ILLERSORNISSAMUT ISUMAQATIGIISSUTIP ILASSUTAA 2
2033-imi Kalaallit Nunaanni atortorissaarutit tamarmik taarsersorneqareersimassapput
Generalmajori Søren Andersen, Arktisk Kommandomi pisortaasoq qularuteqanngilaq atortorissaarutit nutaat tamarmik nunarujussuarmi imartaqaqisumilu nakkutiginninnerup pitsanngoriartorneranik kinguneqassasut, taamatuttaaq inuiaqatigiinnut iluaqutaassasut.
Asseq toqqorsivimmit: Leiff Josefsen
Issittumi sakkutoqarfimmi, Arktisk kommandomi sakkutooqarnikkut pilersaarusiorneq sakkutuullu suliassaannik ataqatigiissaarineq, tassa sakkutoqqarfiup akisussaaffigisaani suliassat ingerlanneqartarput.
Taakku akisussaaffigaat Kalaallit Nunaata aamma Savalimmiut imartaasa nakkutigineqarnissaat, tassunga ilanngullugu naalagaaffiup killeqarfiinik illersuinissaq, sakkutuutullu suliassat saniatigut aalisarnermik nakkutilliineq ingerlappaat, ujarlernermik annaassiniarnermillu sullissipput, avatangiisinik mingutsitsinermillu nakkutiginnipput aammalu immap assiliornerlu ingerlallugu.
Tassa Issittumi Sakkutooqarfik inuiaqatigiittut ilisarisimasarput, tassami sakkutooqarfiup suliassaannut ilaapput kalaallit nunaannut naalagaaffiullu kiffartuussinerannut.
Eqqissiviilliorneq aamma nunarsuup immikkoortortai pillugit najummatsisimanerit
Kisianni ukiuni kingullerni annertuumik eqqissiviilliorneq sorsunnerillu pisut, ungasissumiimmatalumi annertunerusumik nunatsinni tigussaasumik takorloorpiarsinnaanngisagut, soorlu europami aamma kangiani, ingerlanneqarput.
Taamaattorli aamma nunarsuup immikkoortortaanut tunngatillugu pissutsit aamma najummatsisimanartorsiartorput, pingaartumik silap pissusiata allanngoriartornerata kingunerisaanik, soorlu nunatta sermersuata, issittumi qeriuaannartuunikuusup aamma qalasersuup nalaani immap sikuata aakkiartornerata ilutigisaanik angallannikkut periarfissat ammariartornerat eqqumaffigineqarluarluni. Tassunga ilanngullugu immikkut soqutiginninneq Kalaallit Nunaannut Issittullu sinneranut annertusiartuinnarpoq.
Pissutsit taamaammata aamma taamaattumik Issittumi Sakkutooqarfiup, Arktisk Kommandop nukittorsarneqarnissaa pisariaqartorujussuuvoq. Taamaattumik aarlerinarsinnaasunik aqutsisinnaaneq piareersimanerlu politikkikkut soqutigineqarput maani nunatsinni Danmarkimilu. Kisianni aamma takornartaajunnaariartorput nunat allat iligisatta sakkutuuisa atortui, umiarsui timmisartuilu Nunatsinni Issittullu sinnerani sungiusarlutik maaniittarmata.
2033-mi atortut tamarmik Kalaallit Nunaanni taarserneqarsimassasut ilimagisariaqarpoq
- 2033-ip tungaanut pisussat pilersaarutit malissappatigit, taava isumaqarpunga atortut maannakkut pigisakka tamarmik taamanikkut taarserneqarsimassasut. Sakkutuut umiarsui Thetis-klassi Knud-klassilu, ukiorpassuarni maani angalasimasut, umiarsuarnik nutaanik taarserneqassapput, aamma timmisartut atukkagut allanik allatullu piginnaasalinnik taarserneqassapput.
Arktisk kommando-mi pisortaq, generalmajor søren andersen naatsorsuutigaa arktisk kommando-mi atortut tamarmik 2033-mi taarserneqareersimassasut. Kisianni aamma erseqqissarpaa ullumikkut nunarsuarmi tamarmi sakkutooqarfinnut pisiniarnermi utaqqisut sivisuallaartut.
Foto: Oscar Scott Carl
Tassunga ilanngullugu atortut nutaat arlallit piareersimassutillu nutaat, tamarmillu qularnaatsumik pitsaanerusumik nakkutiginninnermut periarfissanik ammaassissapput taamatuttaaq suliassanut allanut, soorlu innuttaasunut kiffartuussinermi suliassanik isumaginnissinnaaneq pitsanngoriarujussuassaaq.
