Inatsisartut ukiakkut
ataatsimiinnerit immikkoortuisa siullianni, tallimanngornermi novembarip
14-ianni naammassineqartumi, Tunup avannaani angallannikkut
ajornartorsiuterujussuaq suli aaqqiivigineqanngilaq.
Naak Ittoqqortoormiini mittarfiliornissaq tamakkiisumik
aningaasalersorneqarumaartoq ministeriuneq Mette Frederiksen
neriorsuisimagaluartoq, ineqarnermut attaveqarnermullu naalakkersuisoq Aqqaluaq
B. Egede Kalaallit Nunaanni illoqarfiit avinngarusimanersaanni angallannerup
pitsaanerulersinnissaanut aatsaat ukiup aappaa avillugu qaangiuppat
siunnersuuteqassaaq.
Inatsisartut ukiakkut
ataatsimiinnerit immikkoortuisa siullianni, tallimanngornermi novembarip
14-ianni naammassineqartumi, Tunup avannaani angallannikkut
ajornartorsiuterujussuaq suli aaqqiivigineqanngilaq.
Naak Ittoqqortoormiini mittarfiliornissaq tamakkiisumik
aningaasalersorneqarumaartoq ministeriuneq Mette Frederiksen
neriorsuisimagaluartoq, ineqarnermut attaveqarnermullu naalakkersuisoq Aqqaluaq
B. Egede Kalaallit Nunaanni illoqarfiit avinngarusimanersaanni angallannerup
pitsaanerulersinnissaanut aatsaat ukiup aappaa avillugu qaangiuppat
siunnersuuteqassaaq.
Naak mittarfiliornermi maskiinat
atortullu umiarsuarmik assartorneqarnissaannut Ittoqqortoormiini
umiarsualiveqarfissaq pitsaasoq pisariaqartinneqaraluartoq Inatsisartut
siulittaasuata Kim Kielsenip umiarsualivissaq pillugu oqallinnerup
ataatsimiinnissamut 2026-mi apriilimi upernaakkut aallartittussamut
kinguartitsinera Naleqqamiit Mette Arqe-Hammekenip uggoraa.
Ittoqqortoormiit oqarpoq »Kitaa Kutaa«
Mette Arqe-Hammeken aalajangiiffigisassatut siunnersuuteqarpoq, tassani
Naalakkersuisut Ittoqqortoormiini, pingaartumik kiffartuussinissamut
isumaqatigiissutit isornartorsiorneqangaartut pitsanngorsarniarniarlugit,
angallannikkut periarfissanik pitsaanerusunik ujartueqqullugit
piumaffigineqarput.
– Kiffartuussinissamik isumaqatigiissutit atuuttut angalasunut ulluni arlalinni
ingerlaqqittariaqartunut iluaqutaasorujussuunngitsut Mette Arqe-Hammeken
tunngavilersuivoq.
Ilaasut ullumikkut sapaatip
akunneranut marloriarluni Islandimut timmisartuussisoqartarnerani Nerlerit Inaanni mittarfimmukarniarlutik
qulimiguulimmut ilaasarput. Namminersorlutik Oqartussat Air Greenlandimik
(Ittoqqortoormiit – Nerlerit Inaat) aamma Norlandairimit (Nerlerit Inaat –
Akureyri) kiffartuussinissamik isumaqatigiissutaat 2030-p naanerani
atorunnaassaaq, kiffartuussinissamilli isumaqatigiissutit ukiut tallimat
qaangiuppata atorunnaarnissaasa sioqquterujussuarlugu nutarterneqarnissaat
politikerit partiillu ukioq manna qineqqusaarnerminni neriorsuutigaat.
Mette Arqe-Hammekenip, Ittoqqortoormiinit Island aqqusaarlugu Nuummut
sivisuumik angalasartup, siunnersuutini aggustip 14-ianni saqqummiuppaa.
Saqqummiussaq oktobarip 21-ani
oqaluuserineqartussanngortinneqarpoq, ministeriunerulli Mette Frederiksenip
Naalakkersuisullu siulittaasuata Jens-Frederik Nielsenip septembarip 16-iani
sinaakkutissatut isumaqatigiissutaannit inangerneqarpoq.
