Banki politiillu: Apeqqusiisinnaassuseqaritsi aamma aningaasaatisi inuttullu paasissutissaasisi paarilluarsigit

Kalaallit Nunaanni Politiit mianersoqqusipput internetsikkut pinerlunniarfigitissinnaaneq pillugu, piffissami kingullermi Facebookimi gruppemut ilaasortanngortitsiniarnerit ussatsitsilernerat tunngavigalugu. Taamatuttaaq Grønlandsbanken assingusumik mianersoqqusivoq ilisimatitsillunilu pinerluffigitissimagaanni aningaasat utertinniarnissaat ajornakusoortorujussuusartoq.

Mianersoqqusineq pivoq Facebookimi gruppe, Kalaallit Nunaanneersunik ilaasortanikkiartuinnavittoq pillugu Sermitsiamit paasiniaanerput aallaavigalugu.

Piffissammi sivikitsup ingerlanerani inuit attaveqaqatigiittarfianni Facebookimi takussaalerput facebookimi gruppemut aalajangersimasumut ilaasortassarsiortut, taamatuttaaq innuttaasut gruppe taanna pillugu tusarsimasut qanoq ilillutik ilaasortanngorsinnaanertik pillugu paasissutissanik pissarsiniartut, tassanimi gruppemi neriorsuutaammat "suliaqannguarani aningaasarsiortoqarsinnaasoq".

Taamaattoqarnera pillugu sukumiinerusumik paasisaqarusutsappugut. Gruppe taanna sanaajusimavoq attaveqaqatigiittarfiit iluinnaani, taannalu allat arlallit assigalugit suliffeqarfittut imminut taagortoq, kisianni "suliffeqarfiup" sulerinera, suminngaaneersuunera qanorlu suleriaaseqarnera pillugu paasissutissanik imaqanngingajappoq.

Allamik ersiuteqanngilaq tassaasoq suliffeqarfik, gruppip saqqummiussineratut: "Tikilluaritsi MTC-mut — nutaaliorfiit, ilinniartitsisut aallarnisaasullu, AI, namminersorlutik ingerlatat e-læringilu atorlugit siunissaq ilusilersuisartut pisortatigoortumik ataatsimoorfiannut."

"James Money-Penny"

Suliffeqarfik "nutaaliortut, ilinniartitsisut aallarnisaasullu" peqataaffigisaat pillugu paasissutissanik ujarlerpugut. 

Taamaattoq suliffeqarfiup siunertaa, piginnittut pillugit paasissutissat, suliffeqarfiup nalunaarsorneqarsimaneranut tunngasut, suulluunniillu uppernarsaasinnaasut suliffeqarfiup inatsisitigut atuuttuuneranik uppernarsaatinik nassaanngilagut. Maluginiagassaavorli gruppimi aqutsisutut pingaarnertut inissisimasoq taaguuteqartoq "James Money-Penny".

Taamaattorli paatsuugassaanngilaq "ilaasortaassagaanni" akiliisariaqartoq, neriorsuutigineqarlunilu bonusimik pissarsisoqarsinnaasoq inuit sapinngisamik amerlasuut gruppimut ilanngutsillugit, aammalu amerlanerusut ilanngutsinneqaraangata bonusisiat annertusisartut.

Kalaallinit ussatigineqartoq

Allaaserisami pineqartoq gruppi kisiartaanngilaq inuit "ilaasortanngornissaminnut" kajumissaarneqarfigisaat. Ilaaasortanngorneq akiliuteqarnikkut pisarpoq aammalu neriorsuutigineqarluni bonusimik pissarsisoqarsinnaasoq, inuit amerlanerusut gruppimut kajumissaarneqarsinnaappata taamaalillunilu "namminerisamik ilaasortatut kontorisaq" qaffassarneqarsinnaalluni.

Maannakkorpiaq gruppimi ilaasortat akornanni 100-t sinnerlugit kalaallit nunaannit ilaasortaapput. Taakku "ilaasortanngornissamut akiliisimanermik" saniatigut gruppi attaveqaqatigiittarfiit atorlugit siammartertariaqarpaat taamaalillutillu inuit allat ilaasortanngornissaannik kajumissaarlugit, taamaalillutik bonusimik pissarsisinnaassagamik.

Politiit: Kritikerit peqqussutaat malillugu iliuuseqartarit

Paasissutissanik piviusunik gruppip ingerlatseqatigiiffiata tunuliaqutaanik paasiniaasimanerput iluatsinngitsoormat, Grønlandsbanken aamma Kalaallit Nunaanni Politiit aperaavut qanoq iliortoqarsinnaanersoq attaveqaqatigiittarfiit atorlugit pisut taamaattut pillugit.

