–
Inuusuttut sumiinnerannik
soqutigisaannillu aallaaveqartumik ilinnialernissamik periarfissinneqassapput.
Ilinniartitaanikkut ingerlariaqqinnissamut aqqummik toqqaannartumik
ingerlanngitsunik ajornartorsiutitut isigiunnaartariaqarpagut piginnaasallu
piviusut isiginialerlugit, ataatsimeersuarnermi Future Greenlandimi IMAK-ip
siulittaasua Elna Heilmann, SIK-p siulittaasua Jess G. Berthelsen taavalu
Sulisitsisut siulittaasuat Krissie Winberg Berthelsen oqalliseqatiginerini
oqarpoq. Oqallinnermi sulisoqarneq, aaqqissuussaanerit aammalu nunap
ataqatigiissarneqarnerata piujuaannartitsinermik aallaaveqarluni
ingerlanneqarnera eqqartorneqarpoq.
Aalajangersimasumik
ingerlariuseqarneq killormut sunniutilik
Elna
Heilmannip meeqqat inuusuttullu karsinut aalajangersimasunut
immikkoortiterneqartarnerat qatsuppaa, isumaqarporlu amerlanerusut
inuiaqatigiinnut iluaqutaasumik iliuuseqarusussappata inuiaqatigiit, inuusuttut
pinnagit, allanngortinneqartariaqartut.
- Meeqqat
atuarfiat ilinniartitaanerlu soraarummeernermik, misilitsinnermik,
pisinnaasanik uppernasaasersuinermik piumasaqaatinillu aalajangersimasunik
tunngaveqarput, taamaalillutalu inuusuttut immikkoortunut aalajangersimasunut
ilioraannavippagut. Taakkunannga aallaaveqanngitsut piginnaasaat allat
arajutsivagut.
Atuartut
ilaasa 2.-3. klassimiittut misilitsinnerit, atuagassatik allallu
naammassisassatik pissutigalugit tatineqaqqasut IMAK-ip aallartitaasa
novembarimi ataatsimiinneranni oqaluuserineqarpoq.
– Meeqqat
atuarfianni kulturerput, oqaatsivut aallaavigalugit meeqqallu
nammineersinnaanerata ineriartortinnissaa pingaartillugu ingerlariuseqarneq
ajunngitsuuvoq. Kisianni aamma aalajangersimasuinnarmik ingerlariuseqarneq
killormut sunniutilik takuarput, taamaattoqarneralu pingaartumik nukappiaqqanut
naleqqussarfigiuminaappoq.
Suliffimmik
misiliineq sivisunerusoq amerlanernillu sammisaqarfiusoq
Inuussutissarsiortut
inuusuttunut, assersuutigalugu suliffimmi misiliisunut, ilinniartitsinikkut
akisussaaffeqarnerunissaat Elna Heilmannip kissaatigaa. Inuusuttut
eqqaavilerinissaat suliffimmilu saliinissaat naammanngilaq. Suliffimmi
misiliisarnerat pilersaarusiorneqartariaqarpoq, taamaaliornikkut
piginnaasaqalerniassammata.
–
Ilinniartut suliffimmik soqutiginninnerat suliffimmik misiliineranni
ineriartortittariaqarpaat. Misiliineranni suliffeqarfiup pingaartitaanik
kulturiannillu ilinniartinneqartariaqarput taamaasilluni suliffimmi
piumasaqaataanersut paasilluassammassuk, Elna Heilmann oqarpoq, taassumalu
ilinniartitsisut, angajoqqaat najukkamilu innuttaaqatigiit suleqatigiinnerat
nukittorsarniarpaa.
Angajoqqaat
peqataanerusut
Atuartut
angajoqqaallu akornanni pitsaanerusumik ataqatigiilernissaat
ilinniartitsisorpassuit ujartoraat Elna Heilmann oqarpoq.
