Christian Søgaardip 1976-imi Sønderborgimi
ilinniarnertuunngorniarnini naammassigamiuk ataasiinnaq
qularutiginngilluinnarpaa: Nunarsuarmi angalarusuppoq.
Ilinniarnertuunngorniarfik Jyllandillu kujataa qimallugit misigisaqarusukkami.
Ilaqutariit Lidegaardikkut, ikinngutini aqqutigalugu nalunngisaata Kalaallit
Nunaat siunnersuutigaat – sivitsunngitsorlu kuffertini tigummiarlugu Nuummut
tikippoq, kingusinnerusukkullu qungujulalluni ilaqutariinni najugaqarfigisamini
„kiffatupajaaq“ taasinnaasaminik suliassaqarpoq.
- Misigisassarsiornissaq siunertaavoq,
misigisaqarluarpungalu. Kulturikkut politikkikkullu mumisitsinerup nalaani
tikippunga, taamanikkut ilinniarnertuunngorlaajulluni misigisassarsiorusuttoq
oqaluttuarpoq.
Tamanna Kalaallit Nunaannut inuunini tamaat
attaveqalerneranut aallarniutaavoq – pingaartumik kalaallit kulturiannut
nipilersoriaasiannullu. Ima attaveqartigaaq ullumikkut Danmarkimi
tusarnaartitsisarfinni allaat kalaallisut nipilersortarluni, ilaatigut Rasmus
Lyberth, aappaagu ukiut 50-it nalunngisarisimasassani, peqatigalugu. Ilaatigut
Londonimi Royal Albert Hallimi tusarnaartitseqatigiissimapput, Lyberthilu
Tønder Festivalimi Hall of Famemut novembarimi ilanngunneqarmat - Lyberthip
nipilersortartui allat Aviaaja Lomholtilu peqatigalugit - nipilersornikkut
akunniliisuuvoq.
Christian Søgaardip tamatuma saniatigut Kalaallit Nunaanni
nipilersoriaaseq pillugu oqalugiartarpoq – kingullermik novembarip qaammataani
sisamanngornikkut Svendborgimi, najugaqarfigalugulu ilaatigut oqaluffimmi pattattutut
suliffigisamini. Imalu oqaluttuarpoq:
- Nipilersornikkut ukiuni 3000-ini oqaluttuarisaanerat
oqaluttuarisarpara. Qilaatinit siullerniit nunasiaanerup nalaani Europamiut
kalaallillu nipilersornikkut naapinnerannut ullumikkullu rock, pop folkilu
atorlugit kinaassutsimik ujartuinerannut. Nipilersortarnerat nammineq
oqaluttuartaqarpoq – Kalaallit Nunaannilu qanoq nipilersoriaaseqartoqarnersoq
tusarnaaraangatsigu paasinnilluarnerulertarpugut.
Illoqarfik eqqissiviilliorfiusoq — nipilersortartullu
inuusuttut kiffaanngissuseqalersut
Nuummi pissutsit 1976-imi allanngorluinnarput.
Namminersornerulernissaq pillugu isumaqatigiinniarnerit ingerlapput, inuusuttut
peqatigiiffinnut kalaallisut oqaaseqarfiusunut nutaanut kattussuupput, nipilersortartutullu imminut ilisimanninnermut
malunniutit nutaarluinnaat pilersinneqarlutik.
Christian tikeqqammerluni pissusissamisoortutuamik iliorpoq:
Sunut tamanut akuliuppoq. KNR-imi tusagassiortumi najugaqarpoq, radiokkullu
aallakaatitassiami Ungforumimi ilaatigut Minik Rosing aamma Bo Lidegaard
peqatigalugit peqataasalerpoq. Tamatuma saniatigut nipilersortartutoqqat
qanimut issiaqatiginerisigut ukiup tarrajunnerani nipilersuutit tamaasa
allallugit kalattuut ilinniarpai. Quiasaarutinut paasinissaannut qitinnerillu
sukkasuut erinarsoqatiginissaannut naammattumik kalaallisut ilikkalaarpoq.
- Nipilersorneq oqaatsinik tamatta atorsinnaasatsinnik
atuiffiusoq paasivara, taanna eqqaamasalersaarpoq.
- Nipilersoqatigiikkaangatta naligiittarpugut. Tamanna
ajornanngitsuararsuullunilu sunniuteqarluartuuvoq.
Aasivik — inuiaat imminnut oqaluuserisarfiat
Christian 1970-ikkut naalerneranni Aasivimmi - Aasiaat
eqqaani kulturikkut politikkikkullu sammisaqarfissuarmi Kalaallit siunissartik
pillugu siullerpaamik kalaallisut oqalliffianni imigassamillu
aalakoornartulimmik inerteqquteqarfiusumi - peqataasartutoqanngorpoq.
Pikkunarlunilu, nutaanik pilersitsiffiullunilu tiguartinnarpoq.
- Nutaajulluinnartumik pilersitsisoqarneratut misinnarpoq.
Peqataanerlu — qallunaajulluni 20-nillu ukioqarluni – nuanneqaaq.