- Ataatsimut isigalugu inuit isorinnissinnaassuseqarnissaannik kaammattorusuppagut, aammalu quppernerit taamaattut ingalassimaniartassagaat, tassuunami atornerlunneqarsinnaaneq aarlerinaateqalertarpoq, tassa inuttut paasissutissaatit kontolu atornerlunneqarsinnaapput taamatut pinerlunniartoqartillugu. Pinerlunniartartup inuttut paasissutissat mianernartut pissarsiarigunigut, bankemi kontop atornerlunneqarsinnaanera aarlerinartunngortarpoq, taamatuttaaq korti akiliut atornerlunneqarsinnaavoq allaalluni taarsigassarsiniartoqarsinnaavoq pinerluffigitittup atia atorlugu. 

- Pinerluttartut assigiinngitsunik periaaseqarlutik inuit paasissutissanik imminnut tunngassuteqartunik tunniussinissaannik usserniarsarisarpaat. Periaatsit atugaasut ilagaat taaneqartartoq "phishing", ukioq manna arlalleriarluta naammattoorparput, taamaammallu aamma mianersoqqussutinik suliaqarnikuulluta. 

- Pinerluttartut ilaatigut inuit SMS-ikkut paasissutissanik nassiussinissaannik, oqarasuaatikkut tunniussinissaannik imaluunniit SMS-imi imaluunniit e-mailimi linkimut toorseqqullugit paasissutissat imminnut tunngasut pissarsiariniarsaralugit ussersinnaasarpaat, taamatuttaaq nittartakkamut piviusuunngitsumut imaluunniit suliffeqarfimmut piviusuunngitsumut, soorlu maani pineqartumut aningaasanik paasissutissanillu pissarsiniartarput. Allakkat, mailikkut, sms-ikkut imaluunniit Facebookikkut, piviusorpalaartutut isikkoqarsinnaapput, kisianni eqqaamaneqassaaq suliffeqarfiit pisortallu oqartussaasut inuit attaveqatigiittarfiisigut paasissutissanik pissarsinianngisaannarput.

Grønlandsbanken: Ilaatigut aningaasat annaasat utertinneqarsinnaasanngillat

Grønlandsbankenimi assigiinngitsunik pinerluttuliortarnerit sullitanut saaffiginnittut misigisarpaat:

- Piffissap ingerlanerani ataavartumik sullitatsinnut mianersoqqussutigisarpagut, aamma politiit suleqatigalugit suliniutinik ingerlataqarpugut.

Aamma Grønlandsbankenimit innuttaasut mianersornissaannik kaammattuuteqarput:

-  Imaaliallaannaq malussarniut kukkujuitsoq tassaavoq; ilumoortuunissaminut ajunngippallaaarpoq, taava taamaassimassaaq.

Sullitatta nammineq kajumissutsiminik inuttut paasissutissaatini allamut tunniukkunigit, tamatuma kingunerisaanik pinerluffigitilluni annaasaqarsimaguni, ajornakusoorsinnaavoq ilaannikkullu ajornarluinnartarluni aningaasat annaasat utertinnissaat. Taamaattumik eqqarsarluarnissaq, marloriarluniluunniit eqqarsarnissaq, Grønlandsbankenimit kaammattuutigineqarpoq.

Aammalu nittartakkatigut pisiniarneq annertusiartuinnartoq eqqarsaatigalugu, aningaaseriviup innuttaasunut siunnersuutigaa mianersortumik nittartakkatigut pisiniartarneq ingerlanneqartassasoq:

- Nittartakkamiit pisiniarusukkuit, nittartagaq isumannaatsuunersoq uppernarsaateqartarpoq:

• assersuutigalugu browserimi allattarfimmut saamerlermi matuersaateeraqartinneqartarpoq ”nittartagaq isumannaatsuuvoq”
• Pisiniarfiginiakkavit attaveqarfissatut nalunaarutigisimasai nassaarikkit: adresse, oqarasuaatip normua, CVR-normu (danskinit nittartakkat). 
• E-maili kisiat aqqutigineqarpat piviusumillu allatsitsiviginiagaq adresseqarani → erfalasoq aappaluttoq (tatiginanngilluinnartoq).
• Nittartakkap naliliiffigineqarnera misissoruk (reviews) (assersuutigalugu trust-pilot atorlugu)
• Nittartakkat bankikkuinnaq nuussinissamik neqerooruteqartuusut pinaveersaakkit