Generalmajorip Arktisk Kommando sakkutooqarnermi atortorissaarutinik nutaaliaanerusunik atortunillu allanik nutaanik peqalernissartik qilanaaraa, pingaartumillu umiarsuit nutaat qilanaarivai, taassumami qularutiginngilaa sakkutuut suliassaannik isumaginninnerup saniatigut, Kalaallit Nunaanni innuttaasunut iluaqutaassasut:
- Suliassagut innuttaasunut tunngasut pitsaanerusumik isumagisinnaalissavagut. Umiarsuit issittumut naleqquttut suli atorneqarsinnaapput marlunnik siunertaqarlutik (sakkutooqarnermut innuttaasunullu sullissinermut). Sikumik aserorterineq, mingutsitsinermut akiuineq, ujarlerneq annaassiniarnermillu suliassat nangittumik suliarissavagut. Kisianni umiarsuit taakku pitsaanerusunik malussarniuteqassapput (sensorer), angallarinnerussapput, imarsiorsinnaanerullutik, ataatsimullu isigalugu nutaalianik atortoqarnermikkut sutigut tamatigut pitsaanerussallutik. Qularutiginngilara suliassatta pitsaanerusumik isumagineqarsinnaalissasut, soorunami sakkutuut suliassaannut, kisianni aamma innuttaasunik sullissinermi.
"Kalaallit Nunaata illersornissaa ajornanngitsunnguuvoq - kisianni nakkutiginissaa allaanerulluinnarpoq"
Arktisk Kommandop pisortaa naqissusiivoq nammineq isummani naapertorlugu Kalaallit Nunaata illersornissaa ajornanngitsuunngitsoq:
- Oqaatigisarpara, Kalaallit Nunaata illersornissaa ajornanngitsuunnguuvoq, tassami sorsunnermi sumiiffiit ikittuinnaat eqqorniagassatut aarlerinartorsiorsinnaasut isigineqarsinnaammata. Kisianni nunap, immap silaannarlu nakkutiginninnera allarluinnaalluni ilungersunartorujussuuvoq. Tassanilu aningaasaliissutit ersarissumik iluaqutaassasut qularinngilara:
- Nakkutiginninneq annertunerujussuanngussaaq, tamannalu ersarissumik isumaqarpoq sinerissami nakkutiginninnerit tamarmik aamma imarsiornermi isumannaallisaaneq annertusissagaat, tassami imarsiornermi timmisartut alapernaarsuutit, radarit, sinerissami nunami radarit silaannarmullu radarit dronit satellitillu atorlugit takkutissapput. Tamakku Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinnut iluaqutaassapput, tassami nakkutiginninnerput pitsaanerujussuanngussaaq, assersuutigalugu pitsaanerusumik ilisimasaqarfigissavarput sumiiffinni assigiinngitsuni umiarsuit angallannerat umiarsuillu avataaneersuusut sumiinnersut sulerinersullu nakkutigilluarnerulertussaagatsigit.
Sakkutooqarnermi atortunik atortorissaarutinillu pisariaqartitsinerujussuaq
Kisianni pitsanngorsaanerit tamarmik atsikkutigiissaakkamik takkussuukkiartussapput, tassami Arktisk Kommandop pisortaa naapertorlugu ukiuni makkunani sakkutooqarnermi atortunik atortorissaarutinillu pisariaqartitsinerujussuaq nalaanneqaqqavoq.
- Nunarsuarmi tamarmi sakkutuunut atortunik pisariaqartitsineq annertoorujussuuvoq, sakkutuunut atortunik atortorissaarutinillu pisiniarnissamut utaqqineq sivisoorujussuuvoq. Piviusorsiortumik tulleriaarissagutta siulliussinnaasagut tassaapput piffissami sivikinnerusumi aallartissinnaasagut, tassaasinnaapput umiarsualiviliorneq, aammalu Arktisk Kommandop qullersaqarfiliuunneqarnissaa, aammalu assersuutigalugu atortorissaarutinik Kangerlussuarmiittussanik sanaartorneq aallartisarneqarnissaa.
Sakkutuunut atortussarsiniarnerit sivisuumik utaqqinarsinnaagaluartut, Søren Andersen isumaqarpoq 2033-imi atortorissaarutit tamarmik taarserneqareersimassasut.