Angerlamut aqqussua: Nuummiit Tasiilamut umiatsiamik ammaannartumik uiarneq

Taarsiartorpoq mallerlunilu. Minik Ricolu Nuummiit Tasiilap tungaanukassallutik ualiummat aallarput.

Nuuk siallerlunilu anorsaartoq aallaramik taarsiliinnartoq masallutillu umiatsiaat ammaannartoq immalluni aallartereerpoq. 

Kammagiit angalasarsimagaluaqalutik aqqutertik aatsaavissuaq ingerlaarfigaat, taamaammat politiit angallataata Sisaap aqqusiaa, Miniup mobiilianiittoq atuaqqissaartariaqarpaat. Mallilli qaartarnerani siallerneranilu mobiilip orsersuutaa ajortippoq, mobiililu orsuerukkaluttuinnarluni. Ullumiummat Qeqertarsuatsiaat takornariarfigeriarlugu Paamiuni unnuinissartik pilersaarutigaat, allatulli iliorsinnaajunnaaramik pilersaarutiminnik allanngortitsisariaqalerput.

Paamiut avannaatungaani Saqqarissumi tuperfissaqqissumik nassaaramik tupertorput, unnullu siulleq tamaani sinillutik.

Qangali misigerusuttarpaat

Minik ulluinnarni avataasiutini aalisartuuvoq, Ricollu aappani Danmarkimut atuariartortoq ilagalugu nuunngikkallarami piniartuulluni. Angutit taakkua kammassuariipput angalanermillu nuannarisaqartuullutik. Minik umiatsiaqareeraluarluni aalisariutissaminik pisisussanngorami qangali misigerusuttakkani – uiarussinissaq - eqqarsaatersuutigilerpaa.

- Nangaarianngilangaluunniit, ingerlaannaq akuersivunga, aqqutaa nuannerpasinnermik, Ricop kammani aperimmat qanoq akisimanerluni qungujulluni oqaluttuaraa.

Miniup Nuuk, Sisimiut Kangerlussuarlu kisiisa tikinnikuugamigit Kitaa takornariaatigalugu sinersornissani uiarnissanilu qangali takorluugaraa.

- Nuummiit aqagumut aallartussanngoratta aatsaat piareersarpugut. Annanniutit suut nassassanerlugit, tupit, siniffipuut assigisaalu piareersarlugit, Minik oqarpoq.

Uiarneq takornariarfiullunilu piniariarnertalik

Minik Ricolu aallaramik ulloq siulleq Saqqarissumi pilersaarutaanngikkaluamik unnuereerlutik atisatillu panereersut ingerlaqqissallutik pikipput. Mobiilip orsersuutaa ippassaammat unnukkut ajortittoorutigisartik ilanngullugu panerseriaramikku atoqqissinnaalersimammat Sisaap aqqutai atorlugit Paamiunut ingerlaqqiinnaqaat. 

Paamiunullu tikikkamik takornariarsinnarlutik, pisiniarsinnarlutik orseriarsinnarlutillu kujammukarusaaqqilerput. Aavarfiusartoq Sermiligaarsuk tusaamagamikku illuaraa ujarlugu ujarlugu nassaaraat.

- Qasuersilaariarluta atuakkat nerrivimmiittut, taakaniittartut allattortagaat misissorlugit atuarparput ilai 12-eraarsimasut ilai 19-it. Matoriarlugit Rico oqarfigaara: “Qaa pisuttuarta!”.

- Aallaratta tuttunik takugaluarpunga, Rico allakkoorami. Tikiliivillugit aallaasiga nakkaagakku qinngutaa ajortilluni, unioqattaarpakka, Minik oqaluttuarpoq.

Sermiligaarsummi illuaqqami unnuipput, aqaguanilu Qaqortumut ingerlaqqillutik.  Qasusimaqigamik Qaqortumi ilaquttaminni sinilluaqqaariarlutik uiassallutik nunatta kujaterpiaanut aallaannaqaat. Inoqarfiusuni tikitassartik kingulleq Aappilattoq tikippaat. Kingorna Ikerasassuakkoorput, anillariaatalu nalaani silasiorfiusimasoq, USA-p 1943-mi pilersinnikuusaa unnuiffigaat.

- Tikippugut taarsiliivissoq. Taarsinnginnerani qummut silasiorfikumut alakkaariarluta umiatsiamukarpugut puisitorlutalu. Taava taarsereersoq inuit pingasut aggerput oqarfigalutalu sinissinnaasugut sinittarfeqarmat, oqarfigiinnarpagut qummut ungasigalugu. Taava værkstedianni tuperluta sinippugut, Minik oqaluttuarpoq.