–
Angajoqqaat tusarpiarneq ajorpavut. Meeqqamik atuartinneqarnerat pillugu qanoq
isumaqarnersut amerlasuutigut eqqoriaannartariaqartarparput. Inuusuttut
amerlanerusut meeqqat atuarfiata saniatigut ilinniagaqarnissaannik
ineriartortissagutsigu angajoqqaat oqaloqatigiuartariaqarpavut taakkulu
peqataanerusariaqarput, Elna Heilmann oqarpoq, taannalu Maniitsumi atuarfimmi
pisortaagallarami angajoqqaanik peqataalluarnerisa pingaaruteqassusaat
misigisimavaa.
– Piffissap
ilaani angajoqqaat tunniusimasorujussuit misigaakka. Assersuutigalugu atuartut
paasisassarsiorlutik angalanissaannut katersuiniarnermi nammineq suliniutinik
aallartitsisarput. Angajoqqaat peqataanerat atuartunut sunniuteqarluarpoq,
ataqatigiilluarnerullutillu atuarnerminni ataqatigiinnerminnilu imminnut
tapersersorput. Tamangajammik angusarissaarlutik soraarummeerput, ullumikkullu ilinniagaqarlutillu
suliffeqarput.
Inuusuttut ataasiakkaat
Krissie Winberg Berthelsen Sulisitsisuni siulittaasuuvoq, aamma Nuummi
cafénik Pascuccimik Esmeraldamillu piginnittuulluni. Taassuma Erna Heilmannip
inuusuttut ullumikkut tamarmik assigiimmik pineqarsinnaannginnerannik oqarnera
isumaqatigaa.
- Inuusuttut suliffimmik misiliisut ilinniartunngortulluunniit kikkuuneri
ilinniaqqaarneqartarnerat ilisarisinnaavara. Ataasiakkaatut immikkuullarinneri
eqqarsaatigisariaqarput. Sulisoqarnissaq eqqarsaatigalugu, suliffeqarfiullu
”nukissaqarnissaa” ataasiakkaanut suliffimmik misiliisunut. Siunissaraagut.
Atuarfimmit piareersarluarneqarsimappata suliffeqarfiit nalimmassarsinnaanerat
peqqinnarpoq pitsaasuullunilu. Suleqatigiinneq oqaloqatigiinnerlu piunngippata
iluatsinnissaa ajornakusuussammat.
– Isumaqarpungali suliffeqarfiit nalimmassallaqqissuusut inuusuttullu
suliffimmik misiliisut toqqissisimanissaat nuannaartinnissaallu anguniarlugu
iliuuseqartartut, tassa suliffimmi sulerusulernissaat imaluunniit
sulilernissaminnik piareersimanngitsut suliffeqarfiup qanoq ittuuneranik
sungiusarnissaannut. Inuusuttut ullumikkut aamma allaanerupput, nalunngilaralu
suliffeqarfinni qanoq nalimmassarsinnaanerput eqqartortarlugu suleqatigiinnerlu
qanoq pitsanngorsarsinnaanerlugu. Qanorluunniit ilioraluaraanni inuusuttuaraalluni
misilittagaqarani suliffeqarfimmi sulilernissaq nalorninermik nassataqartarpoq
tamaattuaannarsimagunarlunilu. Tamannalu eqqarsaatigalugu ilinniartoqarniarneq ajornartillugu
naleqqussarnissaq pingaaruteqarpoq, ilinniarnerup naammassinissaanut
piumasaqaatit uniunngikkaluarlugit.
– Nassuerutigisariaqarparput nunami maani inuit naammannginnatta. Nunami allamiunik sulisussarsisimanngikkuma suliffeqarfiutiga allilersinnaasimanngikkaluarpara, Sulisitsisuni siulittaasoq Krissie Winberg Berthelsen oqarpoq.
Leiff Josefsen
Sulisunik
tikisitanik pisariaqartitsivugut
Sulisussanik amigaateqarneq nunarsuaq tamakkerlugu ajornartorsiutaavoq,
Krissie Winberg Berthelsenilu naapertorlugu nunanit allanit amerlavallaartut
nunatsinnut tikisinneqarnerat annaasaqaataatiginissaa ernummatigisarparput.
