianngilagut. Inuiattut ataatsimoortariaqarpugut. Qinigaaffik aggersoq inuiattut oqalliffigisariaqagarput aalajangiiffigisariaqangarput siunissaq qanoq ittoq kissaatiginerlugu. Nammineq aalajangiiffigisinnaavarput, Múte Bourup Egede oqarpoq

USA attaveqarfigigaa

Danmarkip Amerikamiut sakkutuuisa Kalaallit Nunaanni amerlanerulersinnaanerat pillugu oqaloqatigiinnissamut piumassuseqarnini ersersillugu ministeriunerup Mette Frederiksenip Donald Trumpi allaffigisimagaa amerikamiut tusagassiorfiat Axios allappoq.

USA-p sakkutuui Kalaallit Nunaanneereermata sakkutuut amerlanerit pisariaqanngitsut USA-p vicepræsidentissaa JD Vance Fox News-imit apersorneqarnermini oqaatigaa. Kalaallit Nunaalli pillugu isumaqatigiissuteqartoqartariaqartoq, tamannalu Naalakkersuisut siulittaasuata Múte Bourup Egedep tusarnaarpaa.

- Amerikamiut vicepræsidentissaata sakkulersornissaq Kalaallit Nunaannut siunertarinagu ersarissaavigaa. Sillimaniarnikkut annertusisamik iliuuseqartariaqarnermik amerikamiut oqariartuutaat isigissavarput, aamma aatsitassat nunatsinni pigisatta atorneqarsinnaanissaanik oqariartuuteqarnerat.

-  Nunat pissaanilissuit akunnerminni pissaaneqarniuunnerminni massakkut pingaartittorujussuusaat annertusiartortoq tassaavoq pilersorneqarsinnaanikkut pinngitsoorneqarsinnaanngitsunik qulakkeerinninnissaq, Múte Bourup Egede oqarpoq. 

Kalaallit Nunaata USA-mi aallartitaasa atorfilittallu præsidentinngortussaq Donald Trump ataatsimeeqatiginissaa sulissutigigaat ilanngullugu oqaatigaa.

- Suleqatigiinnerit tamarmik oqaloqatigiinnermik aallaaveqartarput, aammalu taamaalilluni aqqutissanik nassaaqatigiinnermik tunngaviliisoqartarluni, Múte Bourup Egede oqarpoq, ataatsimiinnissarli qaqugu pissanersoq oqaatiginagu.

Præsidentinngortussap ernini Nuummut tikeraareersorlu Kalaallit Nunaannut tikeraarusulluni oqaatigereernikuuaa.

Aatsitassarsiorneq ineriartortoq

Kalaallit Nunaata, Danmarkip USA-llu akornanni isumaqatigiissutit atuuttut tunngavigalugit USA-p Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnerat nutaajunngitsoq Múte Bourup Egedep nassuiarniarsarivaa. Oqaluttuarisaanermi suleqatigiinnermit, soorlu 1951-imi illersornissamut isumaqatigiissut ilaatigut USA-p Pituffimmi radareqarfimmik sananissamik tunngaviusoq. 

Igalikumi isumaqatigiissut, ilisimatusarnermut, avatangiisinut, ilinniartitaanermut, silaannakkut angallannermut Kalaallit Nunaannilu niuernermut aningaasatigut teknikkikkullu tapersersuinermut suleqatigiinnerulernissamut periarfissaqalersitsisut.

- Suleqatigiinnerup annertusarnissaanut toqqammavissat ukiorpassuarni ingerlanneqarsimapput annertusarneqaqqillutillu, ippassaq ullumi aqagulu USA-mik suleqateqartussaanerput taanna piviusuuvoq.