Danskit Kalaallit Nunaanni
attaveqarnermut aningaasaliissuteqarniarlutik tupaallannartumik neqeroorutaat
Inatsisartuni tupaallaatigineqarpoq. Mette Arqe-Hammekenip Tunup avannaani
angallannermi pissutsit pitsaanerulernissaat pillugu piumasaqaataa partiinit
tallimanit tamanit tapersersorneqarpoq, ataatsimiittarfimmili oqallinneq
nutaamik apeqquteqalersitsivoq: – Mittarfiup ammarnissaa sioqqullugu
kiffartuussinissamut isumaqatigiissutit pitsanngorsarneqassappat?
Naalagaaffiup namminersorlutillu oqartussat akornanni sinaakkutissatut
isumaqatigiissut maannamut akissutissarsinerunani apeqqutinik
pilersitsineruvoq, taamaalillunilu ineqarnermut attaveqaqatigiinnermullu
naalakkersuisoq Aqqaluaq B. Egede angalanissamut periarfissanik pitsaanerusunik
ujartuinissamut piffissaqarneroqqusivoq. Mette Arqe-Hammekenip 2026-mi
upernaakkut ataatsimiinnermi akissuteqarfigineqarnissaq piumasaraa, Aqqaluaq B.
Egedelli aatsaat 2027-mi upernaakkut ataatsimiinnermi – tassa ukiup aappaa
avillugu qaangiuppat – nassuiaateqartoqarnissaa neriorsuutigisinnaavaa.
– Pilersaarusiap sivitsorneqarneratigut akigitinneqartut
kiffartuussinerullu qanoq innissaanik eqqarsaatiginneqqissaarnerit mittarfissap
nutaap sanaartornissaanut pilersaarummut atassuserneqarsinnaapput, Aqqaluaq B.
Egede oqarpoq.
Mette Arqe-Hammekenip
aalajangiiffigisassatut siunnersuutaa aappassaaneerneqartinnagu sanaartornermut
ataatsimiititaliamut ingerlateqqinneqarpoq, tamannalu februaarip tallimaani
pissaaq. Inatsisartut Ittoqqortoormiormiullu sinaakkutissatut isumaqatigiissummi
annikitsukkaat, minnerunngitsumillu Ittoqqortoormiini mittarfissamut
piffissaliussaq angissusissarlu utaqqiisaa paasisaqarfigissallugit
neriuutigaat.
PISSUTSIT ATUKKAT ALLANNGORTUT
Ittoqqortoormiini mittarfissaq
pillugu nalunaarusiarpassuit allanneqarsimapput.
Kingullermik Ineqarnermut
Attaveqaqatigiinnermullu Naalakkersuisoqarfik isumassarsiamik Namminersorlutik
Oqartussat mittarfiliortiternermik ingerlatsiviannit Greenland Airports
A/S-imit 2024-p aallartinnerani tunniunneqarsimasumik tunineqarpoq.
Pissutsilli allanngorartuarput.
Naalagaaffiup Namminersorlutillu
Oqartussat sinaakkutissatut isumaqatigiissutaanni septembarip 16-ianni
atsiorneqartumi Ittoqqortoormiini mittarfik sakkutuut timmisartuinit
inuinnarnillu atorneqarsinnaasutut sananeqartussaq qallunaanit
aningaasaliiffigineqassasoq ilaatigut allassimavoq.
Aatsitassarsiorneq 2025-p
ingerlanerani aamma siuariartorpoq.
Naalakkersuisut suliffeqarfiullu
Greenland Resources A/S-ip Ittoqqortoormiinit avannamut kimmut 185
kilometerisut ungasitsigisumiittumi „Malmbjerget“-imi molybdænimik
magnesiumillu ukiuni 30-ni piiaanissamut akuersissummik juunip 19-ianni
atsioqatigiipput.
Naalakkersuisut
ingerlatseqatigiiffimmut Greenland Gas and Oil A/S-imut Jameson Landimi
ujaasinissamut piiaanissamullu akuersissummik 2014-imi tunniussipput. Maanna
piginnittut maskiinat atortullu 2026-mi ujaasinissamut pilersaarutaasunut
atorneqartussat nunamut, maanna Nerlerit Inaanni mittarfiup eqqaani illoqarfiup
avannaata kitaani 40 kilometerisut ungasitsigisumiittumut, septembarimi tulaappaat.
