Inuiaqatigiilerisup
Kirsten Hastrupip atuakkiani Knud Rasmussenimut tunngasoq Vinterens hjerte
allammagu, ilisimatuussutsikkut taputartuisumik atuakkiorsinnaanera
nersualaarneqangaatsiarpoq.
Atuakkiamini nutaami ” Det lille kvindemenneske –
Arnarulúnguaq og Den store slæderejse”-mik qulequtalimmi Thuleekspiditionip
tallimassaat ilisimatuussutsikkut allaaseralugu Avanersuarmut ukiunik 100-nik
uterpoq. Ilisimasassarsiornermi immikkut maluginiagassaanerpaaq maanna
sammivaa: Arnarulúnguaq.
Inuiaqatigiilerisup
Kirsten Hastrupip atuakkiani Knud Rasmussenimut tunngasoq Vinterens hjerte
allammagu, ilisimatuussutsikkut taputartuisumik atuakkiorsinnaanera
nersualaarneqangaatsiarpoq.
Atuakkiamini nutaami ” Det lille kvindemenneske –
Arnarulúnguaq og Den store slæderejse”-mik qulequtalimmi Thuleekspiditionip
tallimassaat ilisimatuussutsikkut allaaseralugu Avanersuarmut ukiunik 100-nik
uterpoq. Ilisimasassarsiornermi immikkut maluginiagassaanerpaaq maanna
sammivaa: Arnarulúnguaq.
Arnarulúnnguaq
20-t sinnilaaginnarlugit ukioqarluni ilisimasassarsiortunut amerikap avannaani
angalasunut peqataavoq. Angalanermi paasisat oqaluttuarisaanermut ilanngupput,
paasineqartulli kisiisa pinnagit aammali inuttut tunniutiinnarumatunnginnerup
kingunerani misigisat pillugit oqaluttuarineqartarluni. Arnarulúnguaq Kalaallit
Nunaata kulturikkut oqaluttuarisaanerani ilisarnaatit maanna
ilaanniilersimavoq; nipaatsoq, arnaq qunusuitsoq, perlummit, perlilernermit
apummillu naassaanngitsumik aniguisimasoq.
Arnarulunguaq Jens Rosingip frimærkimi 1996-imi titartagaani takuneqarsinnaavoq, 2028-milu aningaasani naqitani nutaani Arnarulunnguup kiinaa takuneqarsinnaalissalluni.
Assi: "Det lille kvindemenneske - Arnarulúnguaq og Den store slæderejse", Kirsten Hastrup/Gads Forlag
Taamaammat
atuakkamut naatsorsuuteqarneq annertuvoq. Inuk oqaluttuatoqqaniittoq
pillugu paasisaqarnerusinnaalernissaq,
immaqalu qanoq eqqarsartarlunilu misigisarsimanersoq
paasisinnaanerulersinnaallugu.
Ajoraluartumilli
taamaattoqanngilaq.
Hastrup
ilisimasaqarluartuuvoq, eqqarsarluartoq aammalu ataqqinnittoq. Taamaattoq
allaaserinninnermini paasissutissat sakkussatut atorsinnaasai killeqarput.
Arnarulúnguarmi ullorsiutinik, allakkanik, namminerluunniit oqaatigisimasaminik
toqukkut qimagunnermini qimatsivigisimanngilaatigut. Nipaali
toqqaannanngikkaluamik – Knud Rasmussenip ullorsiutimini Arnarulúnnguup
eqqallattaartarneratigut, paasisassarsiornermilu assiliisup Leo Hansen
assilisaatigut. Inerneralu tassaavoq Arnarulúnnguaq allat isaanniit avataaniillu
oqaluttuarineqartoq.
Arnarulunnguaq toqqisisimaffigisamini– isseqisumi illoqarfimmullu ungasissumi.