Suliffivut allanit tiguneqarumaartut imaluunniit aalajaatsuunnginnatta
suliffeqarsinnaannginnerput eqqartorneqartarpoq. Isuma tamanna
ilumuunnginnerarlugulu akerlilerusuppara. Tamanna pineqanngilaq,
amerlasoorpassuuvugut suliffimmik paarsisinnaasut naammanngittugulliuna.
– Nassuerutigisariaqarparput nunami maani inuit naammannginnatta. Nunami
allamiunik sulisussarsisimanngikkuma suliffeqarfiutiga
allilersinnaasimanngikkaluarpara. Taamaattumik isumaqarpunga nunami maani inuit
isumaat allanngortillugu ima eqqarsartalissasugut: Nammineersinnaavugut kisianni (suli) naammanngilagut Ilinniartitaanermi oqimaaqatigiissaarinnginnerit
Ullumikkut
ilinniartitaanermi oqimaaqatigiissaarinerluttoqarnera pissutigalugu inuusuttut
kingusinaartumik ikiorneqartartut Krissie Winberg Berthelsen isumaqarpoq.
Taassuma saniatigut atuarfeqarfiit, ilinniartitaanermut naalakkersuisoqarfiit
inuussutissarsiortullu akornanni attaveqatigiinneq amigaataavoq:
–
Inuusuttut suliffeqarfinniittut paarilluarpavut, kisiannili sulilernissaat
sioqqullugu naammattumik piareersarnissaat iluatsittuaannanngilarput. Angajoqqaat
ilinniartitsisullu pineqarput, aammali suliffeqarfiit suliffinnik
misiliiffiusut atuarfiillu akornanni taavalu atuarfiit ilinniartitaanermullu
naalakkersuisoqarfiup akornanni attaveqatigiinneq eqqarsaatigalugu.
Piumassuseqannginneq pissutaanngilaq, inuiaqatigiinnili sumiiffinni
assigiinngitsuni attaveqarniarneq amigaataavoq eqqumaffiginerusariaqagarput.
Oqimaaqatigiissaarinissaq ajornakusoortorujussuuvoq siusinaarlutali atuartut
sinnerlugit iliuuseqarnissarput apeqqutaalluinnarluni. Tassa atuarfeqarfinni
ilinniartitseriaatsip qaffasinnerulersillugu. Tamannalu pisinnaavoq
aaqqissuussaaneq tamaat eqqarsaatigalugu ataavartumik attaveqarsinnaanikkut.
Aaqqiissutissanik peqaqaagut, taakkuli iluaqutaasinnaanngillat
iliuuseqarusunnermiit timitaliisinnaanermut ungasippat.
Pisuussutit uumassusillit
SIK-mi
inuusuttut ukkatarineqannginnerullutik immami pisuussutit uumassusillit
soqutigineqarnerupput. Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiutit pingaarnersaat
pissutsillu tassani atuuttut.
SIK-p siulittaasuata Jess G. Berthelsenip nunanit allanit tikisitat akerlerinngilai, taamaattoqarneranilli sulisut amigaatigineqarnerat aallaavigalugu nunaqavissunut aningaasarsiat nalimmassarneqarnissaraluat pinngitsoorsinnaasoq isumaqarpoq.
Leiff Josefsen
– Aalisarneq
inuussutissarsiutigaarput pingaarnerpaaq, nunatta karsianut aningaasanik
isaatitsissutaanerpaasoq. Tamatta aalisarneq isumalluutigaarput, taamaattumik
pisuussutivut uumassusillit paarilluartariaqarpavut meeqqavut ernuttavullu
inuussutissaqarniassammata – aamma aalisarnerup nunaqavissunit
isumagineqarnissaa pingaarnerpaatillugu, SIK-p siulittaasua Jess G. Berthelsen
oqarpoq. Taassuma sulisussat tikisitat akerlerinngilai, taamaattoqarneranilli
sulisut amigaatigineqarnerat aallaavigalugu nunaqavissunut aningaasarsiat
nalimmassarneqarnissaraluat pinngitsoorsinnaasoq taanna isumaqarpoq.