Taamaammat siunissami
sakkutooqarnikkut inuinnarnillu timmisartuussinerit Tunup avannaani
Ittoqqortoormiini mittarfimmut ataatsimut anginerusumut
katersorneqarsinnaanersut apeqqutaalersimavoq.
kurt@sermitsiaq.gl
Ittoqqortoormiini innuttaasut nunaminni angalaniarlutik nunamut allamut
timmisartortarnerat naammaginanngitsoq Siumumi ilaasortaq Lars Poulsen,
Tasiilamit Kulusuk aqqusaarlugu Nuummut timmisartorsinnaasoq, isumaqarpoq.
– Ittoqqortoormiini mittarfeqalerneq
„Kitaa Kutaa“-mik oqarnermik kinguneqarumaarpoq, Lars Poulsen oqarpoq.
Mittarfeqassagaanni umiarsualiveqartariaqartoq
Illoqarfinni 17-iusuni
Ittoqqortoormiit umiarsuarnut talittarfilunnerpaavoq. (Qaanaaq 2020-mi
nunniukkamik talittarfeqalerpoq). Mette Arqe-Hammeken assigiinngisitsineq
aaqqiiviginiarlugu Naalakkersuisunut piumasaqaateqarfiusumik aalajangiiffigisassatut
siunnersuuteqarpoq.
Siunnersuut marlunngornermi
novembarip sisamaani oqaluuserisassanut ilanngunneqarpoq. Mette Arqe-Hammekenip
inuttut pissutsinit tunngaveqartumik kinguartinneqarnissaa qinnutigaa,
taamaammallu siunnersuut Inatsisartut siulittaasuata Kim Kielsenip 2026-mi upernaakkut
ataatsimiinnissami oqaluuserineqartussatut kinguartippaa.
– Tamanna Mette Arqe-Hammekenip soorunami uggoraa, ukiaaneranimi
ataatsimiinnerup immikkoortuisa siullianni aappaannilu suli
piffissaqaraluarpoq, Naleqqap allaffianit nalunaarutigineqarpoq.
Ineqarnermut attaveqarnermullu
naalakkersuisup Aqqaluaq B. Egedep akissutini piareersareersimavaa, tassani
umiarsualiviup mittarfiullu ataqatigiinnerat erseqqissarpaa:
– Mittarfiliornissamut maskiinat atortorissaarutillu Ittoqqortoormiinut
assartorneqartariaqarput, tamannalu illoqarfimmi mittarfiup umiarsualiviullu
atortussaannut nutaanik piumasaqaateqalersitsivoq. Mittarfiliornissami
umiarsualieqarnissaq pisariaqassappat inissisimaffissaa pitsaanerpaaq
nassaariniarlugu misissuisoqaqqaartariaqarpoq.
Aqqaluaq B. Egedep
umiarsualivimmik pilersaarusiornissamut tunngavissaqarluartumik
pisariaqartitsinermik atuisullu qanoq isumaqarfiginninnerannik misissuinissaq
suliarissavaa.
Misissuinerup tamatuma ilaa
suliarineqareerpoq.
Ittoqqortoormiit ukiorpassuarni
ukiumut marloriarluni umiarsuarnik tikinneqartarsimavoq, 2024-mili 2025-milu
Royal Arctic Linep pingasoriarluni tikittarsimavaa; 2025-mi angalanissamut
pilersaarut una malillugu.
Aggustip aallaqqaataa: Umiarsuaq siulleq
Malik Arctica.
Aggustip 31-at: Umiarsuaq akulleq Nanoq Arctica (piffissaq misileraaviusoq 2024
+ 2025).
Septembarip 27-at: Umiarsuaq kingulleq Malik Arctica.
Royal Arctic Linep 2026-mi assartuinissamut pilersaarusiornermut atatillugu
aalajangiinnginnermini pingasoriarluni umiarsuaqartarnissaanik
pisariaqartitsineq nalilersuiffigissavaa.