Tassani ilaatigut Kuupik Kleist, Malik Høegh aamma Juaaka
Lyberth kiisalu nipilersortartut suliniaqataasullu allat Kalaallit Nunaata
kulturikkut oqaluttuarisaanerani nutaaliaasumi pingaaruteqarluinnartumik
inissisimalersut naapippai.
Ikumaartitsinerni appisimaartarlunilu, erinnanik
immiussisarlunilu ukiuni qulikkaani nalunngisassaminik ikinngutitaartorpoq.
ULO — nipilersornikkullu uisitaanerup nalaa
Danmarkimi nipilersornermik ilinniarfimmi ilinniarniarluni
1978-imi uteraluarluni Kalaallit Nunaannut attaveqartuarsinnarpoq.
Nipilersuutinik saqqummersitsivimmi ULO-mi suleqataalerpoq, Københavnimilu
qullersaqarfimmiit suliniutinut arlalinnut ullumikkut Kalaallit Nunaanni
nipilersuutinut nuannarineqarluartunut peqataasarpoq.
Nuussuaq Den flyvende kajak, Uummannami meeqqat
oqaluttuaannik erinarsuutinngortitsinerusoq immiusseqataaffigaa. Karsten Sommer
aamma Anders Dohn ilisarisimalerpai – immiussallu taakku suli kalaallit
angerlarsimaffiini tusarnaarneqakulasartut ataatsimoorlutik pilersippaat.
- Immiussatta tamarmik tusarnaarneqartarnerat tupinnarpoq,
Christian oqarpoq.
- Kalaallit nipilersugaat piumaneqartorujussuupput. Inuit
imminnut tusarnaarusungaarlutillu oqaatsitik oqaluttuarisaanertillu
tusarusuppaat. Misigisaq nuannerluinnarpoq.
Kujataa – nipilersuutillu nunaqarfinni toqqoqqasut
Nunaqarfinni nipilersortartut erinaataat immiunniarlugit
Kuupik Kleist aamma Anders Dohn peqatigalugit Kujataanut angalaneq suliniutit
eqqaamanarnerpaat ilagaat. Angerlarsimaffimmiit katersortarfimmut,
qanersoriarnermiit qilaatersornermut.
- Kuultinik nassaarfiuvoq, taanna oqarpoq.
- Nunaqarfinni tamani immikkut nipilersoriaaseqartoqarpoq.
Angalanermi immiussat atuakkiarineqarlutillu cd-nngorlugit
saqqummersinneqarput- nipilersornerlu
aliikkutassiaannaanngitsoq aammattaarli kulturikkut kingornussaasoq
Christianimut eqqaasitsissutaavoq.
Rosa Ville – unnuillu puigunaatsoq
Jyllandip kitaani isiginnaartitsisarfimmi Tuukkami
ilaasortanngorsimagaluarluni kalaallinut atassuteqartuarpoq. Unnuit ilaanni
Rosa Villep atugaanik – nipilersuutinik kalaallit qitissallugit
nuannarilluagaannik – nipilersortilluni ilimaginngisaminik pisoqarpoq.
- Arlaata ilullima talitaatigut nusoriarlunga oqarpoq:
'Nipilersuusiakka appisimaarpatit.’
Sunaaffa Rosa Ville. Nammineerluni ukiorpassuarni
tusarnaartitsisimanngilaq,tusarnaariallu qitinnertik unitsillugu nakkukkamillu
ima isussuupput: “Sumiuna tusaanikuugipput?”
Unnuaq taanna illartoqarlunilu qullilisoqarpoq.
Nuummi torlorsortoqaqqaarmat
Nuummi timersortarfissuarmi ICC-p tusarnaartitsinerani inuit
nipilersortartut Canadameersut Alaskameersullu peqataaffigisaanni immiussinermi aamma puigunaatsorsivoq.
Christianip Karsten Sommer peqatigalugu
nipilerisarfimmiitilluni torlorsorneq - katajjaq - siullermeerluni
tusaavaa.
- Tupinnarluinnarpoq, taanna oqarpoq.
Karstenip timersortarfissuup silataaniit qanoq nipaqarnersoq
tusaaniarlugu anillappoq, illarlunilu uterpoq:
“Silataaniit taamatorpiaq aamma nipeqarpoq!”
Inuuneq tamaat ingerlavigineqartoq
Christian Søgaardip ukiuni marlunni Nuummiinnini sivisuumik
kalaallillu kulturiannut sivisuumik atassuteqarnini kingumut eqqaagaangamigit
Nuummiinnera sunik tamanik allannguisimasoq erseqqippoq: nipilersoriaasia,
inuunera kinaassusialu.
- Sumiiffik nutaaq ilinniariartorsorigaluarpara, taanna
oqarpoq nangillunilu:
- Nipilersornerli inunnut tunngasunik ilinniarfigaara.
Tamanna pissutigalugu periarfissarpassuaqarpunga.
Immaqalu tamanna pissutigalugu angut inuusuttoq
Sønderborgimeersoq qallunaat ikittunnguit Kalaallit Nunaanni nipilersortartut
akornanni nuannarineqarluarpoq — kassettebånditoqqami nipilersortoq aamma
taannaasoq inuit immaqa naluaat.