Aatsitassarsiorneq siunissamullu ungasinnerusumut pilersaarut
Jess G.
Berthelsen naapertorlugu aatsitassat nunap iluanaarutissaatut
periarfissaalluarput.
-
Suliniutinut akimmiffissalersuilluta inatsiseqarnerput nunarsuup sinnerani
illaruaataavoq. Aatsitassanik piiaanissaq piumaneqarluarpoq, aatsitassanillu
piiaanikkut nunanut allanut tunisassiornikkut aningaasarsiorluarsinnaavugut.
Politikerit
piffissaq ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu sulinissaat, qinigaaffimmi
tulliuttumiinnaanngitsoq, IMAK Sulisitsisullu assigalugit SIK-p kissaatigaa.
–
Arlaleriarluta tamanna takusimavarput. Siunissaq qaninnerusoq eqqarsaatigalugu
aaqqiissutissat assersuutigalugu pisassiissutit nunguleraangata
ilaqqittarlugit. Tamanna piujuartitsinngilaq aamma siunissaq ungasinnerusoq
eqqarsaatigalugu pitsaasuunngilaq. Sulinermik inuussutissarsiuteqartut
kattuffii allat assigalugit ilinniartitaanermut, suliffeqarnermut
inuussutissarsiornermullu nuna tamakkerlugu pilersaarusiornissaq kissaatigaara.
Taamaaliornikkut pitsanngorsaassagatta assigiimmillu ingerlaffeqalerluta.
Pisuussutit
uumassusillit
SIK-mi inuusuttut
ukkatarineqannginnerullutik immami pisuussutit uumassusillit
soqutigineqarnerupput. Kalaallit Nunaanni inuussutissarsiutit
pingaarnersaat pissutsillu tassani atuuttut. – Aalisarneq
inuussutissarsiutigaarput pingaarnerpaaq, nunatta karsianut
aningaasanik isaatitsissutaanerpaasoq. Tamatta aalisarneq
isumalluutigaarput, taamaattumik pisuussutivut uumassusillit
paarilluartariaqarpavut meeqqavut ernuttavullu
inuussutissaqarniassammata – aamma aalisarnerup nunaqavissunit
isumagineqarnissaa pingaarnerpaatillugu, SIK-p siulittaasua Jess G.
Berthelsen oqarpoq. Taassuma sulisussat tikisitat akerlerinngilai,
taamaattoqarneranilli sulisut amigaatigineqarnerat aallaavigalugu
nunaqavissunut aningaasarsiat nalimmassarneqarnissaraluat
pinngitsoorsinnaasoq taanna isumaqarpoq.
Aatsitassarsiorneq
siunissamullu ungasinnerusumut pilersaarut Jess G. Berthelsen
naapertorlugu aatsitassat nunap iluanaarutissaatut
periarfissaalluarput.
- Suliniutinut
akimmiffissalersuilluta inatsiseqarnerput nunarsuup sinnerani
illaruaataavoq. Aatsitassanik piiaanissaq piumaneqarluarpoq,
aatsitassanillu piiaanikkut nunanut allanut tunisassiornikkut
aningaasarsiorluarsinnaavugut.
Politikerit piffissaq
ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu sulinissaat, qinigaaffimmi
tulliuttumiinnaanngitsoq, IMAK Sulisitsisullu assigalugit SIK-p
kissaatigaa.
– Arlaleriarluta tamanna
takusimavarput. Siunissaq qaninnerusoq eqqarsaatigalugu
aaqqiissutissat assersuutigalugu pisassiissutit nunguleraangata
ilaqqittarlugit. Tamanna piujuartitsinngilaq aamma siunissaq
ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu pitsaasuunngilaq. Sulinermik
inuussutissarsiuteqartut kattuffii allat assigalugit
ilinniartitaanermut, suliffeqarnermut inuussutissarsiornermullu nuna
tamakkerlugu pilersaarusiornissaq kissaatigaara. Taamaaliornikkut
pitsanngorsaassagatta assigiimmillu ingerlaffeqalerluta.