Assi: "Det lille kvindemenneske - Arnarulúnguaq og Den store slæderejse", Kirsten Hastrup/Gads Forlag
Angalanermi
pisimasut killiffiillu atuakkiortup aallarniutigalugit misiliutigai;
qimusseqatigiit anorersuarsiornerat, nappaalulernerat issisiornerallu
malinnaavigaavut. Ilisimasassarsiornermi ilungersunartut aallaavigalugit
malinnaavigineqarsinnaasunngorlugit atuakkiortup allatani ingerlassimavaa.
Nunap
immikkoortui, issittumilu silap pissusai sakkortuut inunnut attaveqarnermut
sunniutai, Hastrup atuakkiamini allaaserai. Hastrupip nuna pillugu
malussarissusaa, inuillu silamut peqqarniissinnaaqisumut atassuteqarnerat
allaaserilluarsimaqaa. Kunuunnguup Leollu isiginnittariaasiat aallaavigalugit
oqaluttuat ersersinneqarput. Taamaattumillu Arnarulúnnguaq inuttut
namminiussusaa ersarinneqarpaanngilaq.
Atuakkami
pissanganarnerpaartaa tassaavoq sammineqartup allaaserineqarnera:
ilisimasassarsiornermi kalaalertaasut illoriit Arnarulúnnguaq Qaavigarsuarlu
issittumi peroriartorsimanerminni qanoq tulluarsarsimatiginerat, allat inuit
tunniutiinnarfissaraluanni aniguisinnaalersimallutik. Hastrupip taakkua inuit
marluk ilisimasassarsiornerup iluatsilluarnissaanut pingaaruteqarluinnartunik
piginnaaneqarnerat, nunallu qanoq inneranik ilisimasaqarnerat pillugu
paasisassarsiorluni angalanermi qanoq iluaqutaatigisimanersut
paatsuungassaajunnaarlugu ersersippa — ersersinneqarportaaq taamanikkut arnat
suliassaat qanoq pingaartinneqatiginngitsoq.
Arnarulunguaq Knud Rasmussenip saniani nikorfavoq. Taakku marluullutik 1921-miit 1924-mut Thulemi ilisimasassarsiornerup tallimaanni angalanermi peqataapput.
Assi: "Det lille kvindemenneske - Arnarulúnguaq og Den store slæderejse", Kirsten Hastrup/Gads Forlag
Ilisimasassarsiortut
illoqarfissuarnut New Yorkimut Københavnimullu apuukkamik silarsuarmik
allarluinnarmik misigisaqarput; Avanersuup nunarsuup kitaatungaatalu
naapinnerat, Inuit paasinnittariaasaat illoqarfissuarmiullu eqqarsartaasaat.
Tassunga killinnermi Arnarulúnnguup nipaa maqaasinarpoq.
Nalusarluinnarminiinnini qanoq eqqarsaatersuutigaa? Tamanna
paasinngisaannassavarput – qimassimasaalu atuakkami
nassaarineqarsinnaanavianngillat.
Taamaakkaluartoq
Hastrupip atuakkiamini Arnarulúnguaq oqaluttuarisaanermi pingaarnertut
inissisimatilerpaa, ikiortitut inissiinnarnagu. Arnarulúnguaq ilaasimanngippat
Knud Rasmussenip ilisimasassarsiornera ullumikkut tusaamasatut
iluatsissinnaasimassanngikkaluartoq ersersippaa.
Atuartutut
marloqiusamik misinnarpoq: atuakkiortup paasisimasaqassusaanik
oqaluttuallaqqissuuneranillu nersuineq – Arnarulúnguullu nammineq oqaluttuaasa
peqanngilluinnarneranut pakatsineq.
Thulemut
ilisimasassarsiornerup tallimaat, nunap assinginik, angalaniarnermi
ajornartorsiutinik inuillu angalanerminni atugaannik paasinnikkumagaanni
Hastrupip atuakkiaa aallarniutitut pitsaalluinnarpoq. Arnalli paasiuminaatsup
qimussimik aputikkoortup — maniguulluni Kalaallit Nunaata oqaluttuarisaaneranut
ilannguttussaasimasup — oqaluttuassartaa pillugu paasisaqarusukkaanni oqaasii
naammagiinnartariaqarput.