Uiarneq

Kammagiit kujammut ingerlajunnaarlutik avannamut ingerlaqqilerput. Aqqut ukiaanerani angallavigissagaanni navialiffiusinnaasoq ingerlaarfigilerpaat.

- Ikkarluit amerlasoorujussuupput, Rico taama oqarpoq.

Imarli aalammat ikkarluit qaarfigitinneranni qujanartumik takusarpaat. Tunumi tikitaat siulleq tassaavoq qanga nunaqarfiusimasoq silasiorfiusimasorlu Timmiarmiut. Taanna nunatta kujaterpiaaniit 300 kilometerinik avannarpasinnerusumiippoq. Sumiiffik nanoqarajuttuummat nannumik siumuissangaqaat.

- Timmiarmiunut tikikkatta nannumik ujaasigaluarpugut takusassatsinnik takusaqarnatali, illut aamma misissorpagut, Minik oqarpoq.

Sunaaffa allarluinnarnik takusaqarnialeramik.

- Turistit takuagut aamma tikittut umiarsuaaqqamik, Minik takusatik pillugit oqaluttuarpoq.

Benziina 1.400 liiteri

Nuummiit Tasiilamut sinersorneq kitaani isorartussutsinut sanilliutissagaanni Sisimiuniit Qaanaamut ungaseqatigiinnangajappaa. Miniup oqaluttuarnera naapertorlugu orsussaq 1.400 liiteringajak aqqutaani atorpaat. Benziina taama annertutigisoq 8.000 koruunit missaannik akeqarpoq.

Aqqut kammagiit puigunngisaannagassaminnik misigisaqarfiat.

- Meeraalluta angalaffigisarnikuusarput aatsaat tikeqqippara. Danmarkiliaqqiliivikkatta tuaviuutissaqartutullu misigiinnaavillunga, Timmiarmiunulli tikikkatta eqqissillunga nukinnguteqannginneq misigeqqippara, Rico oqarpoq.

Timmiarmiuniitsiarsinnarlutik Iidduarmiid tungaanut ingerlaqqipput. Iidduarmiid Skjoldungemik ulluinnarni taagorneqarnerusartoq taarsinngitsiartoq tikippaat, angerlamullu aqaguani apuuteriannginnerminni kingullermik unnuiffigalugu.

- Nattorallit pingasut takuagut. Tunumi takuneq ajoratta aatsaat takuvugut, Minik taama oqarpoq.

Qummoroortarneq eqqarnerlu

Nuummiit aallarnerminniit ullut arfinilissaanni Iidduarmiini iterput.

- Iteratta nerilaariarluta sissamiittunik kuannersariarluta avannamut Pigiiddip tungaanut aallarpugut, Minik oqaluttuarpoq.

Umiatsiat pingasut Tasiilamiit Pigiiddimut parsiaasut naapippaat avannamullu ingiaqasiullugit. Tasiilap kujataaniittoq Sermilik tikikkamikku Ricop Minik saappaa.

- Soorlumi Nuumminngaanniit tikilinngitsugut, soorlumi angalaaginnarluta.

Taarsiartulersoq Tasiilamut isaariaq tikippaat, tamaani umiatsiat allat arfinillit tikilluaqqusiniarlutik utaqqipput tikisartornerannilu ingiaqataallutik. Ingiaqataasut angalatoorsuit ajoratik tikilermata aallaasinik eqqarlutik aallartipput.

- Qulliit siulliit tikikkatsigit ingerlaannaq eqqarluta aallartipput, aamma uagut, tamattami. Tikilerluta Rico oqarfigivara: “Tasiilamut tikikkutta tusaqqissanerpugut?” Taava Rico oqarpoq: “Sininneq ajuleruit allakkina”, tutittuaannarattami, Minik illarluni oqarpoq

Tasiilami Royal Greenlandip puttasuani inuit 50-it missaaniittut tikilluaqqusiniarlutik qummoroortarlutik aallartipput, avaallattarmatalu nipisiassaaleqinanngilaq.

- Nuigatta amerlat. Nuannerpoq. Ilimaginngikkaluarparpummi taama amerlatigissasut, Minik oqarpoq.

Miniup Ricollu meeqqatik aappatik ilaquttatillumi kiisami tikippaat. Miniup ilaquttani unnuup sinnerani peqatigigai, Ricop tikinnertik allaanerusumik nalliussivaa.

- Angerlarama ingerlaannaq Krostuemukarpunga ataasitoriarlunga. Qasugaluarlunga, kisianni taakungarpunga ataasitortariaqavissutut misigigama, Rico oqarpoq.